ریشه‌های بازتولید مخاصمه ایران و امریکا پس از توافق هسته‌ای

Document Type : .

Author

Abstract

ایران و ایالات متحده در چهار دهه گذشته چند بار به تعدیل موضع و همکاری بر سر برخی امور روی آورده‌اند که توافق هسته‌ای اوج آن بود. اما همکاری‌های مقطعی هرگز به عادی‌سازی روابط بین دو کشور نیانجامید. در جریان مسأله فعالیت‌های هسته‌ای ایران، تهران و واشنگتن به نحو کم‌سابقه‌ای وارد گفتگو و همکاری شدند و امتیازاتی به یکدیگر اعطا کردند که برای بسیاری ناظران سؤال‌انگیز بود. برخی به این جمع‌بندی رسیدند که زمان عادی‌سازی روابط فرا رسیده است. اما این بار نیز پس از توافق تدریجاً فضای تخاصمی بازتولید شد. سؤال مقاله حاضر این است که چه عوامل بنیادینی سبب شده‌اند که گشایش‌ها و همکاری‌های مقطعی در روابط ایران و آمریکا- که اوج آن در توافق هسته‌ای نمایان شد- به عادی‌سازی روابط بین دو کشور منجر نشوند. در پاسخ، به برخی سیاست‌های ریشه‌دار دو دولت خصوصاً خط‌مشی انقلابی و ضدآمریکایی ایران و سیاست‌های ضدایرانی آمریکا اشاره خواهد شد که مانع از عادی‌سازی روابط می‌شوند. با این حال، تخاصم بین دو دولت مانع از آن نمی‌شود آنها تحت شرایط خاص آماده همکاری محدود شوند.

Keywords


بیل، جیمز (1371) عقاب و شیر؛ تراژدی روابط ایران و آمریکا، جلد اول، ترجمه مهوش غلامی، تهران: کوبه.
قنبرلو، عبداله (بهار 1387) «اسرائیل و استمرار تنش‏ها میان ایران و آمریکا» مطالعات راهبردی، سال 11، ش. 1، 163-135.
قنبرلو، عبداله (پاییز ۱۳۸۵) «بررسی ملاحظات اقتصادی استراتژی امنیتی آمریکا در خلیج فارس» مطالعات راهبردی، سال ۹، ش. ۳، ۶۶۳-۶۳۷.
کاتزنشتاین، پیتر و رابرت اُ. کیوهن (1395) ضدیت با آمریکاگرایی در سیاست جهان، ترجمه حسن سعیدکلاهی، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
 
Falk, Richard (2003) “A Worldwide Religious Resurgence in an Era of Globalization and Apocalyptic Terrorism” Pavlos Hatzopoulos and Fabio Petito, eds, Religion in International Relations: The Return from Exile, Basingstoke, Palgrave Macmillan.
Houghton, David Patrick (2004) US Foreign Policy and the Iran Hostage Crisis, Cambridge: Cambridge University Press.
Hunter, Shireen T. (2010) Iran’s Foreign Policy in the Post-Soviet Era: Resisting the New International Order, Santa Barbara: Praeger.
Katzman, Kenneth (August 19, 2016) “Iran: Politics, Gulf Security, and U.S. Policy” Congressional Research Service Report, Retrieved July 18, 2016, from: www.fas.org/sgp/crs/mideast/RL32048.pdf.
Kaye, Dalia Dassa, Alireza Nader, and Parisa Roshan (2011) Israel and Iran: A Dangerous Rivalry, Santa Monica, CA: RAND Corporation.
Mearsheimer, John J. and Stephen M. Walt (Fall 2006) “The Israel Lobby and US Foreign Policy” Middle East Policy, Vol. 13, No. 3, 29-87.
Mousavian, Seyed Hossein (April 2014) “Future of Iran-US Relations” Fatima Al-Smadi and Malak Chabkoun, eds., Iran-US Rapprochement: Iran’s Future Role, Doha: Al Jazeera Center for Studies.
Plokhy, Serhii M. (2010) Yalta: The Price of Peace, New York: Viking.
Samore, Gary et al (June 2015) “Sanctions Against Iran: A Guide to Targets, Terms, and Timetables” Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School, Retrieved September 5, 2016, from: www.belfercenter.org/sites/default/files/legacy/files/Iran%20Sanctions.pdf.
Takeyh, Ray and Suzanne Maloney (2011) “The Self-limiting Success of Iran Sanctions” International Affairs, Vol. 87, No. 6, 1297-1312.
UN Security Council (July 20, 2015) “Resolution 2231 (2015)” International Atomic Energy Agency (IAEA), Retrieved July 5, 2017, from: www.iaea.org/sites/default/files/unsc_resolution2231-2015.pdf.
Wise, Krysta (2011) “Islamic Revolution of 1979: The Downfall of American-Iranian Relations” Legacy, Vol. 11, No. 1, Article 2, Retrieved April 21, 2016, from: http://opensiuc.lib.siu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1008&context=legacy.