تحلیل تبعات اقتصادی- امنیتی تحریم‌های هسته‌ای پیشابرجام در ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه روابط بین‌الملل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

تحریم‌های بین‌المللی به ویژه در نوع اقتصادی از متغیرهای مهمی است که می‌تواند تأثیرات چشمگیری بر امنیت ملی دولت‌های هدف بر جای گذارد. این مقاله آسیب‌های اقتصادی-امنیتی ناشی از تحریم‌های بین‌المللی در جریان مناقشه هسته‌ای منتهی به برجام را در ایران مورد تحلیل قرار می‌دهد. سؤال اصلی مقاله این است که تحریم‌های چندجانبه و یکجانبه بین‌المللی در دوره مناقشه هسته‌ای پیشابرجام چه تبعاتی در اوضاع اقتصادی-امنیتی ایران به جای گذاشتند. در پاسخ، فرضیه مقاله این است که گسترش تحریم‌های بین‌المللی به تبع تطویل مناقشه هسته‌ای از طریق ایجاد بی‌ثباتی اقتصادی، گسترش فساد اقتصادی، افزایش انزوای بین‌المللی، و تشدید نارضایتی عمومی به اقتصاد و امنیت ملی ایران آسیب زدند. این فرضیه به لحاظ نظری متکی بر این آموزه رئالیستی است که تحریم‌های اقتصادی اگرچه با چارچوب‌های اقتصاد جهانی‌شده لیبرال مغایرت دارند، اما سلاحی اساسی برای تحکیم نظم بین‌المللی لیبرال به شمار می‌روند. برای مقاله حاضر فرضیه مذکور را به نحو تحلیلی-تبیینی بررسی ‌می‌کند. تلاش خواهد شد از معتبرترین داده‌های موجود استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Assessing the Economic Security Impacts of pre-JCPOA Nuclear-Related Sanctions on Iran

نویسنده [English]

  • Abdollah Ghanbarloo
Associate professor in the Dept. of International Relations, IHCS
چکیده [English]

International sanctions are important factors affecting the national security of target states. The present article deals with the impacts of pre-JCPOA nuclear-related sanctions on the Iran' economic security. The main claim in the article is that following the continuation of unresolved tensions over the nuclear program and the increasing international sanctions, Iran's security was damaged because of creating economic instability, spreading economic corruption, increasing international isolation of Iran, and rising anti-government dissidents across the country. The argument is based on the realist international theory according which international sanctions are foreign policy tools of nation-states.

کلیدواژه‌ها [English]

  • rising anti-government dissidents across the country. The argument is based on the realist international theory according which international sanctions are foreign policy tools of nation-states
بانک داده‌های اقتصادی و مالی (1395). «اقتصاد کشور در یک نگاه» بانک داده‌های اقتصادی و مالی، زیر نظر دفتر مدلسازی و مدیریت اطلاعات اقتصادی وزارت امور اقتصادی و دارایی، به دست آمده در 21 خرداد 1396 از: http://databank.mefa.ir/Default.aspx.
روحانی، حسن (22 خرداد 1392). مشروح گفتگوی حسن روحانی در برنامه «به انتخاب شما» در شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران، وب‌سایت حسن روحانی، بخش رویدادها، به دست آمده در 2 تیر 1396 از: http://rouhani.ir/event.php?event_id=86.
قنبرلو، عبداله (تابستان 1391). «چشم‌انداز امنیت ایران در سایه تحریم‌های بین‌المللی؛ با تأکید بر عوارض امنیتی تحریم صنایع نفت و گاز» ایران آینده، سال 1، ش. 1، 115-88.
منکیو، گریگوری ن. (1383). اقتصاد کلان، ترجمه حمیدرضا برادران شرکاء و علی پارسائیان، چاپ دوم، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
 
Arms Control Association (August 6, 2015) “UN Security Council Resolutions on Iran” Arms Control Association, Retrieved May 15, 2017, from: www.armscontrol.org/factsheets/Security-Council-Resolutions-on-Iran.
Eisenstadt, Michael (November 2015) “The Strategic Culture of the Islamic Republic of Iran: Religion, Expediency, and Soft Power in an Era of Disruptive Change” MES Monographs, No. 7, Retrieved June 12, 2017, from: www.washingtoninstitute.org/uploads/Documents/pubs/MESM_7_Eisenstadt.pdf.
Elliott, Kimberly Ann (2005) “Trends in Economic Sanctions Policy: Challenges to Conventional Wisdom” Peter Wallensteen and Carina Staibano, eds., International Sanctions: Between Words and Wars in the Global System, London & New York: Routledge.
Erdbrink, Thomas (June 9, 2013) “In Iran Race, All 8 Candidates Toe Hard Line on Nuclear Might” The New York Times, Retrieved June 23, 2017, from: www.nytimes.com/2013/06/10/world/middleeast/iran-candidates-toe-hard-line-for-nuclear-bid.html
Esfandiary, Dina (December 2013) “Assessing the European Union’s Sanctions Policy: Iran as a Case Study” EU Non-Proliferation Consortium, Non-Proliferation Papers, No. 34, Retrieved June 7, 2017, from: www.nonproliferation.eu/web/documents/nonproliferationpapers/dinaesfandiary52b41ff5cbaf6.pdf.
Katzman, Kenneth (April 14, 2017) “Iran Sanctions” Congressional Research Service Report, Retrieved April 21, 2017, from: https://fas.org/sgp/crs/mideast/RS20871.pdf.
Lacy, Dean and Emerson M. S. Niou (February 2004) “A Theory of Economic Sanctions and Issue Linkage: The Roles of Preferences, Information, and Threats” The Journal of Politics, Vol. 66, No. 1, 25–42.
Obama, Barack H. (December 7, 2013) “Remarks by the President in a Conversation with the Saban Forum” The White House, President Barack Obama, Retrieved June 3, 2017, from: https://obamawhitehouse.archives.gov/the-press-office/2013/12/07/remarks-president-conversation-saban-forum.
Patterson, Ruairi (Spring 2013) “EU Sanctions on Iran: The European Political Context” Middle East Policy, Vol. 20, No. 1, 135-146.
Samore, Gary et al (June 2015) “Sanctions Against Iran: A Guide to Targets, Terms, and Timetables” Belfer Center for Science and International Affairs, Harvard Kennedy School, Retrieved September 5, 2016, from: www.belfercenter.org/sites/default/files/legacy/files/Iran%20Sanctions.pdf.
Transparency International (2016) “Corruption Perceptions Index: Early Editions” Transparency International - The Global Anti-Corruption Coalition, Retrieved June 19, 2017, from: www.transparency.org/research/cpi/cpi_early.