شناسایی و تحلیل پیشران های تاثیرگذار بر آینده مشارکت سیاسی در ایران و سناریوهای پیش رو

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری علوم سیاسی دانشگاه اصفهان، (نویسنده مسؤل)

2 دانشجوی دکتری آینده پژوهی انقلاب اسلامی دانشگاه شاهد

3 استاد علوم سیاسی دانشگاه شاهد

چکیده

مشارکت سیاسی در نظام‌های مردم‌سالار یکی از ارکان اساسی حکمرانی و تعیین جهت-گیری‌های کلی به شمار می‌رود؛ به‌گونه‌ای که ثبات و پایداری سیستم سیاسی و گذرموفق از بحران‌های سیاسی که ممکن است نظام‌های سیاسی با آن مواجه شوند درگرو انتخابات، میزان مشارکت مردم و نتایج حاصله از آن است. پژوهش پیش روی با رویکرد آینده-پژوهانه در پی پاسخگویی به این پرسش است که پیشران‌های اساسی و تاثیرگذار بر آینده مشارکت سیاسی در ایران کدام است و بالطبع چه سناریوهایی می‌توان برای آینده مشارکت سیاسی در ایران ترسیم کرد؟ برای پاسخگویی به این پرسش، در مرحله اول از پرسشنامه دلفی به تعداد 10 نفر از خبرگان دانشگاهی و اجرایی انتخاب گردیدند، پس از تکرار دلفی و اجماع خبرگان از میان 30 پیشران شناسایی شده تعداد 15 پیشران اصلی و اثرگذار به انتخاب خبرگان تعیین گردید.در مرحله دوم پس از دریافت نظر خبرگان و ارزش‌گذاری عددی پیشران ها و وزن‌دهی به آن‌ها در جدول تحلیل متقاطع با استفاده از نرم‌افزار میک‌مک داده‌ها تحلیل و سناریوها ترسیم گردیده‌اند. یافته‌ها بیانگر آن است که سناریوی سوم، مشارکت سیاسی سازمان دهی شده می‌تواند محتمل‌ترین سناریو از میان سناریوهای موجود باشد. این امر ضرورت اتخاذ سیاست‌های کلان و راهبردی به منظور تحقق شرایط ایده‌آل و حرکت به سمت سناریوی دوم و حتی اول را ایجاب می‌نماید.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Identification and analyzing the future drivers of political participation in Iran and the scenarios ahead

نویسندگان [English]

  • Malihe Ramezani 1
  • Ayob nikunahad 2
  • Mohammad rahim Eivazi 3
1 ph.D of Political Science, Isfahan university, (corresponding Author)
2 ph.D student in Islamic revolution studies, shahed university
3 Full Professor , Departement of political science shahed university
چکیده [English]

Political Participation in democratic political systems are one of the basic pillars of governance and determining the general orientation. In such a way that the stability of the political system as well as the successful passage of political crises that political systems may face depends on the elections, the level of people's participation and its results. Given the importance of the issue, theis research with a futuristic approach seeks to answer the question of what are the main drivers and influences on the future of Political Participation in Iran and, of course, what scenarios can be drawn for the future of Political Participation in Iran? To answer this question and identify the drivers, in the first stage, the Delphi questionnaire was used and 10 academic and executive experts were selected to answer. After Delphi and the consensus of experts, among the 30 identified drivers, 15 main and effective drivers were selected by experts. In the second stage, after receiving the opinion of experts and numerical evaluation of the drivers and weighing them, in the cross-sectional analysis table of the drivers, using Mick Mac software, the data were analyzed and scenarios were drawn

کلیدواژه‌ها [English]

  • future studies
  • Future of Elections
  • Islamic Republic of Iran
  • scenariowriting
  • Political Participation

مراجع

ابوطالبی، مهدی (1386)، «مفهوم کارامدی سیاسی در اندیشه­سیاسی متفکران اسلامی»، زمانه، شماره 59.
اخوان کاظمی، مسعود، نیکونهاد، ایوب (پاییز و زمستان 1397). «شناسایی و تحلیل پیشران­های توسعه­سیاسی در ایران بعد از انقلاب اسلامی؛ سناریویی مطلوب برای آینده»، پژوهش­های سیاست اسلامی، سال ششم، شماره چهاردهم.
بشیریه، حسین (1380)، جامعه شناسی سیاسی، تهران:  نی.
بیتس، دانیل و پلاگ فرد (1375). انسان­شناسی فرهنگی، محسن ثلاثی، تهران: علمی.
تقوی رفسنجانی، مهدی و دیگران (بهار 1393).«بررسی کارکرد سیاسی نهاد ولایت­فقیه در ایجاد همبستگی اجتماعی در نظام جمهوری اسلامی ایران، حکومت اسلامی»، دوره 19 ، شماره 71.
تیشه یار، ماندانا (1391)، آینده پژوهی در مطالعات استراتژیک، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
خرمشاد، محمدباقر و کرد، فاضل (پاییز 1398)، «طبقه متوسط جدید و بسیج رأی دهی در ایران (1396 – 1376)»، جستارهای سیاسی معاصر، سال دهم، شماره سوم.
خلیلی، رضا (زمستان 1394)، «تأثیر شکاف­های اجتماعی بر امنیت ملی ایران»؛ در جستجوی چارچوبی تحلیلی»، فصلنامه مطالعات راهبردی، شماره 70.
خواجه سروی، غلامرضا و نوربخش سید مسعود (تابستان 1397)، «نحوه تأثیر رسانه های جمعی در مشارکت سیاسی شهروندان تهرانی»، جستارهای سیاسی معاصر، شماره سال نهم، شماره دوم.
دانش­فرد، کرم الله، ادیب­زاده مریم (تابستان 1395)، «اعتمادسیاسی: دیدگاه تطبیقی بین کشورهای اتحادیه اروپا و جمهوری اسلامی ایران»، راهبرد، سال بیست­و­پنجم، شماره 79.
رمضانی، ملیحه، امام جمعه زاده، سید جواد، شهرام نیا،  سید امیر مسعود (1395)، «تبیین سناریوهای آینده جریان­های سیاسی در ایران 1404»، پایان نامه دکتری علوم سیاسی، دانشگاه اصفهان.
زیبا کلام، صادق مقتدایی، مرتضی (زمستان 1393)، «احزاب­سیاسی و نقش آن در توسعه­سیاسی ایران» مطالعه موردی انتخابات، فصلنامه تخصصی علوم­سیاسی، دانشگاه آزادکرج، شماره 29.
شوارتز پیتر (1388)، هنر دور‌نگری، تهران: مرکز آینده‌پژوهی علوم و فناوری‌های دفاعی.
صالحی امیری، سیدرضا، عظیمی دولت­آبادی، امیر.(1387). مبانی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی فرهنگی، چاپ اول، تهران: پژوهشکده تـحقیقات اسـتراتژیک.
عیوضی، محمدرحیم (1385). مشارکت سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
عیوضی، محمدرحیم (1393)، تحلیلی بر چارچوب مطالعاتی آینده انقلاب اسلامی ایران، تهران: آفتاب توسعه.
فیرحی، داوود (1383)، نظام سیاسی و دولت در اسلام، چاپ دوم، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی (سمت).
قاسمی سیانی، علی اصغر و دیگران (پاییز 1395)، «واکاوی و تحلیل جامعه شناختی انتخابات ریاست جمهوری در ایران (مطالعه موردی انتخابات سال 1384)»، جستارهای سیاسی معاصر، سال هفتم، سماره سوم.
کاستلز، مانویل (1380)، عصراطلاعات: اقتصاد، جامعه و فرهنگ، مترجم: عبدالاحد علیقلیان، افشین خاکباز، تهران: طرح نو
لیندگرن، ماتس و هانس باند هولد (1390)، طراحی سناریو: پیوند بین آینده و راهبرد، مترجم عزیز تاتاری، تهران: مؤسسه آموزشی و تحقیقاتی صنایع دفاعی، مرکز آینده پژوهی علوم و فناوری.
میلبرث لستر، گوئل لیل (1386)، مشارکت سیاسی، ترجمه سید رحیم ابوالحسنی، تهران: میزان.
Ake, Chaude. Modernization and political instability, world politic, vol 26, no, 4, ,

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار