چکیده در این مقاله ضمن تشریح مکتب نجف و مکتب قم در مقام دو مکتب مهم و تأثیرگذار در تاریخ حوزه‌های علمیه، مبانی اندیشة سیاسی آیت‌الله طالقانی به‌تفصیل بررسی و در نهایت نتیجه‌گیری می‌شود که وی حد واسط این دو مکتب به حساب می‌آید. مکتب نجف از کهن‌ترین مکاتب حوزه‌های علمیه است و از دیرباز به منزلة جریانی شناخته می‌شود که به دنبال تعمیم ولایت فقها در عصر غیبت در حوزة سیاست نبوده است. آخوند خراسانی را نماد این مکتب می‌دانند. مکتب قم نیز در جایگاه یکی از مکاتب مهم تاریخ حوزة علمیة قم قرار دارد که مؤسس آن امام خمینی (ره) است و شاخصة اصلی آن تعمیم ولایت در حوزة سیاست به شکل نظریة مترقی ولایت مطلقه و فقیه است که همان شکل تکامل‌یافته‌تر مکتب سامراست. از این‌رو آیت‌الله طالقانی در مکتب فقهی خود گرایش آشکاری به مکتب نجف و بزرگان آن از جمله میرزای نائینی دارد و از همین‌رو رسالة تنبیه‌الامه وی را حاشیه‌نویسی کرده است، اما در عمل به گونة روشنی بر همراهی با نماد مکتب قم (امام خمینی) تأکید دارد. به گونه‌ای که یکی از السابقون انقلاب محسوب شده است و تلاش‌های نظری آشکاری نیز برای معرفی اسلام به منزلة اندیشه‌ای اجتماعی و مخالف سکولاریسم دارد.
A Research on Ayatollah Sayyid Mahmoud Taleqani’ Political Thoughts: A mid-line between the School of Qom and Najaf
چکیده [English]
In this article, after reviewing Qom and Najaf schools as the two prominent and influential schools in the history of seminaries, Ayatollah Taleghani’s principles of political thoughts were thoroughly analyzed and finally it was concluded that he is regarded as taking a middle position between the two schools. The School of Najaf is one of the oldest schools of seminaries which has always been known as a movement that has not pursued the political authority of Islamic jurists (Wilāyat-i Faqīh) in the occultation of Imam Mahdi and Akhund Khorasani (Mohammad-Kazem Khorasani) is the symbol of this school. The key feature of “The School of Qom”, as a prominent school in the history of Qom seminary established by Imam Khomeini, is the expansion of Velayat in politics as a modern theory of the supreme wilāyat and Wilāyat-i Faqīh which is the more advanced and evolved form of The School of Samarra. Hence, however, Ayatollah Taleqani in his School of Faqih openly shows a tendency to Najaf School and its leaders including Mirza-ye Na'ini and that is why he has annotated his treatise titled “Allameh Discipline and Transcendence Malt” in practice he obviously emphasizes the support for the symbol of the School of Qom- Imam Khomeini. All this lead to his being considered as the revolution long-time friend (Asubequon). He has also made all-out theoretical efforts to introduce Islam as social and political and anti-secular doctrine.
کلیدواژه ها [English]
Keywords: The School of Najaf, the School of Qom, Ayatollah Taleqani’s political thoughts, religious government, anti-authoritarianism, Theory of Consultation, secularism
مراجع
منابع
افراسیابی، بهرام و سعید دهقان (1360). طالقانی و تاریخ، تهران: نیلوفر.
بسته‌نگار، محمد (1362). زندگی‌نامة ابوذر زمان از زبان خودش و دیگران، یادنامة ابوذر زمان، تهران: بنیاد فرهنگی آیت‌الله طالقانی و شرکت سهامی انتشار.
جعفری، محمدمهدی (1361). وحدت و آزادی، تهران: بنیاد فرهنگی آیت‌الله طالقانی.
خرمشاهی، بهاالدین (1360). یادنامة ابوذر زمان، مقاله دربارة پرتوی از قرآن، تهران: شرکت سهامی انتشار.
شیرخانی، علی (1380). «نظام شورایی در اندیشة سیاسی آیت‌الله طالقانی»، فصل‌نامه علوم سیاسی، ش 14.
طالقانی، سیدمحمود (1339). «موتمر اسلامی»، مجلة مجموعه حکمت، دورة چهارم.
طالقانی، سیدمحمود (1344). اسلام و مالکیت، تهران: شرکت سهامی انتشار.
طالقانی، سیدمحمود (1348). حکومت کتاب، هدف بعثت انبیا (سخنرانی عید فطر 1348 در مسجد هدایت)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
طالقانی، سیدمحمود (1359). روزها و خطبه‌ها، تهران: ناس.
طالقانی، سیدمحمود (1359). طرح نظام جمهوری اسلامی، به کوشش ع. میرزادة تهرانی، تهران: ناس.
طالقانی، سیدمحمود (1361). مجموعه سخنرانی‌های بعد از انقلاب، تهران: شرکت سهامی انتشار.
طالقانی، سیدمحمود (1362). پرتوی از قرآن، ج 2، تهران: شرکت سهامی انتشار.
ابتدای صفحه