رقابت امنیتی روسیه و ایالات متحده در خاورمیانه 2015-2020

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، اصفهان

2 عضوهیأت علمی گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، اصفهان

3 دانشیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل دانشگاه اصفهان، اصفهان

10.30465/cps.2022.42180.3047

چکیده

رقابت امنیتی روسیه و ایالات متحده در مناطقی مانند اروپای شرقی(بحران اکراین)، خاورمیانه (بحران سوریه) به شدت در حال افزایش است. منطقه خاورمیانه از سال 2015 به بعد با حضور نظامی جدی روسیه در سوریه، به اولویتی در سیاست خارجی روسیه تبدیل شد. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که رقابت امنیتی روسیه و ایالات متحده در خاورمیانه چه تاثیری بر نظم امنیتی خاورمیانه داشته است؟ فرضیه پژوهش این است که خاورمیانه به ویژه حوزه خلیج فارس جایگاه ویژه‌ای در استراتژی امنیتی ایالات متحده داشته است. تلاش روسیه در دو دهه گذشته برای ورود و نفوذ به این منطقه به تشدید رقابت امنیتی ایالات متحده و روسیه منجر شده است و ترتیبات امنیتی در این منطقه را به سوی نظمی چند قطبی(متوازن/نامتوازن) می‌برد. با بهره گیری از چارچوب نظری رئالیسم تهاجمی مرشایمر، رقابت امنیتی روسیه و ایالات متحده در خاورمیانه بررسی شد. روش گردآوری داده کتابخانه‌ای و روش پژوهش تحلیلی کیفی است. یافته‌های پژوهش حاکی از این است که ورود مجدد روسیه به خاورمیانه به تشدید رقابت امنیتی ایالات متحده و روسیه منجر شده است و این تشدید رقابت، موجب هدایت ترتیبات امنیتی منطقه خاورمیانه به سمت نظم چند قطبی نامتوازن شده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Russia-US security competition in the Middle East 2015-2020

نویسندگان [English]

  • Mahdi Baghi Mojarad 1
  • Saeed Vosoughi 2
  • Shahrooz Ebrahimi 3
1 International relations student of University of Isfahan, Isfahan
2 Academic Member of Department of Political Science and International Relations, University of Isfahan, Isfahan
3 Associate professor, Department of Political Science and International Relations, University of Isfahan, Isfahan
چکیده [English]

Russia-US security rivalry is growing sharply in areas such as Eastern Europe (Ukraine crisis), the Middle East (Syria crisis). The Middle East region has become a priority in Russia's foreign policy since 2015 with the serious Russian military presence in Syria. The main question of the present study is what effect has the security rivalry between Russia and the United States in the Middle East had on the security order in the Middle East? The research hypothesis is that the Middle East, especially the Persian Gulf, has a special place in the US security strategy. Russia's efforts to infiltrate the region over the past two decades have intensified US-Russian security rivalries, pushing security arrangements in the region toward a multipolar (balanced / unbalanced) order. Using the theoretical framework of Mersheimer's aggressive realism, the security rivalry between Russia and the United States in the Middle East was examined. The data collection method is library and the research method is analytical. The findings of the study suggest that Russia's re-entry into the Middle East has intensified US-Russian security competition, leading to a shift in security arrangements in the Middle East toward an unbalanced multipolar order.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Security Competition
  • Russia
  • Aggressive Realism
  • Middle East
  • Mersheimer Multipolar&emsp

