سیاست خارجی ترکیه و بیداری اسلامی مطالعۀ موردی: تحولات مصر و تونس

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس‌ارشد‌روابط‌‌دانشگاه‌شهیدبهشتی

2 استادیارروابط‌بین‌الملل‌دانشگاه علامه

3 کارشناس‌ارشد دانشگاه علامه

چکیده

چکیده
تحولات موسوم به بیداری اسلامی در هزارۀ جدید از پردامنه‌ترین و ژرف‌ترین تحولات در ساختار سیاسی کشورهای منطقه به‌شمار می‌رود. این تحولات با اعتراض‌های مردمی علیه حکومت‌های خودکامه، به‌منظور دست‌یابی به دموکراسی و نفی سلطه و حاکمیت قانون و استبدادستیزی، از تونس آغاز گردید و سپس به کشورهای دیگر، ازجمله مصر و لیبی و یمن و بحرین، و سوریه رسید. این وضیعت در کشورهای تونس و مصر به سرنگونی حکومتِ بِن علی و حُسنی مبارک انجامید. در بحبوحۀ این تحولات قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای هر یک به فراخور حال خود تلاش کردند تا منافع خویش را تأمین کنند. از جملۀ این کشورها ترکیه، تحت رهبری حزب عدالت و توسعه، در جایگاه متحد غرب و الگوی این کشورها به زعم غربی‌هاست. هدف این مقاله بررسی و ارزیابی مواضع سیاست خارجی ترکیه با تأکید بر تحولات داخلی مصر و تونس است و برای تحقق این هدف، در این تحقیق، با استفاده از رویکرد نظری رئالیسم تهاجمی، سعی در اثبات این فرضیه داریم که سیاست خارجی فعال ترکیه، در تحولات اخیرِ مصر و تونس، به دنبال افزایش قدرت و نفوذ خود در منطقه، به‌منظور افزایش ضریب امنیتی و کاهش تهدیدات از سوی رقبای منطقه‌ای و بین‌المللی و کنترل بازیگرانی چون جمهوری اسلامی ایران و عربستان و کسب منافع سیاسی و اقتصادی بیش‌تر و پیشی‌گرفتن از رقبای منطقه‌ای است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Turkish Foreign Policy and Islamic Awakening: A Case Study on the Developments in Egypt and Tunisia

نویسندگان [English]

  • Niknam Babri 1
  • Majid Abbasi 2
  • Mohamad Moghannie 3
1
2
3
چکیده [English]

Abstract
The so-called “Islamic Awakening" developments in the new millennium could be considered as the most eminent and dominant changes in political structures of the countries in the region in recent years. These revolutions, firstly originated in Tunisia through demonstrations against the autocratic regimes, were aimed at reaching democracy and negating domination. They then spread rapidly throughout the region, namely in Egypt, Libya, Yemen, Bahrain, and Syria. Consequently, they have led to the downfall of the regimes of Bin Ali and Hosni Mubarek in Tunisia and Egypt. Amidst these political upheavals, the regional and ultra-regional powers have tried to gain advantage. Turkey, to give an example, under the leadership of The Justice and Development Party, which has been considered as one of the West allies, has tried to exert power in line with its own national interest. The aim of this article is to study the foreign policy standpoints of Turkey by emphasizing the reformations within Egypt and Tunisia. Therefore, the Offensive Realism Approach has been used to support the underlying hypothesis of the research. The hypothesis reads as the following: Turkey's current foreign policy, concerning recent reformations in Egypt and Tunisia, has proven to be in pursuit of more power and influence in the region by gaining political and economic superiority and controlling powerful countries as Islamic Republic of Iran and Saudi Arabia.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Foreign Policy
  • Islamic awakening
  • Offensive realism
  • The Justice and Development Party
  • regional security
  • national interest
منابع
امیری، مهدی (1391). «رویکرد ترکیه در تحولات خاورمیانه»، سایت راسخوان: www. rasekhoon. Net.
بلیس، جان و استیو اسمیت (1383). جهانی‌شدن سیاست: روابط بین‌الملل در عصر نوین (زمینۀ تاریخی، نظریه‌ها، ساختارها و فرایندها)، ترجمة ابوالقاسم راه‌چمنی، ج 1، تهران: ابرار معاصر.
حاجی‌یوسفی، امیرمحمد و فاطمه شهریار (1391). «شناخت حوادث 2011 خاورمیانه در قالب تئوریک و نظری»، فصل‌نامۀ مطالعات راهبردی.
صبوحی، مهدی و رحمت حاجی‌مینه (1391). «بررسی مقایسه‌ای ایران و ترکیه در تحولات بهار عربی؛ بررسی موردی مصر، تونس و لیبی»، فصل‌نامۀ روابط خارجی، س 5، ش 4.
فیرحی، داوود (1392). «اخوان هنوز شانس پیروزی دارد»، گفت‌وگوی دکتر فیرحی با سایت دیپلماسی ایرانی: http//:www. irdiplomacy. ir/fa/page/1918469/.
مرشایمر، جان (1388). تراژدی سیاست خارجی قدرت‌های بزرگ، ترجمۀ غلامعلی چگینی‌زاده، تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه.
مشیرزاده، حمیرا (1385). تحول در نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران: سمت.
 
