تحلیل گفتمان دیدگاه‌های رهبران ایران و امریکا دربارۀ برجام

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه زبان‌شناسی همگانی دانشگاه پیام نور

2 دانشجوی دکترای زبان‌شناسی همگانی دانشگاه آزاد اسلامی تهران جنوب

10.30465/cps.2019.3543

چکیده

برجام یا برنامه جامع اقدام مشترک یک توافق بین­المللی در خصوص برنامه هسته­ای ایران است که بعد از مذاکرات طولانی میان ایران و شش قدرت جهانی منعقد گردید. پژوهش حاضر بر آن است تا مبانی گفتمانی سخنان دونالد ترامپ در خصوص برجام و واکنش آیت­الله خامنه‌ای به اظهارات وی، تحلیل شود. رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی رابطۀ زبان، جامعه، قدرت، ایدئولوژی و گفتمان را در اولویت قرار می‌دهد. روش پژوهش این مقاله از نوع توصیفی- تحلیلی و مدل فرکلاف (1979) است و نمونه­های تحقیق که به صورت هدفمند انتخاب گردیدند، سخنرانی ترامپ درباره ایران و برجام در ۲۱ مهر ۹۶ و واکنش آیت­الله خامنه‌ای به سخنرانی ترامپ در جمع نخبگان در 26 مهر 96 است. یافته­های این تحقیق نشان می­دهد که میان ایدئولوژی و زبان و میان کاربرد زبان و روابط سیاسی و اجتماعی رابطه متقابل وجود دارد و زبان علاوه بر شکل‌پذیری از روابط سیاسی، می‌تواند ابزاری تأثیرگذار در شکل‌دهی به روابط قدرت و تعاملات سیاسی باشد؛ بنابراین رهبران هر کشور تلاش کرده‌اند که از توانایی‌های زبانی و ادبی برای تبیین دیدگاه‌های سیاسی خویش استفاده کنند. نتایج حاصل نشان می­دهد که هر دو رهبر در سخنرانی‌شان برجام را یک توافق شکننده میان دو دشمن و نه قراردادی برای تقویت دوستی بین آن‌ها می­دانند.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Discourse Analysis of Iran and US Leaders’ Views about JCPOA

نویسندگان [English]

  • Ali Karimi Firozjaei 1
  • Samira Habibi Mazaheri 2
1 Assistant professor/ Payame Noor University
2 Phd student in Linguistics/ Islamic Azad University
چکیده [English]

The Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA) is an international agreement regarding the Iranian nuclear program as a result of long talks among Iran and six powers of the world. This paper aims to analyze the speeches of Donald Trump on the JCPOA on the one hand and the reactions of Ayatollah Khamenei on the other hand using critical discourse analysis (CDA). CDA as an approach shows the relationship between language, power, ideology and discourse. This paper is a descriptive-analytic research and its method is the Fairclough (1979) model for text and discourse. The corpus used in the ei’s reactions on 18th October (2017). The findings of this study show that there is a bilateral relationship between ideology and language and betstudy are Trump’s speeches on the 13th of October (2017) and Ayatollah Khamenween language use and political and culturai relation and consequently and leaders of two countries have tried to use linguistic and literal competencies in order to clarify their views. The results show that both leaders consider the JCPOA as a brittle agreement between two enemies and not as an agreement for enhancing their freindship.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Ayatollah Khamenei
  • Donald Trump
  • JCPOA
  • CDA
  • Fairclough

مراجع

آجیلی، هادی؛ علی اسماعیلی اردکانی؛ مصطفی یقینی­پور (1393). تحلیل گفتمان آیت‌الله خامنه‌ای پیرامون رابطه ایران با ایالات متحده. پژوهش­های انقلاب اسلامی، سال سوم، شماره 9، 109-.134
آقاگل­زاده، فردوس و غیاثیان، مریم­سادات (1386). «رویکردهای غالب در تحلیل گفتمان انتقادی»، مجله زبان و زبان­شناسی، شماره 5، 39-54.
اسدی، ناصر (1393). تحلیل گفتمانی سیاست‌ خارجی آیت‌الله‌خامنه‌ای (گفتمان تعامل‌گرایی ضد نظام سلطه). پژوهش­های سیاست اسلامی، دوره 2، شماره 5، 107-132.
بهرام­پور، شعبانعلی (1379). «درآمدی بر تحلیل گفتمان»، گفتمان و تحلیل گفتمانی. تهران: فرهنگ گفتمان.
حقیقت، سید صادق (1387). روش‌شناسی علوم سیاسی. قم: انتشارات دانشگاه مفید.
دایک، تون آدریانوس فان (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.  سلطانی، علی اصغر(1384). قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر نی.
عضدانلو، حمید (1380)، گفتمان و جامعه. تهران: نشر نی.
فرکلاف، نورمن (1379). تحلیل انتقادی گفتمان. تهران: مرکز مطالعات و تحقیقات رسانه‌ها.
کلانتری دره‌رنجی، محمدحسین (1395). تحلیل گفتمان انتقادی برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در عناوین گزیده ای از روزنامه های داخل در سال (1394) بر اساس الگوی ون لیوون (2008). پایان­نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.
متن سخنرانی ترامپ در خصوص برجام در کاخ سفید در تاریخ 21 مهرماه 1396 (www.whitehouse.gov)
متن سخنرانی رهبر انقلاب در جمع نخبگان در 26مهر 1396 (http://farsi.khamenei.ir/speech)
مظفری، زهرا (1396). تحلیل زبان‌شناختی بازتاب «برجام» در گفتمان‌های رقیب بر اساس رویکرد انتقادی فرکلاف. مطالعات زبان و گویش‌های غرب ایران. دوره 5، شماره 19، 63-85
یارمحمدی، لطف­الله (1381). تحلیل گفتمان با استفاده از مؤلفه­های جامعه­شناختی معنایی گفتمان­مدار با عنایت به تصویرسازی کارگزاران اجتماعی، نشریة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید باهنر، کرمان، دورة هشتم.
یورگنسن، ماریان. فیلیپس لوئیز. (1389). نظریه و روش در تحلیل گفتمان. ترجمه هادی جلیلی. تهران: نشر نی.
 
Chouliaraki L, and Fairclough N. (1999) Discourse in Lat Modernity: Rethinking Critical Discourse Analysis, Edinburgh: University Press.
 Fairclough, N (2002) a, "Critical Discourse Analysis and the Marketization of Public (London: sage publications).
Fairclough. N. (2003). The Dialectics of Discourse, New York: Routledge.
Hill, H. (2009). Outsourcing the public library: A Critical Discourse Analysis (Dissertation), the Faculty of the Graduate School at the University.
 Jurgensen, M and Phillips, (2002), Discourse analysis (London: sage publications).
Macmillan, Katie. 2006."Discourse Analysis — A Primer": [Online:http://www.ischool.utexas.edu/~palmquis/courses/discourse.htm].
Mostafa Shahiditabar, Mozaheb, M. A., Mohseni, M. Babaei, A. Rashidi, A. H. Ali Dehchali, & Hosseini, M. (2017). Linguistic Performance of Former US President over Developing Terrorism in the Middle East. Indonesian EFL Journal, Vol. 3(2) July 2017 p-ISSN 2252-7427, e-ISSN 2541-3635.
Rahimi, M. & Amalsaleh, E. (2008). Discoursive Representation of the Winner and Loser: The Case of Reports. IJAL, Vol.11, No.1
Shahiditabar, M., Dehchali, A., Rashidi, A. H. Mojtaba Hosseini, Mohseni, M. & Babaii, A. (2017). A critical discourse analysis of the Joint Comprehensive Plan of Action (JCPOA). 2nd International Conference on Literature and Linguistics. 18th to 19th July, Tehran. Iran.
Sheyholislami, J. (2004) .Critical Discourse Analysis.  Available        http:// www.carleton.ca/cda.htm.
Slembrouck, Stef. 2006."What is meant by "discourse analysis"? [Online: http://bank.rug.ac.be/da/da.htm#pr]
Stubbs, Michael. 1983. Discourse Analysis: The Sociolinguistic Analysis of Natural Language. Oxford: Basil Blackwel
 

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار