The issue of Iran's national identity in the course of history

Document Type : .

Authors

1 Assistant Perofessor of Political History, Institute for Humanities and Cultural Studies. Tehran. Iran

2 Ph.D in political science, Institute of Humanities and Cultural Studies. Tehran. Iran

Abstract

The study of Iran's national identity in the process of historical transformation can be the basis for discussing its content "evolution". What is seen today in the debate over national identity is that the dispute over these territories is based on the dichotomies that have formed; The duality of Iran and Islam, the duality of Islam and the West, etc. It is important to see national identity according to the logic of evolution. In this way, the Iran's national identity from different historical stages, has absorbed and accompanied components, and this has led to the formation of the established identity of Iranians throughout its history. Although there are still many epistemological challenges and obstacles in the world of thought in the area of theory, despite the practical mixes in reality. This article tries to answer the question, what is the issue of Iran's national identity through its historical stages? In this research, using descriptive-analytical method and historical sociological approach, the above-mentioned question is answered in a content manner. The hypothesis of the article is that the Iran's national identity, through the ancient, Islamic and modern historical stages, has absorbed and accompanied elements that have strengthened both the cumulative and process aspects of this identity and how to survive and reproduce it Is located.

Keywords


احمدی، حمید(1382). «هویت ایرانی در گستره تاریخ»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 15.
احمدی، حمید(1384). «دین و ملیت در هویت ایرانی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، شماره 67.
احمدی، حمید(1390). بنیادهای هویت ملی ایرانی: چارچوب نظری هویت ملی شهروندمحور، تهران: پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی.
ادیب‌زاده، مجید(1389). مدرنیته زایا و تفکر عقیم، تهران: انتشارات ققنوس.
ازغندی، علیرضا(1385). درآمدی بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران، تهران: نشر قومس.
استوار، مجید(1394). «بررسی تاثیر ابعاد نمادین جهان ایرانی بر ذهنیت ایرانیان»، فصلنامه سیاست، دوره 45، شماره 3.
اسمیت، آنتونی دی(1383). ناسیونالیسم: نظریه، ایدئولوژی، تاریخ، ترجمه منصور انصاری، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
اشرف، احمد(1372). «هویت ایرانی»، فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو، شماره 3 .
اشرف، احمد(1395). هویت ایرانی: از دوران باستان تا پایان پهلوی، ترجمه و تدوین حمید احمدی، تهران: نشر نی.
الهی‌منش، محمدحسن(1386). «بررسی نگرش سیاسی نخبگان ایرانی: لایه‌های تمدنی و هویت ملی در ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره 45.
اوزکریملی، اوموت(1383). نظریه‌های ناسیونالیسم، ترجمه: محمدعلی قاسمی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
بشیریه، حسین(1383 الف). عقل در سیاست، تهران: نگاه معاصر.
بشیریه، حسین(1383 ب). «توسعه سیاسی و بحران هویت ملی»، در: داود میرمحمدی، گفتارهایی درباره هویت ملی در ایران، تهران: موسسه مطالعات ملی.
بهنام، جمشید(1386). ایرانیان و اندیشه تجدد، تهران: نشر و پژوهش فرزان روز.
بیگدلو، رضا(1393). «ارزیابی انتقادی تاریخ­نگاری ناسیونالیستی در ایران»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 58 .
تاجیک، محمدرضا(1384). روایت غیریت و هویت در میان ایرانیان، تهران: فرهنگ گفتمان.
توحیدفام، محمد(1385). موانع توسعه فرهنگی در ایران، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
حاجیانی، ابراهیم(1379). «تحلیل جامعه­شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 5.
حاجیانی، ابراهیم(1388). جامعه­شناسی هویت ایرانی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
حافظ‌نیا، محمدرضا و قلی‌زاده، علی‌ولی(1386). «دولت صفوی و هویت ایرانی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 32.
حافظ­نیا، محمدرضا(1393). جغرافیای سیاسی ایران، تهران: سمت.
خدایی، ابراهیم و مبارکی، محمد(1387). «سرمایه اجتماعی و هویت»، فصلنامه رهیافت‌های سیاسی و بین‌المللی، شماره 16.
خلعتبری، اللهیار و لطف­آبادی، محسن(1393). «آگاهی تاریخی و کارکرد آن در شکل­دهی به هویت ایران دوره ساسانی»، مجله پژوهش­های تاریخی ایران و اسلام، شماره 14.
دهقانی، سیدجلال(1386). «گفتمان اصولگرایی عدالت در سیاست خارجی دولت احمدی‌نژاد»، دوفصلنامه دانش سیاسی، شماره 5.
دیلمقانی، فرشید و قاسمی ترکی، محمدعلی(1397). «جایگاه هویت ملی در ایران، نگاهی به تطور تاریخی، الگوها و سیاست های هویت ملی»، فصلنامه پژوهشنامه تاریخ، شماره 52.
ربانی، جعفر(1381). هویت ملی، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان.
رجایی، فرهنگ(1373). معرکه جهان‌بینی‌ها، تهران: شرکت انتشارات احیا کتاب.
رجایی، فرهنگ(1386). مشکله هویت ایرانیان امروز، تهران: نشر نی.
رهبری، مهدی(1387). مشروطه ناکام، تهران: انتشارات کویر.
زهیری، علیرضا(1379). «هویت ملی ایرانیان»، فصلنامه علوم سیاسی، شماره 12.
زهیری، علیرضا(1389). جمهوری اسلامی ایران و مسئله هویت ملی، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
سریع‌القلم، محمود(1384). ایران و جهانی‌شدن، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
سیدامامی، کاووس(1391). «گوناگونی فرهنگی و ضرورت پاسداری از آن»، فصلنامه مطالعات فرهنگ-ارتباطات، شماره 20.
شعبانی، رضا(1386). ایرانیان و هویت ملی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
شعبانی، رضا(1392). مبانی تاریخ اجتماعی ایران، تهران: نشر قومس.
شیرازی، اصغر(1395). ایرانیت، ملیت، قومیت، تهران: انتشارات جهان کتاب. 
شهبازی، شاپور(1395). «تاریخ ایده‌ی ایران»، در: اشرف، احمد، هویت ایرانی: از دوران باستان تا پایان پهلوی، ترجمه و تدوین حمید احمدی، تهران: نشر نی.
غنی‌نژاد، موسی(1386). تجددطلبی و توسعه‌ در ایران معاصر، تهران: نشر مرکز.
فتح‌الهی، محمدعلی(1391). شکل‌گیری ملیت ایرانی، تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی.
فرای، ریچاد(1380). تاریخ ایران باستان، ترجمه مسعود رجب­نیا، تهان: انتشارات علمی و فرهنگی.
قاسمی، علی­اصغر و ابراهیم­آبادی، غلامرضا(1390). «نسبت هویت ملی و وحدت ملی در ایران»، فصلنامه راهبرد، شماره 59.
قالیباف، محمدباقر و پوینده، محمدهادی(1390). «تبیین جغرافیایی بنیادهای هویت ملی(مطالعه موردی: ایران)، فصلنامه مطالعات ملی، ش 45.
کاویانی‌راد، مراد(1384). «بنیادهای جغرافیای فرهنگ ایرانی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 28.
کاویانی‌راد، مراد(1389). ناحیه‌گرایی در ایران از منظر جغرافیای سیاسی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
کبیری، افشار(1389). «بررسی تحولات تاریخی هویت ملی در ایران»، در: ابراهیم حاجیانی، کنکاشی در هویت ایرانی، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
کریمی، عاطفه(25 آذر 1399 ). «سه روند هویتی در فرهنگ ایرانی»، پایگاه خبری حقوق نیوز.
کمالی، مسعود(1381). جامعه مدنی، دولت و نوسازی در ایران معاصر، ترجمه کمال پولادی، تهران: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
گودرزی، غلامرضا(1386). تجدد ناتمام روشنفکران ایران، تهران: نشر اختران.
گودرزی، حسین(1387). تکوین جامعه­شناختی هویت ملی در ایران، با تاکید بر دوره صفویه، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
گیرشمن، رومن(1379). ایران از آغاز تا اسلام، ترجمه بهروز بهفروزی، تهران: جامی.
لقمان‌نیا، مهدی و خامسان، احمد(1389). «جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران»، فصلنامه تحقیقات فرهنگی، دوره سوم، شماره 2.
مجتهدزاده، پیروز(1387). دموکراسی و هویت ایرانی، تهران: انتشارات کویر.
مجتهدزاده، پیروز و عسگری، سهراب(1389). جغرافیای سیاسی و ژئوپولیتیک(عمومی و ایران)، تهران: انتشارات دانشگاه پیام نور.
مرتضایی فریزهندی، کبری و ادریسی، افسانه(1393). «هویت‌یابی ملی در فضای رسانه‌ای»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 58.
مسکوب، شاهرخ(1373). هویت ایرانی و زبان فارسی، تهران: باغ آدینه.
مقدس‌‌جعفری، محمدحسن؛ شیخاوندی، داور و شریف‌پور، حامد(1387). «رابطه هویت ملی و هویت قومی در بین جوانان کرد (مطالعه موردی دانشگاه پیام نور سقز)»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 33.
میرزایی، علی­اصغر(1398). «واکاوی سیاست­های پادشاهی هخامنشی در شکل­گیری و تثبیت هویت ایرانی»، فصلنامه مطالعات ملی، شماره 80.
میرسپاسی، علی(1385). تاملی در مدرنیته ایرانی، ترجمه جلال توکلیان، تهران: طرح نو.
میرسندسی، سیدمحمد(1390). جامعه‌شناسی تاریخی امنیت در ایران، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
نجفی، موسی(1387). تکوین و تکون هویت ملی ایرانیان (کرسی نظریه‌پردازی)، تهران: شورای عالی انقلاب فرهنگی: هیات حمایت از کرسی‌های نظریه‌پردازی، نقد و مناظره.
نصری، قدیر(1387). مبانی هویت ایرانی، تهران: انتشارات تمدن ایرانی.
نقیب‌زاده، احمد(1381). تاثیر فرهنگ ملی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
نورائی، مهرداد(1394). «تحلیلی درباره تنوع قومی و هویت ایرانی از نظرگاه تاریخی»، فصلنامه جامعه‌پژوهی فرهنگی، سال ششم، شماره 1.
نوری، هادی(1394). «بینش جامعه‌شناسی تاریخی»، دوفصلنامه جامعه‌شناسی تاریخی، دوره 7، شماره 2.
نیولی، گرارد(1395). «ایده ایران و هویت ایرانی در ایران باستان»، در: احمد اشرف، هویت ایرانی: از دوران باستان تا پایان پهلوی، ترجمه و تدوین حمید احمدی، تهران: نشر نی.
هوار، کلمان(1363). ایران و تمدن ایرانی، ترجمه حسن انوشه، تهران: انتشارات امیرکبیر.  
 
  Eisenstadt, S. N(2001). “The Civilizational Dimension of Modernity”, International Sociology, Vol. 16, No. 3.
Kent, S.E(2000). “Historical Sociology”, in Edgard Borgatta and Rhonda J.V. Montgomery, Encyclopedia of Sociology, New York: Mcmillan Reference USA.
Smith, Anthony(2000).  The Nation in History; Historiographical Debates about Ethnicity and Nationalism, Polity oress.
 Wagner, Peter(2008).  Modernity as Experience and Interpretation: A New Sociology of Modernity, London: Polity.
Woodward, Kath(2000).  Questioning Identity: Gender, Class, Nation, London: Rutledg.