عضو هیئت علمی مؤسسة مطالعات و تحقیقات اسلامی فتوح اندیشه
چکیده
تصوّف در جهان اسلام دارای خاستگاه تسنّن است و به مثابة جریانی اجتماعی، از قرن دوم به بعد شکل می‌گیرد. در بسیاری از موارد، بنا به دلایل متعدّدی، این جریان از جانب حاکمیّت سیاسی وقت، مورد حمایت قرار گرفته است. به‌رغم این، تشیّع به دلیل برخی اشتراکات آموزه‌ای و سیاسی و نهایتاً در برخی مقاطع تاریخی به دلیل اضطرار، یا خودآگاهی تاریخی، به تصوّف نزدیک شده و در فرایندی نسبتاً آگاهانه تلاش کرده است تا در آن، تصرّف کند تا جایی که می‌توان گفت تا پیش از شکل‌گیری نهضت و دولت صفویه، تصوّف ــ که برای اهل سنّت یک «مقرّ» تاریخی به حساب می‌آید ــ به مثابة «دالان و ممرّ» حرکت شیعه عمل نموده است. در واقع، هدف این مقاله، تبیین تطوّرات سیاسی تصوّف و نیز وجوه و کیفیّت تعامل و تصرّف تشیّع در تصوّف تا زمان شکل‌گیری دولت صفویه است.
Explaining the Political Evolutions and Change of the Sufism in Relation to the Shiism
چکیده [English]
Sufism in the Islamic world is rooted in Sunnism, and it was formed as a social institution since the second century. In many situations and circunstances, Sufism has been defended by the ruling political system of the time for political reasons. However, Shiism, on account of certain political and instructional similarities, and in some historical epochs due to lack of any other alternative and for historical consciousness has attempted to approach Sufism and has even tried to capture Sufism for itself. It can be said that before the formation of the safavid movement and government, Sufism which was for the Sunis a historical residence turned into a channel for the Shiite movement. In fact, the present article intends to display and explain the political evolutions of Sufism and the manners and ways through which Shiism attempted to enter in the realm of Sufism and also the aspects and the quality of the interactions between Sufism and Shiism till the beginning of the formation of the Safavid government are discussed in this article.
کلیدواژه ها [English]
Sufism, Possession, Shiism, Sunnism, politics, Social trends and political power
ابتدای صفحه