نظام سیاسی مطلوب در اندیشه سیاسی آیت‌الله مصباح‌یزدی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق (علیه‌السلام).

2 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/cps.2019.3943

چکیده

پژوهش حاضر می‌کوشد ضمن بازخوانی اندیشه و مواضع سیاسی آیت‌الله مصباح یزدی، ‌‌‌‌به این پرسش اصلی پاسخ دهد که ساختار بینش سیاسی وی از چه مقوله‌هایی تشکیل شده و بر این اساس نظام حکومتی مورد نظر وی چه بوده است؟
 طبق فرضیه پژوهش، مصباح یزدی در چهارچوب فلسفه اسلامی و مشخصاً حکمت متعالیه به ارائه نظام سیاسی مطلوب مبتنی بر تقدم دانش بر قدرت و اصالت وجود مبادرت ورزیده است. اندیشه ایشان بیش از اینکه منبعث از نگاه فقاهتی باشد، منبعث از نگاه فیلسوفانه وی است. پس بر اساس نوع نگاه خود درباره انسان و عقل، به ضرورت وحی و نبوت و از دریچه آن به رابطه دین و سیاست پرداخته است. برای بررسی این فرضیه از روش هرمنوتیک لئو اشترواس، یعنی توجه به نقش متن با استفاده از آثار دیگرش در فهم متن، استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نقص انسان و عدم کفایت عقلی او برای تأمین سعادتش در نظر آیت‌الله مصباح یزدی، راه را برای حکومت ولایی در اندیشه ایشان باز نموده است.
مشروعیت چنین‌ حکومتی براساس نصب و اذن الهی می‌باشد و مردم، هرچند نقشی در مشروعیت بخشیدن به حکومت اسلامی ندارند، اما برپایی و تشکیل حکومت اسلامی، نیازمند همراهی و پذیرش مردم است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The desirable political system in Political Thought, Ayatollah Msbahyzdy

نویسندگان [English]

  • Jalal Derakhsheh 1
  • Ali Latifi 2
چکیده [English]

Recognition of major keywords in Imam Khomeini's thoughts is an important path to completely know the intellectual-political collection of the structure which he legally and institutionally built after the revolution of 1357 and left for us. "Ommat" is one of those keywords with religious essence and Islamic feature that came to the political thinking of Islamic thinkers specifically the great leader of our Islamic revolution. The investigation of theoretical and practical works of Imam Khomeini indicates that the word "Ommat" has been able to compete with conceptual changes of the day such as nation and nationalism in addition to maintaining its validity and Koranic origin. In fact, it has reproduced itself employing the instrument of ejtehad, adjusting itself to the conditions of time and place in Imam Khomeini's thoughts. The present research tried to study Imam Khomeini's attitude employing descriptive-analytical technique and library method. By studying the terminology used by Imam Khomeini, it is concluded that the concept of "nation" is a marginal one, in relation with the concept of "Ommat" In fact, Imam Khomeini has not negated nationalism with the meaning of national authority in his comments, but he has negated ethnicity and clanship and their undesirable impact as the factors of separation among Islamic ommat.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Mesbah Yazdi
  • an ideal political system
  • existence
  • the people
  • the legitimacy

مراجع

قرآن کریم
اسپریگنز، توماس(1382). فهم نظریه‌های سیاسی، ترجمه فرهنگ رجایی، تهران، نشر آگه.
مانهایم، کارل(1380). ایدئولوژی و یوتوپیا، ترجمه فریبرز مجیدی، تهران، سمت.
مصباح یزدی، محمدتقی (1374). توحید در نظام عقیدتی و نظام ارزشی اسلام، تهران: شفق.
مصباح یزدی، محمدتقی (1375). سلسله درس‌های شرح اسفار، جلد 8، جزء اول، تحقیق و نگارش سعیدی مهری، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1377). «حکومت و مشروعیت»، کتاب نقد، شماره 7(تابستان 1377): 42-77.
مصباح یزدی، محمدتقی (1379). جامعه و تاریخ در قرآن، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)، چاپ اول.
مصباح یزدی، محمدتقی (1381). دین و آزادی، قم: مرکز مطالعات و پژوهش‌های فرهنگی حوزه علمیه قم.
مصباح یزدی، محمدتقی (1382 الف). کاوش‌ها و چالش‌ها، تحقیق و نگارش محمد مهدی نادری، جلد 1 و 2، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1382 ب). کاوش‌ها و چالش‌ها، جلد 1 و 2، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1382 پ). «ملاصدرا هستی شناسی و مسائل بیرونی»، در مجموعه مقالات همایش جهانی حکیم ملاصدرا، تهران (تابستان 1382)، چاپ اول.
مصباح یزدی، محمدتقی (1383 الف). آموزش فلسفه، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل وابسته به مؤسسه انتشارات امیر کبیر.
مصباح یزدی، محمدتقی (1383 ب). به سوی تو، تدوین و نگارش کریم سبحانی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1383 پ). در پرتو ولایت، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1384 الف). به سوی خودسازی، نگارش کریم سبحانی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1384 ب). آموزش عقائد، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل سازمان تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1384 پ). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1386 الف). نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1386 ب). سفر به سرزمین هزار آئین، تدوین و نگارش اصغر عرفان، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1386 پ). خودشناسی برای خودسازی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1386 ت). اصلاحات ریشه‌ها و تیشه‌ها، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1386 ث). «فلسفه سیاست (2)؛ روش شناسی در حوزه فلسفه سیاسی اسلامی»، معرفت فلسفی، سال چهارم، شماره 3 (بهار 1386): 11-36.
مصباح یزدی، محمدتقی (1387). حکومت اسلامی و ولایت فقیه، تهران: شرکت چاپ و نشر بین الملل انتشارات امیرکبیر.
مصباح یزدی، محمدتقی (1388 الف). پیش‌نیازهای مدیریت اسلامی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1388 ب). نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام، نگارش عبدالحکیم سلیمی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1389). نظریه ولایت فقیه، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1390 الف). در جستجوی عرفان اسلامی، تدوین و نگارش محمدمهدی نادری قمی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1390 ب). انسان‌شناسی در قرآن، تنظیم و تدوین محمود فتحعلی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1390 پ). انسان‌سازی در قرآن، تنظیم و تدوین محمود فتحعلی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 الف). معارف قرآن (1-3)، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 ب). اخلاق در قرآن، تحقیق و نگارش محمدحسین اسکندری، جلد 1، 2 و 3، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 پ). نظریه سیاسی اسلام،       تحقیق و نگارش کریم سبحانی، جلد 1 و 2، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 ت). حقوق و سیاست در قرآن، نگارش: شهید محمد شهرابی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 ث). شکوه نجوا، تدوین و نگارش سید محمدرضا غیاثی کرمانی، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 ج). پاسخ استاد به جوانان پرسشگر، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 چ). نظریه حقوقی اسلام، تحقیق و نگارش محمدمهدی نادری قمی و محمدمهدی کریمی‌نیا، جلد 1 و 2، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 ح). پرسش‌ها و پاسخ‌ها (1-5)، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 خ). چکیده‌ای از اندیشه‌های بنیادین، تحقیق و نگارش محمدمهدی نادری قمی و محمدمهدی کریمی‌نیا، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی، محمدتقی (1392). انقلاب اسلامی، جهشی در تحولات سیاسی تاریخ، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مطهری، مرتضی(1375). مقالات فلسفی، قم: صدرا.
 
Wayper,C(1974): Political Thought, London:the English Universities Press.
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار