تاثیرایران هراسی در رقابت تسلیحاتی اعضای شورای همکاری خلیج فارس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی‌کارشناسی‌ارشدعلوم‌سیاسی‌امام‌صادق

چکیده

در پی وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال ١٩٧٩ منافع حیاتی طولانی‌مدت آمریکا در منطقه خاورمیانه با چالشی جدی مواجه گردید. از همین زمان پروژه‌ی ایران هراسی در محورهای گوناگون نظامی، سیاسی، اقتصادی و به‌خصوص تبلیغاتی و رسانه‌ای در دستور کار کشورهای غربی و آمریکا قرار گرفت که در نهایت منجر به ایجاد واهمه از جمهوری اسلامی ایران در میان کشورهای همسایه‌ حاشیه خلیج فارس گردید. یکی از مهم‌ترین و پرنفوذترین تاثیرات این هراس ایجاد شورای همکاری خلیج فارس متشکل از شش کشور عربستان سعودی، کویت، بحرین، قطر، امارات متحده عربی، و عمان بود.سوال اصلی این پژوهش آن است که چه ارتباطی میان توسعه‌ی خریدهای تسلیحاتی کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس و پروژه‌ی ایران‌هراسی وجود دارد؟ فرضیه‌ی این نوشتار آن است که القای هراس از ایران برای به‌دست‌آوردن منافع اقتصادی بیشتر برای کشورهای غربی و آمریکا از طریق فروش تسلیحات به کشورهای حاشیه خلیج فارس می‌باشد. نوشتار حاضر بر آن است تا با استفاده از رویکردی نوواقع‌گرایانه به عنوان چارچوب نظری، و با به کارگیری روش توصیفی-تحلیلی به بررسی تاثیر ایران‌هراسی بر سیر صعودی خریدهای تسلیحاتی در میان کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس بپردازد

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The study of the Iranophobia project in arms purchases of the Persian Gulf cooperation council members

نویسندگان [English]

  • Naser Jamalzadeh 1
  • Mohammad Aghaei 2
چکیده [English]

After the occurrence of the Islamic Revolution in 1979, the long-term vital interests of America faced with a serious challenge in the Middle East. At the same time, the Iranophobia project was on the agenda of western countries and America in military, political, economic and especially advertising and media aspects that which ultimately led to the phobia of the Islamic Republic of Iran among the neighboring countries of the Persian Gulf border. One of the most important and influential effects of this phobia was establishing the Persian Gulf cooperation council that consisted of the six countries of Saudi Arabia, Kuwait, Bahrain, Qatar, the United Arabic Emirates, and Oman. The main research question is: what is the relationship between the development of arms purchases of the Persian Gulf cooperation council members and the Iranophobia project? The hypothesis of this paper is that the induction of Iranophobia is due to obtaining greater economic benefits for Western countries and America through arms purchases to the Persian Gulf countries. The present article attempts to use and the descriptive - analytical method and the neorealistic approach as the conceptual framework to evaluate the effect of Iranophobia on the ascending trend of arms purchases among the Persian Gulf cooperation council members.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Iranophobia
  • arms purchases
  • the Persian Gulf cooperation council
  • neorealism
منابع
آدمی، علی ؛ حبیبی، سید مهدی ؛ بخشی تلیابی، رامین (١٣٩١)، «انقلاب اسلامی، بیداری اسلامی و پروژه ایران هراسی دولت‌های عربی منطقه»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی، شماره ٢، بهار.
اسدی، علی‌اکبر (١٣٨٩)، «سیاست خارجی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس؛ مبانی، ساختارها و الگوها»، پژوهش‌نامه سیاست خارجی، شماره ٢٨، مهر ماه.
اکبر، سید عبدالله(١٣٨٨)، «نگاهی بر اهداف و ساختار شورای همکاری خلیج فارس»، رویدادها و تحلیل‌ها، شهریور، شماره ٢٣٥.
ایزدی، فؤاد ؛ مهربانی‌فر، حسین ؛ چابکی، رامین ؛ متین جاوید، مهدی (١٣٩٢)، «ایران هراسی در آمریکا: بازنمایی شرق شناسانه از برنامه‌ی هسته‌ای ایران در مستند ایرانیوم»، فصلنامه مطالعات انقلاب اسلامی، سال دهم، شماره٣٥، زمستان.
ایزدی، فؤاد(١٣٩٠)، دیپلماسی عمومی ایالات متحده در قبال ایران، تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
بهزادی(مددی)، حمید(١٣٦٨)، اصول روابط بین‌الملل و سیاست خارجی، تهران: نشر دهخدا.
بیچرانلو، عبدالله(١٣٨٨)، «بازنمایی اسلام و ایران در رسانه‌های غرب»، رسانه ، شماره ٧٧ ، بهار.
جالینوس، احمد ؛ قورجیلی، حامد ؛ امری، سجاد (١٣٩١)، «ایران هسته‌ای و تأثیر آن بر روند همگرایی بیشتر با شورای همکاری خلیج فارس»، پژوهش‌های سیاسی ، سال دوم، شماره ٥، پاییز.
رضائیان، مهدی(١٣٨٧)، «راهبردها و اهداف جنگ رسانه‌ای غرب علیه جمهوری اسلامی ایران»، فصلنامه پژوهش‌های ارتباطی، سال پانزدهم، شماره ٥٥، پاییز.
سیدامامی، کاووس(١٣٨٧)، پژوهش در علوم سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی و انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).
سیف‌زاده، حسین و روشندل، جلیل(١٣٧٩)، تعارضات ساختاری در منطقه خلیج فارس، تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
شریعتی‌نیا، محسن(١٣٨٩)، «ایران هراسی: دلایل و پیامدها»، فصلنامه بین‌المللی روابط خارجی، سال دوم، شماره ششم.
فرقانی، محمد مهدی و احمدی، علی(١٣٩٠)، «تصویر سازی فعالیت‌های هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران در شبکه‌های تلوزیونی بین‌المللی»، پژوهش‌های ارتباطی، سال هجدهم، شماره٣ .
قربانی شیخ نشین، ارسلان(١٣٩١)، «خرید تسلیحات نظامی و همگرایی منطقه‌ای خلیج فارس: مطالعه موردی شورای همکاری خلیج فارس و ایران»، پژوهش‌های روابط بین‌الملل، شماره٥ ، پاییز.
کیاکجوری، کیانوش(١٣٩٠)، «چرا ایران هراسی»، پیام انقلاب، شماره ٤٧.
لطیفیان، سعیده (١٣٨٥)، «چالش‌های جدید امنیتی خلیج فارس: بررسی منافع مثلث ایران – آمریکا – شورای همکاری خلیج فارس»، مطالعات خاورمیانه، زمستان و بهار، شماره ٤٨ و ٤٩.
متقی، ابراهیم و ادهمیان، فاطمه(١٣٨٧)، «راهبرد دفاعی و سیاست تسلیحاتی جمهوری اسلامی ایران»، نامه دفاع، شماره دوم.
متقی، ابراهیم(١٣٨٧)، «بررسی الگو و فرآیند تقابل گرایی آمریکا علیه ایران در سال‌های ٢٠٠٨-١٩٧٩»، فصلنامه راهبرد، شماره چهل و هفتم، تابستان.
ملک‌محمدی، حمیدرضا و داوودی، مهدی(١٣٩١)، «تأثیر ایران هراسی بر سیاست‌های نظامی امنیتی کشورهای شورای همکاری خلیج فارس»، فصلنامه سیاست، دوره ٤٢ ، تابستان.
یزدان پناه، محمد(١٣٩٣)، تشدید رقابت تسلیحاتی در منطقه خاورمیانه: دلایل و پیامدها، تهران:مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
Aghayi,Mohammad & FathiMehr,Mohammadreza(a)(2014),”Renovations and Modifications During the Presidency of Hashemi Rafsanjani”, European Online Journal of Natural and Social Sciences,Vol.3, No.1.
Aghayi,Mohammad & FathiMehr,Mohammadreza(b)(2014),”The Study of the Performance of Reformation Government from the Perspective of Renovation”, European Online Journal of Natural and Social Sciences,Vol.3 , No.4.
 Bennis,Phyllis(2008), Iran in the Crosshairs: How to Prevent Washingtons Next War, Washington: Institute for Policy Studies.
Blanchard, Christopher(2012), Saudi Arabia:Background and U.S Relations, Congressional Research Service, available at : http://www.fas.org/sgp/crs/middle east/RL33533.pdf.
Chernus,Ira(2010),”Iranophobia: The Panic of Hegemons”, Tikhun,Vol.15 , Issue 6 , November/december.
Chivers, C.J & Schmitt,Eric(2013), “ Arms Airlift to Syria Rebels Expands,with Aid from C.I.A”, NewYork Times, 24 March.
H.Quester, George(1997), “Van Traditional Uses of Military Force” ,Security Studies for 21th Century, Washington: London Brasseys.
Mearsheimer,John(1990),”Back to the Future: Instability in Europe after Cold War”, International Security, Vol.15 , No.1.
Myers,S.L.(2012),”U.S. Joins Effort to Equip and Pay Rebels in Syria”, NewYork Times, 1 April.
Nakhleh, Emile (2009),A Necessary Engagement: Reinvesting Americas Relations with the Muslim World, Princeton: Princeton University Press.
Perlo-Freeman, Sam & Solmirano,Carina(2014),Trends in World Military Expenditure2013 , SIPRI Fact Sheet , April 2014. Available in: http://www.sipri.org/factsheet2013 .
Ram,Haggi(2009), Iranophobia: The Logic of an Israeli Obsession, Stanford: Stanford University Press.
Ramazani,R.K(1992),”Irans Foreign Policy: Both North and South”,Middle East Journal, Vol.46, No.3.
U.S Arms Control and Disarmament Agency(1984), World Military Expenditures and Arms Transfers 1972-1982 , Washington: ACDA Publication.
Van Evera, Stephen William(1995),The Structure of Power and the Roots of War, NewYork: Ithaca.