رویکردی تحلیلی بر سازکارهای مبارزه با «بیوتروریسم کرونا ویروس» در اسناد بین‌المللی و قوانین و مقرات داخلی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی رشته حقوق کیفری ، گروه آموزشی حقوق ، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 استادیار، گروه آموزشی حقوق، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

3 دانشیار، گروه آموزشی حقوق، دانشکده حقوق و الهیات، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

این روزها، کرونا ویروس و سیر صعودی افزایش تعداد مبتلایان و کشته‌های آن، اذهان عمومی کشورهای جهان را به خود مشغول کرده است. از همان ابتدای شیوع آن در چین، سپس در سراسر جهان تحلیل‌های زیادی درباره بیولوژیکی بودن آن منتشر شد که کرونا ویروس یک جنگ بیولوژیکی و مصداق بیوتروریسم است. چراکه پیامدها و گستره بیوتروریسم به گونه‌ای است که می‌تواند منابع حیاتی یک کشور را به نابودی بکشاند. به همین‌منظور امروزه به شدت مورد توجه مراکز راهبردی نظامی، سیاسی، دفاعی، اقتصادی و بهداشتی جهان قرار گرفته است. پژوهش پیش‌رو با هدف «بررسی وضعیت مقابله با بیوتروریسم کرونا‌ویروس در قوانین داخلی و اسناد بین‌الملل» با استفاده از روش توصیفی–تحلیلی و گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانه‌ای– اسنادی انجام گرفته است. نتایج نشان داد که در نظام حقوقی ایران جرم مستقلی تحت عنوان بیوتروریسم به عنوان جرم اصلی وجود ندارد، اما در قوانین متعدد جلوه‌هایی از مفهوم تروریسم‌زیستی یافت می‌شود که به دلیل سرعت عمل کند قانون‌گذار، نبود نگاه افتراقی به‌ بیوتروریسم، ضعف ضمانت اجرا و غیره سازکارهای مبارزه با آن، کارآمد و به‌روز نیست به طوری‌که نیازمند بررسی و تصمیم‌گیری‌های جدید است. در اسناد بین‌المللی نیز تدابیری که برای مبارزه با آن اندیشیده شده نیاز به تکمیل و اصلاح قوانین بین‌المللی از لحاظ داشتن ضمانت اجرای قوی و پیش‌بینی یک سیستم راستی‌آزمایی کارآمد و فنی، لازم و ضروری به نظر می‌رسد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

An Analytical Approach to Corona Virus Bioterrorism Mechanisms in International Documents and Internal Rules and Criteria

نویسندگان [English]

  • Seyed Aliakbar Mousavi 1
  • Gholamhosein Masoud 2
  • Masuod Raei 3
1 Faculty of Law, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
2 Assistant Prof., Department of Law, Faculty of Law, Islamic Azad University, Najafabad, Iran
3 Department of Law,Najafabad branch, Islamic Azad University, Najafabad, Iran.
چکیده [English]

These days, the coronavirus and the rising number of infected people and its deaths have preoccupied the public in the world. From the beginning of its spread in China, and then around the world, a lot of analysis has been published about its biological nature, and Coronavirus is a biological warfare and an example of bioterrorism. The main question is, if the hypothesis of a biological war against our country is proved, what are the legal levers to deal with it in domestic law and international documents? Leading research has been conducted with the aim of "examining the state of coping with Coronavirus bioterrorism in domestic law and international documents" using descriptive-analytical methods and data collection in a library-documentary manner. The results showed that in the Iranian legal system, there is no independent crime under the heading of bioterrorism as the main crime, but in various laws there are manifestations of the concept of bio-terrorism that due to the speed of the legislature, lack of differentiated view. Bioterrorism, the weak guarantee of the implementation of anti-Semitism mechanisms, is not as effective as it needs to be in new research and decision-making. The need to complete and improve international measures also seems necessary in terms of having a strong implementation guarantee and anticipating an effective and technical truth-testing system

کلیدواژه‌ها [English]

  • Bioterrorism
  • Geneva Protocol
  • Terrorism
  • Biological Disarmament Convention
  • Coronavirus
اسدی، محمد و وروایی، اکبر (1398)، «سیاست جنایی تقنینی ایران در خصوص تروریسم علیه آب»، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره 49، شماره 1.
اورسجی، محمد مهدی (1396)، «بیوتروریزم غذایی و جایگاه آن در حقوق کیفری بین الملل»،چهارمین کنفرانس بین المللی کشاورزی، منابع طبیعی و محیط زیست پایدار.
برهانی، محسن (1394)، «افساد فی الارض: ابهام مفهومی، مفاسد عملی»، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره 2 ،شماره 2 و 3.
برهانی، محسن و احمدزاده، رسول (1397)،  «معیارهای ناظر بر شناسایی مفسد فی الارض با تاکید بر جرائم مواد مخدر»، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره 48، شماره 2.
 خبرگزاری خبر آنلاین، 23/12/98
رنجبر، رضا ( 1394)، «بیوتروریسم و جنگ افزارهای زیستی»، راهبرد پایدار، نشریه علمی تخصصی پدافند غیر عامل، آبان ماه، شماره دوم.
شاه حسینی، محمدحسن (1380)، «بیوتروریسم؛ شبح جنگ­های بیولوژیک»، نشریه طب نظامی، دوره 3،  شماره چهارم.
شیشه­چی­ها، مصطفی (1392)، «کنوانسیون منع سلاح های بیولوژیک و تحقیقات دو منظوره در حوزه زیستی»، ماهنامه رویدادها و تحلیل­ها ، شماره 272.
صالحی جوزانی؛ الهه سلیمانی (1397)، «بررسی وضعیت قوانین و مقررات حوزه محصولات تراریخته و ایمنی زیستی در کشور»، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی، گروه فناوریهای نو.
علی‌پور، نرگس (1385)، «نقد و بررسی پروتکل 17 ژوئن 1925 درباره منع استعمال گاز‌های خفه کننده، سمی و شبیه آن»، مندرج در: پایگاه اطلاع رسانی قربانیان سلاح‌‌های شیمیایی.
غمامی، سید محمد مهدی (1384)، «حقوق فناوری؛ بیوتروریسم»، مجله اصلاح و تربیت ، اسفند ماه ، شماره 39.
محمدی، علی اکبر (1379)، نقش کنوانسیون خلع سلاح میکروبی در جلوگیری از تولید وتوسعه سلاح­های میکروبی، کتاب اوّلین کنگره ملی بهداشت عمومی و طب پیشگیری، چاپ اول ،کرمانشاه، گروه آموزشی بیماری­های عفونی و گرمسیری علوم پزشکی کرمانشاه.
ممتاز، جمشید (1377)، حقوق بین­الملل سلاح­های کشتار جمعی، تهران: نشر دادگستر.
میرزایی، سید احمد (1374)، «ارزیابی تحلیلی از سیر تحولات کنوانسیون زیستی»، فصلنامه راهبرد.
میرزایی، سیداحمد (1390)، دیپلماسی کنترل جنگ­افزارهای زیستی، تهران: انتشارات دانشگاه صنعتی مالک اشتر.
میرکمالی، علیرضا و حاجی­وند، امین و دیگران (1397)، «تروریسم زیست­محیطی در حقوق ایران و فرانسه و تطبیق آن با جرم­انگاری­های مشابه در ایران»، مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی، دوره 48، شماره2.
میرمحمدصادقی، حسین (1392)، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ اول، تهران: انتشارات میزان.
میرمحمدصادقی، حسین (1383)، جرایم علیه امنیت و آسایش عمومی، چاپ چهارم، تهران: انتشارات میزان.
هاشمی، سیدحسین (1395)، تروریسم از منظر اسلام و اسناد بین­اللملی، چاپ دوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
ولیدی، محمد صالح (1374)، جرایم بر ضد امنیت و آسایش عمومی، چاپ اول، تهران: نشر داد.
Anthony H. (2001), Asymmetric and Terrorist Attacks with Biological Weapons, Center for Strategic and International Studies.
Clifford, H (2008), Microbial Bioterrorism, in: Fauci, Braun Wald, Kasper, Harrison’s Internal Medicine, New York: Mc Grew Hill.
Donald, A. (1999), The Looming Threat of Bioterrorism, Science 2(1) Vol. 283, Issue 5406.
Lederberg, Joshua (2000), Biological Warfare and Bioterrorism in: Mandal, Douglas and Bennett’s Principles and Practice of Infectious Diseases, Philadelphia: Churchill Livingstone,
Robertson, AG., Robertson, L.J (1995), from Asps to Allegations: Biological Warfare in History.
sobel J, knan (2002), As AND SWERDLOW dl. Thereat of biological terrorist attack on The US food supply: The CDC perspective. Lancet.