اسطوره‌های سیاسی و سیاست رهایی‌بخش: تحلیلی تطبیقی از دیدگاه‌های هابرماس، بلومنبرگ، لِوی-استراوس و بارت

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان
1 گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم انسانی، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
2 دانشجوی دکتری رشته علوم سیاسی گرایش سیاستگذاری عمومی، دانشکده، حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،
10.30465/cps.2025.52580.3597
چکیده
اسطوره‌های سیاسی به‌عنوان روایت‌های نمادین که تخیل جمعی را شکل می‌دهند و در برابر نقد مقاومت می‌کنند، در سیاست معاصر نقش دوگانه‌ای دارند: هم ابزار رهایی‌اند و هم مانع آزادی. اهمیت این موضوع در تأثیر این اسطوره‌ها بر بسیج سیاسی و شکل‌دهی به هویت‌های جمعی است، به‌ویژه در مواجهه با پدیده‌هایی مانند پوپولیسم. پرسش اصلی مقاله این است که آیا ابهام ذاتی اسطوره‌ها با اهداف سیاست رهایی‌بخش هم‌راستاست؟ این پژوهش با روش تحلیلی-تطبیقی و مطالعه‌ی آثار هابرماس، بلومنبرگ، لِوی-استراوس و بارت، دیدگاه‌های آن‌ها را بررسی می‌کند. ابتدا نظریه‌های هر متفکر تحلیل و سپس با مقایسه‌ی نقاط قوت و ضعفشان، رویکردی ترکیبی پیشنهاد می‌شود. هابرماس اسطوره‌ها را مانع عقلانیت، بلومنبرگ منبعی برای خلاقیت، لِوی-استراوس ساختاری جهانی و بارت ابزاری ایدئولوژیک می‌داند. دستاورد نهایی، ارائه‌ی چارچوبی ترکیبی است که نقد عقلانی، خلاقیت، تحلیل ساختاری و هوشیاری نشانه‌شناختی را ادغام می‌کند تا اسطوره‌ها را نه‌تنها نقد، بلکه به‌گونه‌ای بازسازی کند که رهایی‌بخش باشند، و راهبردی عملی برای سیاست معاصر ارائه دهد.
کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله English

Political Myths and Emancipatory Politics: A Comparative Analysis of the Perspectives of Habermas, Blumenberg, Lévi-Strauss, and Barthes

نویسندگان English

Matin Anjomrooz 1
Mohammad Khezri 2
1 Department of Political Science, Faculty of Humanities, Rasht Branch, Islamic Azad University, Rasht, Iran.
2 PhD student in Political Science, Public Policy, Faculty of Law, Theology and Political Science, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.
چکیده English

Political myths, as symbolic narratives that shape collective imagination and resist critique, play a dual role in contemporary politics: they can be tools for emancipation or obstacles to freedom. Their significance lies in their impact on political mobilization and collective identity formation, particularly in confronting phenomena like populism. The central question of this article is whether the inherent ambiguity of myths aligns with the goals of emancipatory politics. Employing a comparative-analytical method, this study examines the perspectives of Habermas, Blumenberg, Lévi-Strauss, and Barthes through their works. It first analyzes each thinker’s theory and then proposes a hybrid approach by comparing their strengths and weaknesses. Habermas views myths as barriers to rationality, Blumenberg as sources of creativity, Lévi-Strauss as universal structures, and Barthes as ideological tools. The key contribution is a hybrid framework that integrates rational critique, creativity, structural analysis, and semiotic vigilance to not only critique myths but also reconstruct them in a liberating manner, offering a practical strategy for contemporary politics.

کلیدواژه‌ها English

Political myths
emancipatory politics
Jürgen Habermas
Hans Blumenberg
Claude Lévi-Strauss
Roland Barthes

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از 12 شهریور 1404