تحلیل اندیشه سیاسی امام خمینی(ره) در چارچوب دوران و دولت مدرن

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتر ی علوم سیاسی، واحد سمنان ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سمنان ، ایران

2 دانشیار پژوهشکده تاریخ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،تهران، ایران

3 دانشیار پژوهشکده تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ،تهران، ایران

10.30465/cps.2022.42611.3062

چکیده

امام خمینی از علماء برجسته و سرآمدی است که در حوزه نظر و عمل سیاسی در تاریخ معاصر ایران نمود و ظهور خاصی از خود نشان داده است؛ پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن 57 و تاسیس نظام جمهوری اسلامی از مشخصات این تبلور است. نظر و عمل امام خمینی،در نسبت با دوران مدرن، ترکیبی از همسویی و جدایی با آن قابل مشاهده است.با توجه به پایه گذاری دولتی جدید در ایران، نسبت دیدگاه‌ها و نظرات امام خمینی با اصول و مبانی دوران و دولت مدرن، بحث مهمی در طراحی، تنظیم و شناخت مسیر حرکت آینده اندیشه ورزی سیاسی است. امام خمینی از یک طرف با طراحی و تأسیس یک نظام سیاسی دینی و البته جدید در قالب «جمهوری اسلامی» تلاش کرد با الزامات دوران نو همراه شود ولی از طرف دیگر با طرح «ولایت فقیه» در رأس حکومت به گونه‌ای، نقش دین را برجسته کرده و از سکولاریسم جلوگیری می‌کند.پیچیدگی در نحوه همگرایی میان الزامات و شرایط جدید با سنت دینی است.در این مقاله با روش توصیفی – تحلیلی به بررسی نسبت دیدگاه‌ها و نظرات امام خمینی با اصول و مبانی دولت و دوران مدرن پرداخته می‌شود

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Analysis of the political thought of Imam Khomeini in the framework of the modern era and state

نویسندگان [English]

  • freshteh akbarian 1
  • Abdurrahman Hasanifar 2
  • mohammadsalar kasraie 3
1 the student of political thought.azad Islamic university.semnan.Iran
2 Associated professor of political history, Department of history.IHCS.Tehran, Iran
3 social sciences.Ihcs.Tehran.Iran
چکیده [English]

Imam Khomeini is one of the prominent and leading scholars who has made a special appearance in the field of political opinion and practice in the contemporary history of Iran. The victory of the Islamic Revolution in Bahman 1357 and the establishment of the Islamic Republic system is one of the characteristics of this crystallization. In relation to the modern era, Imam Khomeini's opinion and action can be seen as a combination of alignment and separation from it. With regard to the establishment of a new state in Iran, the ratio of Imam Khomeini's views and opinions with the principles and foundations of the modern era and state. It is an important discussion in designing, regulating and knowing the future direction of political thinking. Imam Khomeini, on the one hand, by designing and establishing a religious and of course a new political system in the form of "Islamic Republic", tried to meet the requirements of the new era, but on the other hand, with the plan of "Velayat Faqih" at the head of the state, the role of religion highlights and prevents secularism. The complexity is in the way of convergence between the new requirements and conditions with the religious tradition. In this article, with a descriptive-analytical method, the relationship of Imam Khomeini's views and opinions with the principles and foundations of the state and era is investigated.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Imam Khomeini
  • Islamic Republic
  • Iran
  • political thought
  • modern state
  1. فهرست منابع

    1. آرون،ریمون (1370). دموکراسی و توتالیتاریسم، ترجمه عباس آگاهی، اصفهان: دانشگاه اصفهان.
    2. ابراهیم زاده آملی، نبی الله (1379). «منشأ مشروعیت حکومت در اندیشة سیاسی اسلام و امام خمینی»، حکومت اسلامی، ش15.
    3. اخوان کاظمی، بهرام.(1383).درآمدی بر کارآمدی در نظام سیاسی اسلام، تهران: دانش و اندیشه معاصر.
    4. احمدی، ‌حمید (1382).‌ «تجلی عرفان امام خمینی» ،‌کیهان فرهنگی، تهران: ش 206.
    5. الهی، سجاد (1382). ویژگی‌های عرفان امام خمینی، مجموعه آثار کنگره اندیشه‌های اخلاقی-عرفانی امام خمینی(ره)، ج 15،تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    6. باربیه، موریس (1383). مدرنیته سیاسی، ترجمه عبدالوهاب احمدی، تهران :آگه.
    7. بای، آلن. گای، پیترز(1384). سیاست و حکومت جدید، ترجمه عبدالرحمن عالم، تهران: نشر قومس.
    8. براتعلی‌پور، مهدی (1383). شهروندی و سیاست نوفضیلت‌گرا، تهران: مؤسسه مطالعات ملی.
    9. توحید فام، محمد(1381). دولت و دموکراسی در عصر جهانی شدن، تهران: روزنه.
    10. حسنی فر، عبدالرحمن (1396).ما و لیبرالیسم، تهران:انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
    11. رضوانی، محسن،(1384). کارآمدی حکومت اسلامی در اندیشه سیاسی امام خمینی، مطالعات انقلاب اسلامی، ش1، صص183-216.
    12. سبحانی، جعفر(1362). مبانی حکومت اسلامی، تنظیم جعفر خوشنویس، ترجمه ابوالفضل موحد، ج1، اصفهان: کتابخانه امیرالمؤمنین.
    13. شکوری، ابوالفضل (1382). «جایگاه گفتمان جمهوریت در اندیشه سیاسی امام خمینی و تأویل‌های مترتب آن»، فصلنامه علوم انسانی، تهران: انتشارات دانشگاه الزهراء(س) سال سیزدهم، شماره 46و47.
    14. شیخ فرشی، فرهاد(1381). روشنفکران دینی و انقلاب اسلامی، تهران: انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
    15. شیرخانی، علی(1395). «واکاوی وجوه تعاملی عرفان و سیاست در اندیشه‌های نجم‌الدین رازی»، پژوهش‌های سیاست اسلامی، تهران: سال چهارم، شماره دهم.
    16. صالح نژاد، حسین (1395). گزارش «آشنایی با شاخص­های دولت مدرن»، مرکز پژوهش­های مجلس شورای اسلامی.دفتر مطالعات بنیادین حکومتی کد موضوعی 330، شماره مسلسل 14801
    17. صدرا، علیرضا(1388)." بررسی کارآمدی حکومت از دیدگاه امام خمینی"، حکومت اسلامی، سال 14، ش.3، صص:136-120.
    18. صیاد و همکاران(1397). "تأثیر فرهنگ دولت‌گرا بر کارآمدی نظام سیاسی در جمهوری اسلامی" فصلنامه پژوهش های سیاسی جهان اسلام، سال هشتم شماره سوم پاییز : 47-27 .
    19. عمید زنجانی، عباسعلی (1366). فقه سیاسی؛ نظام سیاسی و رهبری در اسلام، تهران، امیرکبیر.
    20. فونتانا، بیانکاماریا (1380). ابداع جمهوری مدرن، ترجمۀ محمدعلی موسوی فریدنی، تهران: نشر و پژوهش شیرازه.
    21. کانت، ایمانوئل (1393). فلسفۀ حقوق، ترجمۀ منوچهر صانعی دره‌بیدی، تهران: انتشارات نقش و نگار.
    22. کبیری، زهراسادات (1389). «مبانی عرفانی امام خمینی و ابن عربی در اندیشه سیاسی و اجتماعی»، طلوع، تهران: سال هشتم، شماره 31.
    23. کلوسکو، جورج(1391).تاریخ فلسفه سیاسی(از ماکیاوللی تا منتسکیو)، ترجمه خشایار دیهیمی،جلد سوم.چاپ دوم، تهران: نشر نی.
    24. گری، جان (1381). لیبرالیسم، ترجمه محمدساوجی، تهران: مرکز چاپ و انتشارات صحیفه وزارت خارجه.
    25. مطهری، مرتضی(1384). پیرامون انقلاب اسلامی، تهران: صدرا.
    26. معرفت، محمدهادی (1377). ولایت فقیه، قم: مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید.
    27. مقیمی، غلامحسین (1385). مشروطیت، جمهوریت،اسلامیت(مطالعه تطبیقی اندیشه سیاسی امام خمینی و محقق نائینی در مورد نقش مردم)،تهران: نشر معناگرا.
    28. موسوی خمینی، روح‌الله (1357). ولایت فقیه/ حکومت اسلامی،تهران: امیرکبیر. ‏‎
    29. ................(1384). تفسیر سوره حمد، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار آمام خمینی.
    30. ..............(1389). مصباح‌الهدایه الی‌الخلافه و‌الولایه، ترجمه حسین مستوفی، چاپ دوم، تهران: چاپ و نشر عروج.
    31. .............(1392). تحریر الوسیله، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    32. ...........‌(1393). شرح چهل حدیث، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    33. ..............‌(1394). آداب الصلوه، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار آمام خمینی.
    34. ............(1382). صحیفه امام، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    35. ...........( 1369).آخرین پیام و وصیت نامه سیاسی، الهی امام خمینی، تهران: نشر اسوه.
    36. موسوی خمینی، روح الله(1378). صحیفه امام خمینی. جلد 12، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی .
    37. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 10، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    38. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 11، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    39. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 9، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    40. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 8، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    41. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 7، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    42. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 6، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    43. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 5، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    44. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 4، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    45. ........، صحیفه امام خمینی. جلد 20، تهران: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
    46. موسوی خمینی،روح الله(1357). ولایت فقیه«حکومت اسلامی» ، تهران: موسسه انتشارات امیرکبیر.
    47. مهدوی کنی، محمدرضا(1380). «دین و دموکراسی»، علوم سیاسی، ش13.
    48. نهج البلاغه(1368). گردآوری سید رضی، ترجمه سید جعفر شهیدی، تهران: سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی.