مقایسه شهروندی سیاسی در نظام‌های دموکراسی غربی و مردم‌سالاری دینی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

2 دانشجوی دکترای علوم سیاسی دانشگاه تهران

10.30465/cps.2019.4348

چکیده

نسبت میان انسان با جامعه و دولت که در ادبیات سیاسی امروز به نسبت شهروند با دولت (شهروندی سیاسی) شناخته می‌شود در نظام‌های سیاسی مختلف به گونه‌ای متفاوت تعریف می‌شود. در این نسبت، مهم‌ترین بحث، مربوط به حقوق و تکالیف دو جانبه‌ای است که دولت و شهروند در ارتباط با یکدیگر دارند. مبنای اختلاف نظر نظام‌های مختلف سیاسی ناشی از نگاهی است که نسبت به فرد، جامعه و دولت دارند. پرسش اصلی پژوهش این است که وجه تمایز شهروند سیاسی در دو نظام دموکراسی غربی و مردم سالاری دینی چیست؟ فرضیه پژوهش این است که نسبت شهروند با دولت در نظام غربی کلاسیک فضیلت‌مند و معطوف به تکالیف معنا می‌شود اما در نظام غربی مدرن به دلیل محوریّت فردیّت در جامعه، نسبت شهروند با دولت معطوف به حقوقی است که شهروند در ارتباط با دولت دارد. از طرفی نسبت شهروند با دولت در نظام مردم‌سالاری دینی که مبتنی بر ایمان است نسبت حقّ و تکلیف است که غرض اصلی از آن معنویّت و قرب خداوند است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و مبتنی بر جمع‌آوری داده‌ها به شیوه کتابخانه‌ای است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Comparison of Political Citizenship in Western Democracy and Religious Democracy

نویسندگان [English]

  • Jalil Dara 1
  • Khaki Mohsen 2
1 Assistant professor of political science in tarbiat modares university
2 phd student political science of Tehran univrtsity
چکیده [English]

The relation between human beings with society and state, which in today's political literature is relative to the citizen with the state (political citizenship), Is defined differently in different political systems. The most important discussion in this ratio, relates to the rights and duties of the two sides that the state and the citizen are in relation to each other. The basis for differences in the views of various political systems in the conception of this relationship is due to a view of the individual, society and state. In the two political systems based on Western democracy and the system based on religious democracy, this difference of opinion is quite evident; although there are similarities in many cases. The main question of the research is that what is the difference between the citizen's relationship with the state in the two systems of Western democracy and religious democracy? The research hypothesis is that the ratio of citizen to state in the classical Western system was based on the virtues and duties of citizens towards the state; but in the modern Western system, due to the centrality of individuality in society, the ratio of citizens to the state is focused on the rights that a citizen has in relation to the state. On the other hand, the proportion of citizen with the state in the system of religious democracy is based on faith and is formed in that relationship between the citizen and the state based on the right and duty system, the main purpose of which is spirituality and proximity to God.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Citizenship
  • Political Citizenship
  • State
  • Religious Democracy
  • Western Democracy
آشوری، داریوش (1387)، دانشنامه سیاسی، تهران، انتشارات مروارید
ارسطو (1349)، سیاست، ترجمه حمید عنایت، تهران، شرکت سهامی کتاب‌های جیبی
ارسطو (1390)، ترجمه عنایت، تهران، نشر امیرکبیر
اسکینر، کوئنتین (1372)، ماکیاولی، ترجمه عزت الله فولادوند، تهران، نشر طرح نو
افتخاری، اصغر (1385)، مردم سالاری دینی ارزش یا روش، مجموعه مقالات مردم سالاری دینی، تهران، نشر عروج
افروغ، عماد (1380)، نگرش دینی و انتقادی به مفاهیم عمده سیاسی، تهران، مؤسسه فرهنگ و دانش
انصاری، منصور و نظری، محمد علی (1394)، مبانی و اصول حقوق شهروندی در اندیشه امام خمینی (ره) و تفاوت های آن با حقوق شهروندی در غرب، فصلنامه اندیشه سیاسی در اسلام، تابستان، شماره 4
براتعلی پور، مهدی (1383)، شهروندی و سیاست نو فضیلتگرا، تهران: مؤسسه ی مطالعات ملی، تمدن ایرانی.
بشیریه، حسین(1381) درسهای دموکراسی برای همه. تهران، نشر نگاه معاصرتهران، نشر ثالث
خمینی، روح الله (1376)، صحیفه امام خمینی (ره)، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)
خمینی، روح الله (1386)، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)
دال، رابرت (1378)، درباره دموکراسی، ترجمه حسن فشارکی، تهران، نشر شیرازه
رابرتسون، رولند (1385 (جهانی شدن، تئوریهای اجتماعی و فرهنگ جهانی ، ترجمه ی کمال پـولادی،
رایلی، دنیس (1388)، شهروندی و دولت رفاه، ترجمه ژیلا ابراهیمی، تهران، نشر اگه
طراوت، روح الله (1392)، مقایسه اخلاق شهروند جهانی کانت و مدینه فاضله فارابی، استاد راهنما: دکتر احمد دیلمی، دانشگاه قم، دانشکده الهیّات، پایان نامه دوره کارشناسی ارشد، اخلاق اسلامی
عیوضی، محمد رحیم (1389)، مقایسه مردم سالاری دینی و لیبرال دموکراسی، راهبرد یاس، شماره 21
عیوضی، محمد رحیم (1389)، مقایسه مردم سالاری دینی و لیبرال دموکراسی، مجله راهبردیاس، شماره 21، بهار
فیّاض، علی رضا (1380)، مردم سالاری دینی، کتاب نقد، پاییز و زمستان، ش 20 و 21
کاپلستون، فردریک (1380)، تاریخ فلسفه، مترجم سید جلال مجتبوی، تهران، انتشارات علمی فرهنگی، ج 6
کاتوزیان، ناصر و رحیمی، حبیب الله (1382)، آزادی اندیشه و بیان، نشر دانشگاه تهران، 1382
کلوسکو، جورج (1389)، تاریخ فلسفه سیاسی، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران، نشر نی
کویره، الکساندر (1389)، سیاست از نظر افلاطون، ترجمه امیرحسین جهان بگلو، تهران، نشر خوارزمی
گای، ماری، (1388) شهروندی، تهران، نشر فرزان روز
لاریجانی، علی (1382) مردم سالاری دینی و سکولاریسم، مجله مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، زمستان، شماره 20
محسنی، فرید و عبداللهی، حسین (1392)، نقد مبانی حقوق شهروندی لیبرال با تکیه بر جایگاه مردم در نظام حقوقی اسلام، فصلنامه دانش حقوق عمومی، زمستان، شماره 6
مصباح یزدی، محمد تقی (1378)، نگاهی گذرا به نظریه ولایت فقیه، قم، موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، 1378
مصباح یزدی، محمد تقی، 1380،  به سوی خودسازی، نگارش کریم سبحانی، قم، موسسه اموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
مصباح یزدی، محمد تقی، 1387، خودشناسی برای خودسازی و به سوی خودسازی،  (مجموعه آثار)، ج 2/5، قم، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
منوچهری، عباس (1395)، فراسوی رنج و رؤیا، تهران، مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی، ج 1
نوروزی، محمد جواد (1388)، فلسفه سیاسی اسلام، قم، موسسه ی آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره)
نوروزی، محمد جواد (1393)، نظارت عمومی، مردم سالاری دین، مجله اندیشه‌های حقوق عمومی، سال سوم، ش دوم، بهار و تابستان.
 
kymlicka,will(2000),Citizenship in diverse societies, oxford university press.