فلسفة تکامل بیداری اسلامی و جوهر افول‌یابندة تمدن غربی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

چکیده

بیداری اسلامی حرکت جوشان و مقابلة مهمی است که از دو قرن پیش در جهان اسلام در مقابل سلطه و هجوم استعمار مغرب‌زمین آغاز شد. این واکنش ابتدا «سلبی» بود و بیشتر مقابله با هجوم نظامی غربی‌‌ها را درپی داشت، ولی علاوه‌بر هجوم نظامی غرب، تسلط سیاسی و فراتر از آن تسلط فرهنگی و فکری را نیز درپی داشت. بنابراین، کشورهای اسلامی با توجه به ظرفیت و توان فکری و سیاسی‌‌شان به پاسخ‌‌گویی و واکنش بدان پرداختند. امروز انقلاب اسلامی، که در بطن خود نظام سیاسی نیرومند و بزرگی را برپا داشته است و به‌علت توجه و تعمق در مرحلة «جنبش نرم‌‌افزاری»، نوعی افق «تمدن اسلامی جدیدی» را می‌‌تواند نشان دهد. عبور از نقطة سلبی تا «مرحلة ایجابی و ثبوتی»، که سطح جدیدی از ظرفیت بیداری اسلامی را نشان می‌‌دهد، حرکت تکاملی بیداری اسلامی را، در مقابلة نهایی تا آخرین لایه‌‌های تمدن مادی غرب، به‌دنبال دارد و شاید این مرحله همان «پرسش از غرب» و «جوهر افول‌یابندۀ تمدن غربی» باشد که در «ساحت تکاملی بیداری اسلامی» خود را نمایان می‌‌کند.
این تلاقی تکامل بیداری سیاسی، که درحقیقت آشکارسازی افول مدرنیته و تمدن تک‌ساحتی و مادی غرب است، مطلب مهمی است که دغدغۀ دیروز، امروز، و فردای ماست و امروز در ساحت تمدن انقلاب اسلامی با الهام‌گرفتن از مکتب اهل بیت عصمت و طهارت (ع) بهتر می‌‌تواند خود را آشکار کند و ایده و اندیشة جدیدی را عرضه کند که نه «بنیادگرایی» و نه «اصلاح‌‌طلبی» و نه «سکولار» است، بلکه راه جدیدی است که علاوه‌بر «اعتدال و تعمق» از متن اسلام ناب و براساس قرآن و عترت است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Philosophy of Evolution of the Islamic Awakening and the Declining Essence of the Western Civilization

نویسنده [English]

  • Mousa Najafi
Assistant Professor, Institute of Humanities and Cultural Studies,
چکیده [English]

The Islamic Awakening is a roaring movement and an important struggle began since two centuries ago against western hegemony and invasion.
Though in the beginning this reaction was mostly of a negative nature and followed by struggle against the western military attacks, western attacks were followed by political hegemony and more importantly because of their nature they were followed by cultural and intellectual domination. 
Thus, based on their capacities and intellectual and political abilities, various Islamic countries proceeded to show reaction to it. Today, the Islamic Revolution has established a powerful and great political system; and, because of attention paid to the stage of "software movement", it is able to show some kind of "new Islamic civilizational" horizon. This process, transmitting from negation to the "positive point" which shows a new level of the capacity of the Islamic Awakening, will be followed by the evolutionary movement of the Islamic Awakening for the final struggle against the last layers of the materialistic civilization of the West. Perhaps, this is the same as the stage of "questioning of the West" and the declining essence of the western civilization which is showing itself in the "evolutionary realm of the Islamic Awakening".
This evolution of the political awakening which is in fact a striking demonstration of decline of the modernity and one-dimensional and materialistic civilization of the West is an important process which is the story of our past, present, and future. Today, in the civilizational realm, inspired by the school of the Household of Infallibility, the Islamic Revolution is more able to show itself and present some new thought which is neither fundamentalism nor reformism and nor secularism; but rather, it is a new way which, in addition to be moderate, is based on Islam, the Holy Quran, and the school of the Household.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Islamic Awakening
  • philosophy of evolution [of the Islamic Awakening]
  • Western Civilization
  • new Islamic civilization
  • new Islamic identity
  • negative and positive stages