ماهیت سرکوبگرانه رژیم‌های سیاسی و انقلاب‌ها: مطالعه‌ای تطبیقی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار جامعه‌شناسی پژوهشکده امام خمینی

چکیده

اگرچه اکثر رژیم‌های عربی که در سال 2011 به‌واسطه‌‌ی اعتراضات گسترده مردمی سقوط کردند به طور کلی و در مجموع، رژیم‌هایی اقتدارگرا و غیرآزاد محسوب می‌شدند اما در عین حال همه رژیم‌های غیرآزاد در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا که برخی از آنها حتی به لحاظ شاخص‌های سرکوب ساختاری از مشکلات جدی‌تری رنج می‌بردند، انقلاب و حتی اعتراضات و منازعات پایداری را تجربه نکردند. بر این اساس سوال این است که: ماهیت غیر آزاد و سرکوبگرانه رژیم‌های سیاسی چه تاثیری بر وقوع انقلاب در کشورهای عربی در سال 2011 داشته است؟ و آیا همه رژیم های سیاسی عربی که در سال 2011 با پدیده انقلاب مواجه شدند، از مشکل سرکوب ساختاری به طور یکسان رنج می بردند؟ نتایج این تحقیق از طریق مقایسه شش کشور عربی در دوره زمانی 2005 تا 2010 با استفاده از روش تطبیقی و با کمک تکنیک اختلاف میل نشان می دهد که برخلاف تصور رایج، سرکوب ساختاری رژیم، شرط لازم برای وقوع واقعه انقلاب در کشورهای عربی نبوده است و همه رژیم هایی که به لحاظ ساختاری سرکوبگر بودند، الزاماً انقلاب را تجربه نکردند.و این نتیجه بر خلاف مدعای رایجی است که علت سرنگونی رژیم‌های عربی را اقتدارگرایی آنها می‌داند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Repressive Nature of Political Rregimes and Revolutions: Comparative Study

نویسنده [English]

  • Amir Azimi Dolatabadi
چکیده [English]

Although most Arabic regimes that collapsed in 2011 due to massive popular protests were considered authoritarian and non-free regimes in general and in total, but yet all non-free regimes in the Middle East and North Africa, some of which are even in terms of indicators of structural repression suffered from serious problems, did not experience revolution and even durability protests and conflicts. The question is: what is the nature of the non-free and repressive political regimes had impact on the revolution in Arabic countries in 2011? And Do all Arabic political regimes that suffered the problem of structural repression alike, faced with the phenomenon of revolution in 2011? This study by comparing six Arabic countries in the period 2005 to 2010 whit using comparative methods and with Mill difference techniques shows that contrary to popular perception, structural repression of the regime, has not been a necessary condition for revolution in Arabic countries and all structurally repressive regimes that does not experience the revolution. this result is contrary to the common claim that says the cause of the fall of authoritarian  Arabic regimes were their authoritarian.

کلیدواژه‌ها [English]

  • structural repression
  • political regimes
  • revolution
  • Arabic countries

مراجع

پناهی، محمدحسین (1391) نظریه‌های انقلاب: وقوع، فرایند و پیامدها، تهران: انتشارات سمت.
تیلی، چارلز (1383) انقلاب‌های اروپایی (1992- 1492) بررسی تحلیلی پانصد سال تاریخ سیاسی اروپا، ترجمه بهاءالدین بازرگانی گیلانی، تهران: انتشارات کویر.
تیلی، چارلز (1385) از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدی زاد، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
جانسون، چالمرز (1363) تحول انقلابی: بررسی نظری پدیده انقلاب، ترجمه حمید الیاسی، تهران: انتشارات امیر کبیر.
حاضری، علی‌محمد و ابراهیم صالح‌آبادی (1383) ساختار دستگاه سرکوب و فروپاشی رژیم شاه، مجله جامعه‌شناسی ایران، دوره پنجم، شماره 3، صص5-27.
ریگین، چارلز (1388) روش تطبیقی: فراسوی راهبردهای کمی و کیفی، ترجمة محمد فاضلی، تهران: آگه.
سردارنیا، خلیل. (1390) «تحلیل ساختاری و کنش‌گرا بر چرایی تثبیت حکومت اقتدارگرا در مصر (از دهه 1980 تا ژانویه 2011)»، فصلنامه روابط خارجی، سال سوم، شماره دوم.
طالبان، محمد‌رضا (1388) روش‌شناسی مطالعات انقلاب با تأکید بر انقلاب اسلامی ایران، تهران: پژوهشکدة امام‌خمینی و انقلاب اسلامی.
طالبان، محمد‌رضا (1389) جامعه‌شناسی سیاسی کلان: تحلیلی بین کشوری از بی‌ثباتی سیاسی، تهران: انتشارات جامعه‌شناسان.
عظیمی‌ دولت‌ابادی، امیر و دیگران (1393) نقد رویکرد دموکراتیزاسیون و قرائت آن از تغیییران سیاسی جهان عرب، فصلنامه مطالعات سیاسی جهان اسلام، سال سوم، شماره 9، صص 34-11
فایرابند، ایو و روزالیند فایرابند(1379) شرایط سیستمی پرخاشگری سیاسی، مندرج در کتاب خشونت و جامعه ، اصغر افتخاری، نشر سفیر
فورن، جان (1388) نظریه‌پردازی انقلاب‌ها، ترجمه فرهنگ ارشاد تهران: نشر نی.
قاسمی، محمدعلی. (1391) «پدرسالاری جدید؛ تأملاتی در تعامل دولت و شهروندان در قیام‌های 2011 جهان عرب»، فصلنامه مطالات راهبردی، شماره 55.
گلدستون، جک ( 1387) مطالعاتی نظری، تطبیقی و تاریخی در باب انقلاب‌ها، ترجمه محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
گودوین، جف (1388) رویکردهای دولت-محوری درباره انقلاب‌های اجتماعی: نقاط قوت و ضعف یک سنت نظری، در جان فورن، نظریه‌پردازی انقلاب‌ها، ترجمه فرهنگ ارشاد تهران: نشر نی.
معمار، رحمت اله (1388) طرح الگویی عام برای تبیین قدرت‌محور از انقلابها، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1، شماره 2.
 
Carey, Sabine (2009) Protest, Repression and Political Regimes, New York: Routledge.
El-Khawas, Mohamed (2013) "Libya, s Revilution: A Transformative Year" in John Davis, The Arab Spring And Arab Thaw, Ashgate Publishing Limited.
Foran, John (1993) Theories of Revolution Revisited: Toward a Fourth Generation? Sociological Theory, Vol. 11, No. 1 (Mar., 1993), pp. 1-20
Goldstone, Jack (1997) Revolution and rebellion in the early modern world, University of California Press
Goldstone, Jack (2001) Toward a Fourth Generation of Revolutionary Theory, Annual Review of political Science 4: 139–87.
Goodwin, Jeff. (2011) Why We Were Surprised (Again) by the Arab Spring, Swiss Political Science Review 17(4): 452–456.
Mohamed Ali, Trablesi (2014) Post-Political transitions in Arab Spring Countries: the Challenges, Procedia – Social and Behavioral Sciences, 109: 250-256.
Said Aly, Monem Abdel (2012) State and Revolution in Egypte, Brandeis University: Crown Center for Middle East Studies.
جستارهای سیاسی معاصر
دوره 8، شماره 23 - شماره پیاپی 23
اردیبهشت 1396
صفحه 45-63

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار