تحلیل بافت سیاسی، اجتماعی و تخصصی نمایندگان مجلس شورای اسلامی؛ ادوار ششم تا دهم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد علوم سیاسی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

2 دانشجوی دکتری تاریخ انقلاب اسلامی، پژوهشکده امام خمینی(س) و انقلاب اسلامی

چکیده

مجلس، مرکز مهم تصمیم سازی برای کشور است . برای رسیدن به درکی درست از شیوه وکیفیت  عملکرد آن  نیازمند شناخت بهتر نخبگانی هستیم که وظیفه قانونگذاری و نظارت امور کشور را برعهده داشته‌اند. از همین رو این مقاله  سعی دارد تا با رویکرد تحلیلی و مقایسه‌ای و با جمع‌آوری اطلاعات به شیوه‌ی کتابخانه‌ای و اسنادی و با استفاده از آمار توصیفی، به تحلیل  بافت سیاسی و اجتماعی نمایندگان مجلس شورای اسلامی بپردازد و به این پرسش‌پاسخ دهد که بافت سیاسی و اجتماعی  نمایندگان مجلس شورای اسـلامی‌ طی ادوار ششم تا دهم چگونه بوه است؟ بنابراین در ابتدا  به بررسی ویژگی های مجالس ششم تا دهم وآرایش سیاسی نیروها در این مجالس می پردازیم  وسپس  به تحلیل وضعیت نمایندگان مذکور  از لحاظ سن، جنسیت، تجربه ، سابقه‌ی  نمایندگی وتخصص ، سطح تحصیلات وپایگاه اجتماعی واقتصادی  می پردازیم . نتایج این پژوهش می‌تواند زمینه آشنایی با بخش مهمی از نخبگان سیاسی ایران را فراهم کند و به فهم دقیق تری از چرائی روندها وتصمیمات  سیاسی درایران کمک کند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of political and social contexture of Islamic Consultative Assembly’s representatives; Sixth to tenth periods

نویسندگان [English]

  • Yahya Fozi 1
  • Ali Zareei 2
1 Professor of Political Science in Institute for Humanities and Cultural Studies
2 PhD student of History in Research Institute of Imam Khomeini and Islamic Revolution
چکیده [English]

The parliament is an important decision-making center for the country. In order to get a proper understanding of the manner and quality of its operation, we need a better understanding of the elites who have been tasked with legislating and overseeing the affairs of the country. Therefore, this paper tries to analyze the political and social context of the Islamic Consultative Assembly in an analytical and comparative way and by collecting information in a library and documentary way, using descriptive statistics, and answer the question that: How Was the political and social context of the Islamic Consultative Assembly the sixth to tenth ?So first we look at the characteristics of the sixth to tenth congresses and study the political composition of these parliaments, and then we analyze the status of partisans Members in terms of  Age, gender, experience, expertise, education and socio-economic status. The results of this study can provide an introduction to an important part of the political elite of Iran and help to understand more precisely the nature of trends and political decisions in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Islamic Consultative Assembly
  • representatives
  • Sixth to tenth periods
  • political combination
  • social contexture
اژدری، روح الله (1394). مجلس ششم از تقلب تا تحصّن، تهران: موسسه فرهنگی و هنری قدر ولایت.
اسماعیلی، بهمن (1384). انتخابات مجلس هفتم، ج 1و2، تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
پایگاه اطلاع‌رسانی دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری (مد‌ظله‌العالی) به آدرس khamenei.ir
پایگاه اینترنتی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به آدرس: http://rc.majlis.ir
پایگاه خبری آفتاب، 11 اردیبهشت 1395، «ترکیب سیاسی راه‌یافتگان به مجلس دهم».
پایگاه خبری تحلیلی اعتدال، ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۵، «ترکیب کامل مجلس دهم/گرایش سیاسی منتخبین».
پرحلم ضیابری، امیررضا (1379). مجلس ششم: وقایع نگاری ستادهای انتخاباتی، تهران: نشر و پژوهش دادار.
تابناک، 26/10/1394، «تایید صلاحیت 42 درصد داوطلبان مجلس».
تسنیم، 11 ادریبهشت 1395، «حضور ۴ جریان سیاسی در مجلس دهم».
جام جم آنلاین، 17 اردیبهشت 1391، «آرایش سیاسی مجلس نهم».
خبرآنلاین، 15 خرداد 1391، «ترکیب سیاسی خانه ملت از آغاز تا کنون/فراکسیون​ها در 9 دوره مجلس چگونه تشکیل شدند؟».
خبرآنلاین، شنبه 11 اردیبهشت 1395، «اسامی 290 نماینده مجلس دهم با گرایش سیاسی‌شان».
خبرفوری، 6/5/1396، «رتبه ایران در جهان از نظر کسب کرسی‌های قدرت توسط زنان».
خبرگزار تسنیم، ۱۱ اسفند ۱۳۹۴، «بازخوانی آرایش سیاسی ۹ دوره مجلس شورای اسلامی».
خبرگزاری الف، ۲۲ اردیبهشت ۱۳۸۹، «فراکسیون مهرورزی در مجلس تشکیل شد».
خبرگزاری صراط، 19 بهمن ۱۳۹۰، «جبهه توحید و عدالت، جبهه حامیان مشایی».
خبرگزاری مشرق، 16/12/90، «فهرست مقایسه‌ای 6 ائتلاف انتخاباتی».
خبرگزاری مهر، ۱۲ اردیبهشت ۱۳۹۵، «اسامی ۲۸۹ منتخب مجلس دهم به تفکیک گرایش سیاسی».
خبرگزاری میزان، 9 اسفند 1394، «ترکیب طیف‌های سیاسی در مجلس دهم چگونه است؟»
خواجه سروی، غلامرضا؛ شارعی، محمد محسن (1394). تاریخ تحولات سیاسی مجلس شورای اسلامی، تهران: انتشارات سرو اندیشه.
دارابی، علی (١٣٨٨). جریان‌شناسی سیاسی در ایران، تهران : سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
دوورژه، موریس (1357). احزاب سیاسی، ترجمه رضا علومی، تهران‌: امیرکبیر‌.
روزنامه ایران، 20/12/1390، «آرایش سیاسی مجلس نهم»، سال 18، ش5030.
روزنامه ایران، ۳۰/۱۱/۸2.
روزنامه دنیای اقتصاد، 12/2/1395، «آرایش سیاسی مجلس آینده در نخستین برآوردها»، شماره 3754.
روزنامه دنیای اقتصاد، 25/08/1387، «باهنر به دنبال پیشرفت و عدالت»، شماره 1667.
روزنامه کیهان، 30 اردیبهشت ماه 1379.
روزنامه همشهری، ۲۹ بهمن ۱۳۸۲.
روزنامه همشهری، ۹/۱۲/۸۲.
زارعی، علی؛ فوزی، یحیی (بهار 1396). «تحلیل بافت سیاسی، اجتماعی و تخصصی نمایندگان مجلس شورای اسلامی؛ ادوار اول تا پنجم»، فصلنامه جستارهای سیاسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، سال هشتم، شماره اول، صص 45-76.
عظیمی دولت آبادی، امیر (1387). منازعات سیاسی نخبگان و ثبات سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
عیوضی، محمد رحیم‌ (1385‌). مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران‌، تهران‌: مرکز‌ اسناد‌ انقلاب‌ اسلامی.
عیوضی، محمد رحیم (ادیبهشت 1383). «تحلیلی بر انتخابات هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی»، مجله زمانه، سال سوم، شماره 20.
فوزی، یحیی (1384). تحولات سیاسی و اجتماعی ایران پس از انقلاب اسلامی، تهران: نشر عروج.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
قوچانی، محمد (1379). یقه سفیدها، جامعه شناسی نهادهای مدنی در ایران، تهران: انتشارات نقش و نگار.
مجله گزارش (بهمن 1378). «انتخابات مجلس ششم: آخرین مواضع، جدیدترین صف آرایی ها»، شماره 108، صص 13- 16.
مرتجعی، علی (1378). جناح‌های سیاسی در ایران امروز، تهران: انتشارات نقش و نگار.
مرتجعی، علی (1379). مقدمه‌ای بر شناخت جناح بندیهای سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، مجموعه مقالات رویارویی اندیشه‌ها.
مشروح مذاکرات مجلس شوراى اسلامى، 13/10/85.
نظر پور، مهدی (1391). آشنایی با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، قم: نشر معارف.
نظری، منوچهر (1395). رجال و مقامات نظام تقنینی جمهوری اسلامی ایران (مجلس و شورای نگهبان، 1359-1395)، تهران: کتابخانه، موزه و مرکز اسناد مجلس شورای اسلامی.
ویکی پدیا، «انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۳79–۱۳78)».
ویکی پدیا، «انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۳83–۱۳82)».
ویکی پدیا، «انتخابات مجلس شورای اسلامی ۱۳۹۱–۱۳۹۰)».
همشهری آنلاین، 31 مرداد 1396، « لیست جنجالی منتسبت به مشایی و جدول اعتراضات نامزدها».
 
Inter-Parliamentary Union, “Iran (Islamic Republic of) Elections in 2004, www.ipu.org.