مراجع

مقالات فارسی
اسعدی, بهروز, منوری, سید علی. (1400). « بررسی روابط ایران و روسیه در قرن جدید : اتحاد استراتژیک یا همگرایی منافع». رهیافت‌های سیاسی و بین ‌المللی, دوره 12، شماره 4، صص 181-210.
اشرفی، ا.، و بابازاده جودی، ا. (1394). « سیاست خارجی روسیه و آمریکا نسبت به بحران سوریه». مطالعات روابط بین الملل (پژوهشنامه روابط بین الملل), دوره 8، شماره 32، صص 43-65.
اکبر ولی زاده، محمدرضا صالحی، (۱۳۹۹).«مولفه های تاثیرگذار بر همکاری امنیتی ایران و روسیه در آسیای مرکزی»، نشریه مطالعات اوراسیای مرکزی، دوره 13، شماره 26، صص ۲۹۹-۳۲۳.
تخشید، م.، و شجاع، م. (1398). «حفظ قلمرو نفوذ: تبیینی بر سیاست خارجی روسیه در برابر بحران سوریه». مطالعات اوراسیای مرکزی, دوره 12، شماره 2، صص 309-325.
دهشیار, حسین, امین آبادی, سید محمد. (1401). «نقش ژئوپلیتیک در تشدید بحران‌های بین‌المللی(مطالعه موردی: بحران سوریه)». فصلنامه بین المللی ژئوپلیتیک, دوره 18، شماره 65، صص  187-215.
رشیدی, احمد, اختیاری, رضا, شفقت نیا, جواد. (1398). «روابط مسکو ـ تل‌آویو و منافع جمهوری اسلامی ایران در سوریه». مجله سیاست دفاعی, دوره 28، شماره 109، صص 45-72.
زرگر, افشین, معلومی, فاطمه السادات. (1397). «جنگ داخلی سوریه و افزایش تقابل روسیه و آمریکا در خاورمیانه». فصلنامه سیاست خارجی, دوره 32، شماره 2، صص 153-186.
سعیدی نژاد، حمید رضا و جمشیدی، محسن و انگاشته، لمعیه.( 1398). «دومینوی آمریکا و روسیه در سوریه»، فصلنامه مطالعات آسیای جنوب غربی، سال دوم، شماره 7، صص 90-55.
شعرباف, جواد, جرست, هاجر. (1398). «روابط روسیه و اسرائیل در پرتو نقش منطقه‌ای ایران». فصلنامه روابط خارجی, دوره 11، شماره 4، صص 143-170.
عابدی، ع. (1388). «سیاست خاورمیانه‌ای روسیه». راهبرد, 18(51 (ویژه بررسی های سیاست خارجی)), صص 109-132.
عزیزی، ح. (1398). «تجارت تسلیحاتی روسیه با غرب آسیا؛ اهداف و پیامدها». امنیت پژوهی, دوره 18، شماره 66، صص 53-29.
کوشکی, محمد صادق, طاهری بزی, ابراهیم. (1394). «حضور روسیه در خاورمیانه در دورة پوتین (احیای نفوذ روسیه در کشورهای زیر نفوذ اتحاد شوروی)». مطالعات اوراسیای مرکزی,دوره 8، شماره 1، صص 62-43.
محمدی نودهکی, مجتبی, اصغری, محمدرضا, جاودانی مقدم, مهدی. (1395). «بررسی سیاست خارجی روسیه در مورد جمهوری اسلامی ایران (با تأکید بر برنامه هسته ای ایران)». سپهر سیاست, دوره 3، شماره 8، صص  132-113.
مرادی نیا، س.، و پیشگاهی فرد، ز.، و یزدان پناه، ک.، و زارعی، ب. (1398). «تأثیر ساختار ژیوپلیتیک حاکم بر روابط روسیه و ایالات متحده آمریکابر رقابت آنها در جنوب غرب آسیا». نگرش های نو در جغرافیای انسانی (جعرافیای انسانی), دوره 11، شماره 2، صص 239-260.
مرشایمر، جان(1388)، تـراژدی سیاسـت قـدر هـای بـزرگ، ترجمه غلامعلی چگنی زاده، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین المللی.
منیری, کامل, میرزاخانی, رسول. (1399). بررسی تحلیلی سامانه دفاع هوایی 300s- در دکترین نظامی جمهوری اسلامی ایران با رویکرد بازدارندگی منطقه‌ای. مطالعات راهبردی سیاستگذاری عمومی, دوره 10، شماره 37، صص383-360.
موسوی، سید محمد(1396). واقع‌گرایی ساختاری و جایگاه سوریه در سیاست‌های منطقه‌ای ایران و روسیه . فصلنامه پژوهشهای سیاسی جهان اسلام. دوره 7، شماره 4، صص 128-89.
مقالات سایت
http://irdiplomacy.ir/fa/news/2002795/%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86-%D9%85%DB%8C-%D8%AA%D9%88%D8%A7%D9%86%D8%AF-%D8%A7%D8%B3-%DB%B4%DB%B0%DB%B0-%D8%A8%D8%AE%D8%B1%D8%AF.
منابع لاتین
Aziz, L. (2020). “The Syrian Kurds in the US foreign policy: Long-term strategy or tactical ploy”. Centre d’étude des Crises et Conflits Internationaux.
Balanche, Fabrice (2021). “The Assad Regime Has Failed to Restore Full Sovereignty Over Syria”. The Washington Institute for Near East Policy. Policy Watch 3433.
Bechev, D., & Köstem, S. (2021). “Russia-Turkey Relations”. Russian Analytical Digest (RAD), 270.‏
Bielicki, P. (2021). “Russian-Israeli Relations during the Reign of Prime Minister Netanyahu: Abrasive Friendship or Realpolitik?”. Historia i Polityka, 43(36), 9-30.‏
Blank, S. (2018). 2. “The Foundations of Russian Policy in the Middle East”.in RUSSIA IN THE Middle East, p28.
Blank, S. (2019). “Triangularism old and new: China, Russia, and the United States”. In Sino-Russian relations in the 21st century (pp. 215-241).
Cohen, S. B. (2014). “Geopolitics: The geography of international relations”. Rowman & Littlefield.‏
Dalay, G. (2021). “Turkish-Russian relations in light of recent conflicts: Syria, Libya, and Nagorno-Karabakh (No. 5/2021)”. SWP Research Paper.
Duncan, W. R., Jancar-Webster, B., & Switky, B. (2008). “World politics in the 21st century”. New York: Longman.
Gholoujeh, Y. G. (2021). “The Effect of Probable Alignment of America in Trump Era (2020-2016) in Fighting against Daish on the Foreign Policy of Arabia”. Acta Universitatis Danubius. Relationes Internationales, 14(1), 78-90.‏
Harmer, C. (2016). “The strategic impact of the S-300 in Iran”. Critical Threats Project: August.
Hoffman, M. (2021). “Flashpoints in US-Turkey Relations in 2021" . Assessed April, 1, 2021.
Koç, M. A. (2020). “Russia in the Middle East: A New Perspective on the Corporatization of Foreign Policy”. International Journal of Kurdish Studies, 6(1), 104-119.
Krasna, J. (2019). “Moscow on the Mediterranean”. Zeitschrift Osteuropa, 69(9-11), 333-350.
Mearsheimer, John J (2018). Great delusion: Liberal dreams and international realities. Yale University Press.
Mearsheimer, John, J., (2001), The Tragedy of Great Power Politics. New York: Norton.
Melamedov, G. (2018). “Putin and the Iranian–Israeli Conflict”. Israel Journal of Foreign Affairs, 12(2), 163-178.
Sospedra, J. T. (2018). “Relations between USA-Russia: a new cold war? The moment of Trump”. Instituto Español de Estudios Estratégicos.
جستارهای سیاسی معاصر
دوره 14، شماره 3
مهر 1402
صفحه 31-57

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار