TY - JOUR ID - 3533 TI - مفهوم حکومت قانون از دیدگاه میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله JO - جستارهای سیاسی معاصر JA - CPS LA - fa SN - 2383-1294 AU - صالحی هیکویی, اکرم AU - آبادیان, حسین AU - احمدی‌نسب, نعمت AD - دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، دانشگاه آزاد تهران مرکز AD - استاد دانشگاه بین‌المللی امام خمینی (ره)، گروه تاریخ AD - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکز، گروه تاریخ Y1 - 2019 PY - 2019 VL - 9 IS - 4 SP - 57 EP - 75 KW - منتسکیو KW - میرزا ملکم‌خان KW - حکومت قانون KW - حقوق اساسی KW - قانون اساسی KW - شرع KW - عرف DO - 10.30465/cps.2019.3533 N2 - مقاله حاضر به بحث در باره مفهوم حکومت قانون از نظر میرزاملکم خان ناظم‌الدوله می‌پردازد. با اینکه درباره زندگی، روزنامه و آثار او کتاب‌ها و مقالات زیادی نوشته شده، لیکن تاکنون به این پرسش اصلی پاسخ داده نشده است که آیا ملکم‌خان به ماهیت، مبانی حقوقی و الزامات سیاسی حکومت قانون نظیر حقوق اساسی و تفکیک قوا آگاهی داشت یا خیر؟ تاکنون گفته شده او و برخی دیگر از روشنفکران عصر قاجار تحت تأثیر اندیشه‌های دوره روشنگری فرانسه قرار داشته‌اند. فرضیه مقاله حاضر این است که چنین چیزی وجود خارجی نداشته است، برای تبیین موضوع یکی از مهم‌ترین منابع آن عصر یعنی روح القوانین معیار قرار داده شده، تا معلوم شود برخلاف اصحاب دوره روشنگری که مبانی فلسفی، حقوقی و سیاسی مشخصی برای نظریات خویش داشته‌اند، روشنفکرانی مثل میرزاملکم خان بنیاد فکری استواری در زمینه ارائه نظریه حکومت قانون ارائه نداده‌اند. روش تحقیق این مقاله مبتنی بر تحلیل گفتار(Analyze of Discourse) و بررسی تطبیقی اندیشه‌های منتسکیو و ملکم‌خان است تا نشان داده شود اندیشه حکومت قانون در نزد این دو تفاوت ماهوی با یکدیگر داشته‌اند و ملکم‌خان به الزامات فلسفی و مبانی سیاسی نظریه حکومت قانون آگاهی نداشته است. UR - https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3533.html L1 - https://politicalstudy.ihcs.ac.ir/article_3533_b19e2f954fdfb1023cdfd3ec98e00a55.pdf ER -