تحلیل رابطه اسرائیل و کردستان عراق و پیامدهای امنیتی آن برای جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار علوم سیاسی- دانشگاه رازی

2 استادیار روابط بین الملل- دانشگاه رازی

3 پژوهشگر (کارشناس ارشد علوم سیاسی)

چکیده

تحولات عیمق در عراق پس از جنگ خلیج فارس در سال 1991، و  بویژه خلاء قدرت ایجاد شده پس ازسقوط صدام در سال 2003، هجوم داعش به این سرزمین، و اخیرا برگزاری رفراندوم استقلال در کردستان عراق و گسترش فعالیت‌های سیاسی، اقتصادی،  نظامی کردها در  راستای اهداف استقلال‌طلبانه خود در این کشور، زمینه مناسبی برای توسعه حضور و نفوذ اسرائیل درکردستان عراق فراهم آورد‌ه‌است.  پرسش اصلی پیش روی این مقاله اینست که افزایش حضور و نفوذ اسرائیل در کردستان عراق چه آثار و پیامدهایی را برای امنیت ملی و منافع ایران ایجاد خواهد نمود؟ در این مقاله برمبنای چارچوب مفهومی موازنه تهدید، تلاش شده‌است تا ضمن تبیین جنبه‌های مختلف سیاست‌ها و روابط اسرائیل با کردهای عراق، تبعات آنها  بر امنیت‌ملی ایران واکاوی شوند. یافته‌های پژوهش حاضر نشان می‌دهند که  حضور و نفوذ اسرائیل در منطقه کردستان عراق، در راستای تحقق اهداف راهبردی این رژیم، ازجمله ایجاد یک متحد استراژیک جدید در منطقه می‌باشد که در نهایت می‌تواند تهدیدات جدی امنیتی (مانند ایجاد قلمرو استراتژیک برای اسرائیل در نزدیکی مرزهای ایران، مقابله با حضور و نفوذ ایران در عراق، ایجاد محیط بحران با حمایت از استقلال کردستان عراق و تجزیه عراق، ..) برای ج. ا. ایران در بر داشته باشد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the relationship between Israel and Iraqi Kurdistan and its security implications for the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Masoud AKHAVAN KAZEMI 1
  • Farzad ROSTAMI 2
  • Hamed SHAHMALEKI 3
1 Associate Professor- RAZI University
2 Assistant Professor- RAZI University
3 M.A in Political Science
چکیده [English]

The profound developments in Iraq after the Persian Gulf War in 1991, and in particular the vacuum of power created after the fall of Saddam in 2003, ISIL invasion of this land, and recently a referendum on independence in Iraqi Kurdistanو in addition to the extensive presence of the United States and its allies in the Middle East after September 11, and the plans for the Middle East and New Middle East strategies, has provided a good basis for expanding the presence and influence of Israel in Iraqi Kurdistan.The main question posed by this article is that the increase in the presence and influence of Israel in Iraqi Kurdistan will produce what consequences for the national security and interests of Iran? This article explores the objectives, interests, and facilitating requirements of the Israeli actions for presence in Iraqi Kurdistan and by using a descriptive-analytical method based on the conceptual framework of the threat balance, attempts have been made to explain the various aspects of the policies and relations of Israel with the Kurds of Iraq and their consequences for the national security of Iran. The findings of the present study indicate that the presence and influence of Israel in the Kurdistan region of Iraq is in line with the strategic goals of this regime, including the creation of a new strategic alliance in the region, which can ultimately be a serious threat to security of Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Israel
  • Iraqi Kurdistan
  • Iran
  • National Security
  • Balance of Threat
اخوان کاظمی، مسعود؛ عزیزی، پروانه (1390). «کردستان عراق هارتلند ژئوپلیتیکی اسرائیل»،فصلنامه راهبرد، شماره 60، سال بیستم
امیدی، علی (1393). «پیامدهای امنیتی تجزیه احتمالی عراق برای ایران»، سایت دیپلماسی ایرانی، 16 تیر .
تقی پور، تقی (1383). استراتژی پیرامونی اسرائیل، تهران: مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های سیاسی.
جدید بناب، علی (1382). عملکرد صهیونیسم نسبت به جهان اسلام، قم: مرکز انتشارات موسسه آموزشی امام خمینی.
جلال پور، شیوا؛  لطیفی نیا، علی (1395). «کالبد شکافی سیاست خارجی اسرائیل در قبال کردستان عراق»، فصلنامه تحقیقات جدید در علوم انسانی، نشر شاپا 
حاجی یوسفی، امیر محمد؛ حاجی زرگر باشی، روح الله (۱۳۹۰). سیاست خاورمیانه‌ای ایالات متحده: توازن تا هژمونی، تهران: موسسه مطالعات آمریکا.
حسین نژاد، مهدی (1393). حضور رژیم صهیونیستی اسرائیل در کردستان عراق، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی فلسطین .
حق پناه ، جعفر ( ۱۳۸۷). کردها و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران، تهران: موسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بین المللی ابرار معاصر.
خسروی، علیرضا (1387). «افزایش حضور اسرائیل در عراق، استراتژی گسترش و نفوذ»، فصلنامه راهبرد، شماره 48
خسروی، علیرضا (1392). «حضور اسرائیل در کردستان عراق و تاثیر آن بر امنیت ملی ایران»، فصلنامه پانزده خرداد، دوره سوم ، سال دهم، شماره 36
دوئرتی، جیمز؛ فالتزگراف، رابرت (1388). نظریههای متعارض در روابط بینالملل، تهران: نشر قومس.
روحی، نبی‌الله (1385).«سیاست خاور میانه‌ای رژیم صهیونیستی و کردستان عراق»، فصلنامه سیاست دفاعی،  شماره های 57-56
روحی، نبی‌الله (1389). «سیاست خارجی رژیم صهیونیستی و اقلیت های قومی مذهبی»، آفاق امنیت، شماره 8                                                     
زارع، وحید، (1396). «تاریخچه روابط رژیم صهیونیستی و کردستان عراق »، خبرگزاری فارس .(03/07/1396). www.farsnews.com
صالحی، سید‌جواد (1393). «پیامد استقلال کردستان عراق»، پایگاه خبری تحلیلی فرجام www.farjamnews.com
عباسی، مجید و دیگران (1392). «راهبرد اتحاد پیرامونی رژیم صهیونیستی و نظریه موازنه تهدید در روابط بین الملل»، فصلنامه سیاست خارجی ، سال بیست و هفتم ، شماره 1
عباسی، مجید؛ سیفایی، رضا (1391). «اصول سیاست خارجی اسرائیل: با تاکید بر دو عنصر هویت و مشروعیت»، فصلنامه آمریکا شناسی- اسرائیل شناسی، سال سیزدهم، شماره چهارم
فلاح، رحمت الله (1389). راهبردهای اسرائیل در اوراسیا، تهران: موسسه مطالعات اندیشه سازان نور.
قهرمانپور، رحمن (1384). «رژیم صهیونیستی و دیپلماسی خروج از انزوا در پی عقب نشینی از غزه»، نمای راهبردی، سال سوم، شماره هفتم
کریمیان، کامیل(1383). تعاملات و نگرش کردها به بازیگران داخلی و خارجی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
لیتل، ریچارد (1389). تحول در نظریه‌های موازنه قوا، ترجمه: غلامرضا چگنی زاده ، چاپ اول، تهران: انتشارات مؤسسه مطالعات و تحقات بین‌المللی ابرار معاصر.
متقی، ابراهیم (1376).«تحلیل رفتار اسرائیل در برابر جمهوری اسلامی ایران»، مجله سیاست دفاعی، سال 5. شماره دوم
محمدیان، علی؛ ترابی، قاسم (1395). «تبیین تاثیرات تحولات عراق بر اقلیم کردستان»، مجله علوم سیاسی، سال هجدهم ،شمار هفتاد و دوم
ملکوتی، محمد جواد؛ قاسمی، سید شاهو؛ ملکوتی، سجاد (1394). «تحولات اقلیم کردستان عراق و تاثیرات آن بر امنیت جمهوری اسلامی ایران پس از سرنگونی صدام»، مجله علوم و فنون مرزی
ملکی، مصطفی. (1386).«نگاه سازه‌انگارانه به تحولات خاورمیانه: قاعده‌سازی»، همشهری دیپلماتیک، سال دوم، شماره 21، نیمه دی.
موسوی زاده، علیرضا؛ جاودانی مقدم ، مهدی (1388). "جایگاه استراتژیک کردستان عراق در سیاست خارجی اسرائیل و الزامات سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران"، دانشنامه حقوق و سیاست، شماره11 .
نکدیمون، شلمو (1382). موساد در عراق و کشور های همسایه، تر جمه معاونت پژوهشی، تهران: انتشارات دانشکده امام باقر.
 
Alnoami, Saleh. (2015), Strategic dimensions of the relationship between Israel and Iraqi Kurdistan, Middle East Monitor, September 1.
Baldwin,David (1997).The Concept of Security, Review of International   Sudies, No,23, January.
Bengio, Ofra (2017), Has Ierael’s Support for Kurdistan’s Independence Helped or Harmed the Kurds?, BESA Center Perspectives Paper, No. 637. November 9.
Entessar, Nader (1992).Kurdish Ethno Nationalism, The United States of America, Lynne Rienner Publisher.
Henri, B .(2014), Kurdish Independence: One day but Certainly not Now, Available at: http //www. The –American-Interest. Com./2014/08/08- Kurdish- Independence - One day -but –certainly- not now.
Hersh, Seymour, Plan B,The new Yorker, 21 June 2004.
Khosravi, Jamal (2016), The Presence of Israel in Iraqi Kurdistan and its Security Challenges for Iran’s National Security, Journal of Politics and Law, Vol. 9, No. 7, August 30.
Liga, Aldo (2017), The Israel Factor and the Iraqi Kurdish Quest for Independence, Instituto Affari Internazionali (IAI), October
Wahab, Bilal. (2017), Why Israel Is Cheering On Iraqi Kurds' Push for Independence, World Politics Review, October 4.