عرفان، معنا و سیاست

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اندیشه سیاسی دانشگاه شهید بهشتی

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه بوعلی سینا

10.30465/cps.2019.4749

چکیده

یکی از مهم‌ترین مؤلفه‌هایی که اصالت سوژه سیاسی و کنش مدنی انسان امروز را متأثر ساخته، مسئله معنا و امنیت هستی‌شناختی بشر و نیست‌انگاری حاکم بر جهان مدرن است. برخی متفکران سیاسی که به ارتباط میان معنای زندگی و عمل سیاسی انسان می‌پردازند، در راستای توجیه این معناداری به دامان تفکر کلاسیک به ویژه هنر و فضیلت خواهی یونانی پناه می‌برند. این مقاله ضمن بررسی ناسازواری هنر و فضیلت کلاسیک با هستی‌شناسی مدرن، به برخی دلالت‌های عرفان اسلامی در حکمت عارفانه عطار در این حوزه خواهد پرداخت. حاصل بحث جستار حاضر این است که عرفان فردگرایانه عطار اگرچه در ارتباط با «نظریه سیاسی» ـ دست کم از نگاه برخی از محققان ـ در حالت امتناع به سر می‌برد، اما در سطح معناشناختی دربردارنده برخی تضمنات معناجویانه برای حضور اصیل سوژه سیاسی و نفی سیاست ایدئولوژیک و توده‌ای است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Mysticism, Meaning and Politics

نویسندگان [English]

  • Sadegh Mirveisinik 1
  • yadollah Honari latif pour 2
1 Shahid Beheshti University
2 Bu Ali Sina University
چکیده [English]

One of the most important factors influencing the authenticity of the political subject and the civil action of recent mankind is the issue of the ontological meaning of humanity and the nihilism of the modern world. Some political thinkers concentrating on the relationship between the meaning of life and political action in humans seek to justify this meaning through classical thought, particularly Greek art and virtuosity. While analyzing the incompatibility of classical art and virtue with modern ontology, this article will elaborate on some implications of Islamic mysticism in the wisdom of Attar. The conclusion of the discussion presented in this paper is that although Attar's individualist mysticism related to "political theory" seems the refusal at least from the viewpoint of some scholars, it has some meaningful ramifications for the genuine presence of the political subject and the negation of ideological and mass politics at the semantic level.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Politics
  • Meaning
  • Political Subject
  • Mysticism
  • Attar
آرنت، هانا (1366)، توتالیتاریسم، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ اول، تهران: نشر جاویدان
آرنت، هانا (1388)، میان گذشته و آینده؛ هفت تمرین در اندیشه سیاسی، ترجمه سعید مقدم، چاپ اول، تهران: نشر اختران
آرنت، هانا(1392) حیات ذهن، ج اول: تفکر، ترجمه مسعود علیا، چاپ دوم، تهران: انتشارات ققنوس
احمدی، بابک(1376)، چهارگزارش از تذکره الاولیا، چاپ اول، تهران: نشر مرکز
بستانی، احمد(1389)، «مبانی وجودی آرمان گرایی سیاسی در فلسفه اسلامی»، پژوهش سیاست نظری، شماره هفتم، صص1-26
بشیریه، حسین(1382)، تاریخ اندیشه های سیاسی در قرن بیستم، ج دوم لیبرالیسم و محافظه کاری، تهران: نشر نی
پورجوادی، نصرالله (1374)، شعر و شرع؛ بحثی درباره فلسفه شعر از نظر عطار، چاپ اول: انتشارات اساطیر
پورجوادی، نصرالله(1364)، درآمدی بر فلسفه افلوطین، چاپ دوم، تهران: مرکز نشر دانشگاهی
پورنامداریان، تقی(1386)، دیدار با سیمرغ؛ شعر و عرفان و اندیشه های عطار، چاپ چهارم، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
تیلور، چارلز و رجایی، فرهنگ(1393)، زندگی فضیلت مند در عصر سکولار، چاپ اول، تهران: انتشارات آگاه
خاتمی، محمود(1387)، جهان در اندیشه هایدگر، چاپ سوم، تهران: نشر دانش و اندیشه
خرمشاهی، بهاالدین(1387)، «عقل و دین، در خرد و خرد ورزی»؛ ارج نامه غلامحسین ابراهیم دینانی، چاب اول، تهران: مؤسسه خانه کتاب
داوری اردکانی، رضا(1379)، «عرفان و سیاست»، پژوهشنامه متین، شماره هفتم، صص 278-261
ریتر، هلموت(1374)، دریای جان، ترجمه عباس زریاب خویی و مهرآفاق بایبوردی، چاپ اول، تهران: انتشارات بین الملی الهدی
زرین کوب، عبدالحسین(1383)، صدای بال سیمرغ، چاپ چهارم، تهران: نشر سخن
سروش، عبدالکریم(1380)، اخلاق خدایان، چاب سوم، تهران : انتشارات طرح نو
شفیعی کدکنی، محمدرضا(1380)، زبور فارسی، چاپ دوم، تهران: انتشارات آگاه
ضیمران، محمد(1389)، گذر از جهان اسطوره به فلسفه، تهران: نشر هرمس
طباطبایی، سید جواد(1385)، درآمدی بر تاریخ اندیشه سیاسی در ایران، چاپ نخست، تهران : انتشارات کویر
عطار نیشابوری، فرید الدین محمد ابن  ابراهیم(1385)، منطق الطیر، مقدمه و تصحیح شفیعی کدکنی، تهران: نشر سخن
عطار نیشابوری، فرید الدین محمد ابن  ابراهیم(1386)، مصیبت نامه، مقدمه و تصحیح شفیعی کدکنی، تهران: نشر سخن
عطار نیشابوری، فرید الدین محمد ابن  ابراهیم(1387)، اسرار نامه، مقدمه و تصحیح شفیعی کدکنی، تهران: نشر سخن
عطار نیشابوری، فرید الدین محمد ابن  ابراهیم(1388)، الهی نامه، مقدمه و تصحیح شفیعی کدکنی، تهران: نشر سخن
عطار نیشابوری، فرید الدین محمد ابن ابراهیم(1360)، تذکره الاولیا، تصحیح محمد استعلامی، تهران: انتشارات زوّار
فروزانفر، بدیع الزمان(1353)، شرح و نقد و تحلیل آثار شیخ فرید الدین محمد عطار نیشابوری، چاپ دوم، تهران: انتشارات سخن
فروند، ژولین(1384)، سیاست چیست؟، ترجمه عبدالوهاب احمدی، چاپ اول، تهران: نشر آگه
کاپلستون، فردریک چارلز (1380)، تاریخ فلسفه، جلد هفتم، ترجمه داریوش آشوری، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
کاپلستون، فردریک چارلز(1380)، تاریخ فلسفه، جلد اول، ترجمه سید جلال الدین مجتبوی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
کاسیرر، ارنست(1377)، فلسفه صورت های سمبلیک، ترجمه یدالله موقن، ج دوم، تهران: نشر هرمس
گوهرین، صادق(1386)، منطق الطیر، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی
گیدنز، آنتونی(1382)، تجدد و تشخص؛ جامعه و هویت شخصی در عصر جدید، چاپ دوم، تهران: نشر نی
لسناف، مایکل ایچ(1385)، فیلسوفان سیاسی قرن بیستم، ترجمه خشایار دیهیمی، تهران: نشر ماهی
لیدر، دیرک(1389)، هویت شخصی و اجتماعی، ترجمه معصومه اسمعیلی، چاپ اول، تهران: مؤسسه خدمات فرهنگی رسا
مارکوزه، هربرت،(1362)، انسان تک ساحتی، ترجمه حسین مؤیدی، چاپ اول، تهران: نشر جاویدان:
 مجاهدی، محمد مهدی(1387)، «تأملی در نسبت عرفان و سیاست»، فصلنامه نامه مفید، شماره 3
مورن، ادگار(1384)، هویت انسانی، ترجمه امیر نیک پی و فائزه محمدی، تهران: انتشارات قصیده سرا
میلانی، عباس(1387)، تجدّد و تجدّد ستیزی در ایران، چاپ هفتم: نشر اختران
نیچه، فردریک(1378)، خواست و اراده قدرت، ترجمه رویا منجم، چاپ اول، تهران: نشر نظر
هنری لطیف پور، یدالله(1395)، «سنجش دعویِ امتناع تأسیس اندیشه سیاسی بر مبنای اندیشه عرفانی»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال یازدهم، شماه سوم صص234-205
الیاده، میرچیا،(1384)، اسطوره بازگشت جاودانه، بهمن سرکاراتی، چاپ دوم، تهران: انتشارات طهوری
یونسی، مصطفی و تدین راد، علی(1388)، «سیاست و اگزیستانسیالیسم: بررسی رویکرد هانا آرنت به مفهوم عمل»، دو فصلنامه پژوهش سیاست نظری، دوره جدید، شماره ششم: صص 122-95
 
Azarm, Milad &Khaki, Mohammadreza &Mirveisinik, Sadegh (2017), The Historical Evoluyion of The Concept of The Subject and The Contemporary Humanitarian Crisis, Balkan Journal of Philosophy. Vol. 9, Issue 2.
Lukacs G (1971) The Theory of the Novel, trans-lated by A. Bostock. Massachusetts: MIT Press.
Mitzen, J. Sep (2006). Ontological security in world politics: state identity and the security dilemma. European Journal of international relations, 3(12), 341-370.
Rosenzweig F (2005) The Star of Redemption (Modern Jewish Philosophy and Religion), 1st ed., translated by B. Galli. Madison: The University of Wisconsin Press.