Cook, Sreven (2009). ‘The Evolving Turkish Role in Mideast Peace Diplomac’, Council on Foregin Relations: http://www. cfr. org/turkey/evolving-turkish-role-mideast-peace-diplomacy/p19000.
Cordesman, Anthrony (2011). ‘Rethinking the Arab Spring; Stability and Security in Egypt, Tunisia’, CSIS.
Duran, B. and N. Yilmaz (2011). ‘Whose Model? Which Turkey?’, Foreign Policy: http://mideast. foreignpolicy. com/posts/2011/02/08/whose_model_which_turkey.
Fevzi, Bilgin (2011). ‘Turkey's Role in Post-Revolutionary Middle East’, Washington Review of Turkish and Eurasian Affairs: http://www. thewashingtonreview. org/articles/turkeys-role-in-post-revolutionary-middle-east. html.
Hurriyet (2011). ‘Turkey Looks for Central role in arab Spring’: http://www. hurriyetdailynews. com/default. aspx?pageid=438&n=turkey-looks-for-central-role-in-arab-spring-2011-06-17.
Jung, Dietrich (2011). ‘After the Spring: Is Turkey a Model for Arab States? Center For Mellemostsudier-Sidanskuniversity’: http//:www. static. sdu. Dk.
Karabat, Ayse (2011). ‘Turkey- Egypt Ties to deepen if Mubarak Leaves power’, Sunday's Zaman: http://www. todayszaman. com/news-234617-turkey-egypt-ties-to-deepen-if-mubarak-leaves-power. html.
 Kardas, Saban (2011). ‘Syrian Uprising Tests Turkey's Middle East Policy’, The Jamestown Foundation Website, Eurasia Daily Monitor Volume: 8 Issue: 90, available at: http://www. refworld. org/docid/4dcb8fe22. html [accessed 10 April 2014].
Larrabee, Stephen (2007). ‘TURKEY Rediscover the Middle East’, Foreign Affairs, Vol. 86, No. 4.
Lobell Steven, E. (2002). ‘War is Politics: Offensive Realism, Domestic Politics, and Security Strategies’, security studies, Vol. 12, No. 2.
Mearsheimer, J. (2001). The Tragedy of Geat Power Politics, First Edition, New York, W. W. Norton Company.
Protopapas, George (2011). ‘Turkey's Geopolitical Interests and middle East Revolts’, International Affairs: http://en. interaffairs. ru/events/74-turkeys-geopolitical-interests-and-middle-east-revolts. html.
Ravuz, Ercan (2011). ‘Turkey Says Tunisia Revolt Could be Mode for Other’, Today Zaman: http://todayszaman. com/news-236285-turkey-says-tunisia-revolt-could-be-model-for-others. html.
Reilly, David and A. Reilly (2003). ‘The Power Politics Game’: Offensive Realism in Theory and Practice SIMULATION and GAMING, Vol. 34, No. 2.
Shadid, Anthony (2011). ‘Unrest Around the Arab World Endangers Newfound Influence’, at www. nytimes. com/2011/05/05/world/europe/05turkey. html.
Svet, Oleg (2006). ‘Turkey's Zero Problem Foreign Policy: An Untenable Balancing Act’, New Initiative For Middle-East Peace Journal, Vol. 2.
Taspinar , Omer (2008). ‘Turkey's Middle East Policies, Between Neo- Ottomanism and Kemalism’, Carnegie Endowmen: www. CarnegieEndowment. Org.
Toft, Peter and John J. Mearsheimer (2005). ‘an Offensive Realist between Geopolitics and Power’, Journal of International Relation and Development, No. 8.
Turgut, Pelin (2011). ‘A Model of Middle East Democracy, Turkey Calls for Change in Egypt’ at http://content. time. com/time/world/article/0,8599,2045723,00. html.
Valeriano, Brandon (2009). ‘Department of Political Science’, University of Illinois at Chicago, Times, Section 4.
Walker, Josha (2011). ‘Return of the Turks as Middle East Kingmaker’, Foreign Policy: http://www. tc-america. org/issues-information/tca-issue-papers/turks-as-middle-east-kingmaker-208. htm.