بررسی روشمندی ظهور فلسفه سیاسی در آثار اولیه سینمای ایران در دوران پهلوی اول (1306-1320)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد گروه فلسفه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

سینما به سبب ماهیت جمعی و ارتباطش با صنعت، ثروت، مخاطب و قدرت، مهم ترین هنر قرن جدید به شمار میرود که می تواند ماهیت فلسفه سیاسی زمانه را در خودش منعکس سازد، نسبت به آن واکنش نشان دهد و با مشاهده تز و آنتی تزهای تولید شده میان فلسفه سیاسی ترویجی قدرت و واکنش سینما، سناریوهای احتمالی و پیش روی جامعه و قدرت را پیش بینی نمود. قدرت برای ترویج و حتی مقابله نیازمند فلسفه سیاسی است. فلسفه سیاسی، خط کش حدود قدرت است. در واقع قدرت برای تعریف خودش از فلسفه سیاسی بهره میبرد. مقاومت نیز برای تحدید و حتی تغییر و براندازی قدرت از فلسفه سیاسی خودش بهره می برد. سینما نیز که با تحریک قوه خیال، احساسات را به سالن تاریک سینما می کشاند و واکنشهای عاطفی و عقلانی را بر می انگیزاند و خودآگاه و ناخودآگاه واکنش موافق و یا مخالف قدرت را در فیلم بروز و ظهور میدهد. در این پژوهش تلاش شده است تا روشمندی احصا فلسفه سیاسی در مضمون آثار دهه اول سینمای ایران به بحث گذاشته شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

A methodical study of the emergence of political philosophy in the early film of Iranian cinema in the first Pahlavi era

نویسندگان [English]

  • Reza Davari 1
  • mohammad sajad najafi 2
1 U.Tehran
2 political science phd
چکیده [English]

Political philosophy seeks to think about power at a time when the most ideal conditions for interaction between the people and sovereignty are established, and that ideals will be different for every society, culture and history. Cinema, as the most industrial art of the new century, is an art that simultaneously requires people and powers to survive. Cinema is dependent on the box office for life and relies on powers to build and display it.
From this point of view, no artist as much as cinema is capable of the emergence of elements of political philosophy. Cinema is an art that is heavily influenced by the underlying texts of society, and what lies within the inner layers of its art can reflect the mysteries of the political philosophy of the day.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political Philosophy
  • Cinema
  • Monographism
  • Semiotics
  • Hermeneutics of Art
آریان پور، امیرحسین، (1393)، جامعه شناسی هنر، تهران، نشر گستره
آزاد ارمکی، تقی؛ امیر، آرمین؛ فائقی، سحر، 1392، پیوند سینمای ایران با واقعیت (بررسی بازتاب مطالبات سیاسی در سینما بین سال‌های 1374 تا 1384)، نشریه علمی پژوهشی جامعه شناسی هنر و ادبیات، دوره پنجم، شماره 1
اجلالی، پرویز، 1392، اشاعه و پذیرش سینما در جامعه وفرهنگ ایران 1283- 1357، فصلنامه فرهنگی اجتماعی گفت‌و گو، شماره 63
اجلالی، پرویز.(1394)،جامعه شناسی فیلم‌های عامه پسند ایرانی، تهران، نشر آگه
اشتراوس،لئو(1381)،فلسفه سیاسی چیست؟،ترجمه فرهنگ رجائی‌،شرکت‌ انتشارات‌ علمی و فرهنگی.
اشمیت، لارنس کندی (1395)، درآمدی بر فهم هرمنوتیک، ترجمه بهنام خداپناه، نشر ققنوس
.افلاطون، 1398،جمهور،ترجمه فئواد روحانی، نشر علمی و فرهنگی
امید، جلال، 1383، تاریخ سینمای ایران، نشر روزنه
بارت، رولان،1371، عناصر نشانه شناسی، ترجمه مجید محمدی، نشر بین المللی المهدی
بشیریه، حسین، 1369، مسائل اساسی در فلسفه سیاسی، مجله تخصصی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 25
بشیریه، حسین، 1379، تـاریخ انـدیشه‌های سیاسی در قرن بیستم، تهران، نشر نی
بهروز لک، غلام رضا، 1385،  فلسفه سیاست اسلامی، مجله قبسات، شماره 30
پی یر، گیرو، 1383، نشانه شناسی، ترجمه محمدی نبوی، نشر آگه، چاپ دوم
تامپسون، مل (1395)، آشنایی با فلسفه سیاسی، ترجمه ی معصومه صابر مقدم، نشر اطلاعات
جهانبگلو، رامین، 1383، حاکمیت و آزادی، تهران، نشر نی
حسینی، مجید،1392، تن دال، تهران، نشر رخداد نو
داوری، رضا، 1392، هنر، فلسفه و سیاست، سرمقاله شماره چهل و ششم نشریه فرهنگستان علوم، شماره خرداد
داوری، رضا ، 1396 ، هنر و فلسفه راه را نشان می‌دهند ، مجله شیوه ، شماره سوم ، اردیبهشت و خرداد
دریفوس ، هیوبرت و پل رابینیو، 1376 ، میشل فوکو فراسوی ساخت گرایی و هرمنوتیک ، ترجمه حسین بشریه ، تهران ، نشر نی
رجایی، فرهنگ، 1371،  فلسفه سیاست و مشکله ما، مجله اطلاعات سیاسی و اقتصادی، شماره 61  
ساسانی، فرهاد، 1379، فلسفه وسینما عوامل موثر در تاویل متن، فصلنامه فارابی، شماره 36
سلطانی ،سید علی اصغر ، مرشدی ، پویا ، 1396 ، تعامل و تقابل گفتمانی نشانه شناسی فیلم گوزن‌ها ، نشریه علمی پژوهشی مطالعات فرهنگی و ارتباطات ، شماره 48
سوسور،فردیناند، 1392، دوره زبان شناسی عمومی، ترجمه کوروش صفوی، نشر هرمس
شرت، ایون، 1393، فلسفه علوم اجتماعی قاره ای، هرمنوتیک، تبارشناسی و نظریه انتقادی، ترجمه هادی جلیلی، نشر نی
صدر، حمید رضا،1381، درآمدی بر تاریخ سیاسی سینمای ایران، تهران، نشر نی
ضمیران، محمد، 1382،  درآمدی بر نشانه شناسی هنر، تهران، نشر قصه 
ضمیران، محمد،1387، میشل فوکو : دانش و قدرت، تهران، نشر هرمس 
عظیمی، شاپور، 1379، آینه‌های روبه رو (مخاطب و فیلم ساز در سینمای ایران)، نشریه فارابی، شماره 37
علوی پور، سید محسن، منوچهری، عباس، 1392، تضمنات سیاسی سینمای «عباس کیارستمی»، نشریه علمی پژوهشی پژوهش سیاست نظری، شماره 14
فکوهی، ناصر،1378، اسطوره شناسی سیاسی، هنر، اسطوره، قدرت، تهران، نشر فردوس
فوکو،میشل(1384)،سوژه و قدرت،در دریفوس‌ و رابینو‌،نشر نی.
فوکو، میشل، 1393، نظم اشیا (دیرینه شناسی علوم انسانی)، ترجمه یحیی امامی، نشر پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی
کواکایر، زیگفرید، 1377، از کالیگاری تا هیتلر: تاریخ روانشناختی سینمای آلمان، ترجمه فتح الله جعفری جوزانی، نشر سوره
کوماراسوامی،آناندا، 1386، فلسفه هنر مسیحی و شرقی، ترجمه امیرحسین ذکر گو، نشر فرهنگستان هنر
کوئینتن، آنتونی، 1374، فلسفه سیاسی، ترجمه مرتضی اسعدی، تهران، انتشارات به‌آور
لوتمن،یوری. 1377، نشانه شناسی و زیبا شناسی سینما.ترجمه مسعود اوحدی.تهران.انتشارات سروش.چاپ اول.
متز،کریستین. 1376، نشانه شناسی سینما. ترجمه روبرت صافاریان. نثر ایثارگریان. تهران. چاپ اول. تهران. چاپ اول.
مدد پور، محمد،1380، حکمت انسی و زیبایی شناسی عرفانی هنر اسلامی، نشر سوره مهر،
موناکو، جیمز، 1371، چگونگی درک فیلم، تهران، انتشارات بنیاد سینمایی فارابی
مهرابی،مسعود.. 1395.تاریخ سینمای ایران از آغاز تا 1357.تهران.نشر نظر، ویراست جدید.
نفیسی، حمید، 1394، تاریخ اجتماعی سینمای ایران، ترجمه محمد شهبا، نشر مینوی خرد
ولن،پیتر، 1369، نشانه‌ها و معنا در سینما، ترجمه عبدالله تربیت، بهمن طاهری، انتشارات سروش
همپتن، جین، 1385، فلسفه سیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران، انتشارات طرح نو
 
Anscombe, G. E. M., 1981, On the Source of the Authority of the State, IN: Ethics, religion and politics, Blackwell ,
Baumbach, nico , 2018 , Cinema/Politics/Philosophy (Film and Culture Series), Columbia University Press .
Bevir , mark , 2010, Encyclopedia of Political Theory , University of California, Berkeley
Strauss, Leo,1988 , "How Farabi Read Plato's Laws", What Is Political Philosphy? (Chicago: University of Chicago Press)
Plato (1992) , republic,trans : g.m.a grube , rev ,c.d.c , reeve (Indianapolis : hackett) , book 4 , p 95
Millspaugh, Arthur 1926 , American in Persia , Washington , brooking institution