فرانظریه به‌عنوان ابزاری برای فهم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دوره دکترای علوم سیاسی، گواحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،

2 استادیار گروه علوم سیاسی دانشکده حقوق و علوم سیاسی واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی،

3 دانشیار گروه علوم سیاسی واحد علوم تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.30465/cps.2019.3531

چکیده

فرانظریه یکی از جدیدترین تحولات در نظریه پردازی است. در حالی که نظریه پردازان، جهان اجتماعی را به عنوان مسئله موضوعی شان قلمداد می کنند، فرانظریه پردازان به مطالعه نظام مند ساختار اساسی خود نظریه می پردازند. فرانظریه‌پردازی در ادبیات علوم اجتماعی، تحت عناوین مختلفی با عنوان فراجامعه‌شناسی، جامعه‌شناسی بازاندیشانه و جامعه‌شناسیِ جامعه‌شناسی ظهور پیدا کرده است. هر چند این مدل در حوزه جامعه شناختی گسترش یافته است ولی می تواند در دیگر حوزه های تحقیق نیز به کار گرفته شود. فرانظریه به عنوان ابزار رسیدن به فهم عمیق‌تر نظریه بوده و هدف آن تشریح و نقد فرانظری فرض های تشکیل دهنده شالوده نظریه ها و نیز تدوین اصول ارزیابی نظریه هاست. بسیاری از نظریه‌پردازان بر لزوم پیشرفت و توسعه نظریه‌ی اجتماعی تأکید کرده‌اند. از آن­جا که فرانظریه‌پردازی گام مؤثری در غنی‌تر ساختن نظریه‌ها است، بایستی به این حوزه توجه بیشتری معطوف گردد. هدف اصلی در این مقاله ارائه پارامترهای اساسی این رویکرد است.  این مقاله ابتدا زمینه های رشد مطالعات فرانظری و ماهیت فرانظریه می پردازد و سپس انواع فرانظریه و تکنیکهای تحلیل فرانظریه با تاکید بر رویکرد فرانظری ریتزر را مورد بحث و بررسی قرار می دهد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Meat-theory as a tool for understanding

نویسندگان [English]

  • Mahdi Boostani 1
  • Kamal Pooladi 2
  • Majid Ttavasol 3
1 Ph.D. student of Political Science, Research Branch, Islamic Azad University
2 Assistant Professor of Political Science, Faculty of Law and Political Science, Chalous Branch, Islam
3 Assistant Professor, Department of Political Science, Faculty of Law,
چکیده [English]

Meta-theory is one of the newest developments in study of theories. While theorists contemplate social world as problematic subject, meta-theorists study the theory itself systematically. Meta-theory has different names in literature of social science such as meta-sociology, reflectivity sociology, and sociology of sociology. Though this approach has its roots in sociology, it is applicable in other fields of study. Meta-theory is a tool to reach deeper understanding of theory and its goal is to explain and study assumptions of theory critically; assumptions that form structure of theory. Many thinkers emphasize on development of social theory and in this regard meta-theory is critical step. The main goal of this article is to provide fundamental parameters of the approach in which the roots and nature of meta-theoretical studies are addressed and to study different kinds of meta-theory with reference to meta-theoretical approach of Ritzer 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Meta-theory
  • Meta-analysis
  • meta-sociology
  • social theory
  • Ritzer

مراجع

بیتس، مارسیا. (1387) مقدمه ای بر فرانظریه ها، نظریه ها و الگوها، ترجمه غلام حیدری، فصلنامه کتابداری و اطلاع رسانی، زمستان، شماره 11.
ریتزر، جورج. (1374) نظریه جامعه شناسی در دوران معاصر، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: علمی.
نوذری، حسنعلی. (1379)صورت بندی مدرنیته و پست مدرنیته، بستر تکوین تاریخی و زمینه های تکامل اجتماعی، تهران: نقش جهان.
 
Henwood, Karen. L. (1996). Qualitative inquiry: perspectives, methods and psychology. In ritchardson, hohn T.e (ed), handbook of qualitative research methods. (pp. 26-47). Leisister: the British Psychological society.
Holsti. O. R. (1969) content analysis for the social sciences and humanities. Reading: Addison- Wesley.
Krippendorff. Klaus. (1980). Content analysis: an introduction to its methodology. Newbury Park: sage publication.
Lawler, Edward. D & Ford, Rebecca. (1993). Meta theory and friendly competition in theory growth: the case of power processes in bargaining. In Berger, J & Zelditch. Morris. Jr (Eds), theoretical research programs: studies in growth of theory (pp.172-210). Stanford: Stanford university press.
Levine, Donald n (1989) simmel as a resource for sociological meth theory, sociologica theory, 7(2), 161-174
Neufeldt, victoria & Guralnik David B. 1994. Webster’s new world dictionary. New York: prentice hall.
Ritzer, George & Schubert, J Daniel. (1991). the changing nature of neo Marxist theory: A metaphorical Analysis. Sociological perspective Vol. 34, No. 3, pp.
Ritzer, George. (1988) sociological met theory: A defense of a subfield by a delineation of its parameters, sociological theory, vol. 6. 187-200
Ritzer, George. (1991a). reflection on the rise of metatheorizing in sociology. Sociological perspectives Vol. 34, No.3, pp. 237-248.
Ritzer, George. (1991c). bibliography: a still underutilized methodological method. Contemporary sociology. Vol 20, pp. 10-12.
Ritzer, George. (1991d). Metatheorizing in sociology. Lexington: Lexington Books.
Ritzer, George. (1992a). the legitimation and institutionalization of Meta theorizing in sociology. Sociological perspective Vol. 35, pp543-561
Ritzer, George. (1996a). modern sociological theory. New York: McGraw hill.
Ritzer, George. (1996b) sociological theory. New York: McGraw hill
Ritzer, George. (2000). sociological theory. New York: McGraw hill
Ritzer, George. (2005). Encyclopedia of social theory. Sage publication. Vol. 2
Ritzer, George. (2009) Meta theory, retrieved agust 2009, 24, 2009, from: www.sociologyencyclopedia.com
Ritzer, George. (Ed) (1992b). Meta theorizing. Newbury Park: sage publications, Inc.
Zhao, shanyang. (1991). Met theory, Met method, Meta data Analysis: what, why, and how. Sociological perspective Vol. 34, No. 3, pp. 377-390.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار