الزامات دینی و تأمّلات عقلانی در سیاست‌گذاری خارجی مطالعه موردی: اقتصاد سیاسی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی-تخصصی

نویسندگان

1 عضو گروه علوم سیاسی شورای بررسی متون و کتب علوم انسانی

2 کارشناس ارشد روابط بین‌الملل

چکیده

سیاست‌گذاری خارجی به عنوان شاخه‌ای مهم از سیاست‌گذاری عمومی، باید از عقلانیّت مناسب تصمیم‌گیرندگان در فضای روابط بین‌الملل برخوردار باشد. اهمّیت تصمیم‌گیری در سیاست خارجی و نقش عقلانیّت در تصمیم‌گیری‌های موجود، به رعایت اصل «تناسب» بین اهداف با روش‌های مربوطه بازمی‌گردد. «تناسب‌سازی» به عنوان شرط تحقّق عقلانیّت، انتظارات از نخبگان سیاسی را به سمتی سوق می‌دهد که با بررسی توانایی‌ها و قابلیت‌های جمهوری اسلامی ایران مناسب‌ترین گزینه ارتباطی با محیط جهانی را انتخاب کنند. استدلال‌های ارائه شده در این مقاله، در خصوص گزینه‌های ارتباطی مشارکت فعّالانه و یا تعامل مثبت جهانی یکی از شاخص‌های سیاست‌گذاری خارجی مناسب برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می‌شود. با مروری بر برنامه‌های اوّل تا چهارم توسعة جمهوری اسلامی ایران، ملاحظه می‌شود که در تمام برنامه‌ها، به ویژه برنامة سوم و چهارم، بر اصل تعامل جهانی تأکید شده است؛ بنابراین همبستگی فراوانی بین شاخص‌های عقلانیّت که در خصوص سیاست‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران ارائه شده با سیاست‌های کلان برنامه‌های توسعه وجود دارد؛ لکن کاستی‌های اساسی و شکاف‌های فراوانی نیز نسبت به اهداف و عملکرد به چشم می‌خورد که محتاج بازاندیشی‌های جامع است. رفع کاستی‌ها و مشکلات مزبور، منوط به رعایت فرایند «مزیّت‌سازی» است که قابلیّت‌های کشور را در عرصة روابط بین‌الملل دوچندان نموده و مصالح و منافع ملی را به نحو مناسب‌تر برآورده خواهد کرد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Religious Obligations and Intellectual Deliberations in Foreign Policy Making: The Case of Political Economy of the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Hoseyn Qarib 1
  • Mohammad Hoseyn Zamiriyān 2
1 . Member of the Department of Political Sciences of the Council for the Investigation of Texts and Books in Humanities
2 M.A. in Public Relations
چکیده [English]

Foreign policy making should possess proper rationality and intellectualism needed for the foreign relations in the world today because foreign policy making is an important branch of the general policy making for the related decision makers. The importance of decision-making in foreign policy and the role of rationality in decision making are closely related to the principle of proportionality between purposes and the related methods in this respect. Proportionment as one of the conditions for achieving rationality, leads the political elite to choose the best relational choices for the Islamic Republic of Iran in its attempt to make relations with other countries in the world on the basis of the capacities of the Islamic Republic of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • : Foreign-policy making
  • Decision
  • making
  • rationality
  • Advantage and priority making