تحول طبقاتی دردوره پهلوی دوم و تاثیرآن بر شکل گیری انقلاب اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی گروه علوم سیاسی ،واحد زنجان ،دانشگاه آزاد اسلامی زنجان، ایران

2 دانشیار گروه روابط بین الملل و علوم سیاسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان، زنجان، ایران

3 استاد یار گروه روابط بین الملل وعلوم سیاسی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی دانشگاه واحد زنجان، ایران

10.30465/cps.2024.48023.3347

چکیده

رابطه میان قدرت سیاسی و طبقات اجتماعی موجود در جامعه رابطه ای پیچیده است و در درک بهتر حیات سیاسی جوامع جایگاه ویژه‌ای دارد. برای بررسی تحولات در لایه قدرت سیاسی باید تحول در قدرت اجتماعی و نحوه تبدیل آن به قدرت سیاسی را بررسی کرد . با اجرای انقلاب سفید به ویژه قانون اصلاحات ارضی در کشور تغییرات اساسی در لایه‌های مختلف جامعه ایجاد شد و با از بین رفتن طبقات سنتی طبقات اجتماعی جدیدی شکل گرفت . هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر این گونه تحولات اجتماعی بر شکل گیری انقلاب اسلامی ایران است. در این مقاله با بهره گیری از نظریه کورن هاوزر به این مسئله پرداخته ایم که «اصلاحات اجتماعی – اقتصادی دوره پهلوی دوم بویژه برنامه های موسوم به ((انقلاب سفید))و تحول طبقاتی ناشی از آن چه تاثیری در شکل گیری انقلاب اسلامی داشته است». در راستای سوال مطروحه این فرضیه را مطرح کردیم که «به نظر می رسداصلاحات موسوم به انقلاب سفید بویژه اصلاحات ارضی سبب شکل گیری جامعه توده وار و افراد ذره ای که پتانسیل بسیج انقلابی داشتند ، در مناطق حاشیه نشین شهر ها گردید .» فرضیه مذکور با بهره گیری از منابع معتبر و مکتوب مورد بررسی قرار گرفت و یافته های مقاله حاکی از آن است که اجرای طرح های مربوط به انقلاب سفیدبویژه اصلاحات ارضی همبستگی های ملی سنتی را تضعیف و خصلتهای جامعه توده وار را فراهم آورد و به این صورت در شکل گیری انقلاب اسلامی نقش ایفاء کرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Class transformation in the second Pahlavi period and its impact on the formation of the Iranian Islamic Revolution

نویسندگان [English]

  • ebrahim dehghanikhah 1
  • Asghar Partoei 2
  • Seyed Farshid jafari 3
1 student PhD, Department of Political Science, Zanjan Branch, Zanjan Islamic Azad University, Iran
2 Associate Professor, Department of International Relations and Political Science, Faculty Member, Islamic Azad University Zanjan Branch, Zanjan, Iran
3 Associate Professor, Department of International Relations and Political Science, Member of the Faculty of Islamic Azad University, Zanjan University Branch, Iran
چکیده [English]

The relationship between political power and existing social classes in society is a complex relationship and has a special place in better understanding of the political life of societies. In order to investigate changes in the level of political power, it is necessary to check the changes in social power and how it is transformed into political power. With the implementation of the White Revolution, especially the land reform law, fundamental changes were made in different layers of the society, and with the disappearance of traditional classes, new social classes were formed. The aim of the current research is to investigate the impact of such social developments on the formation of the Islamic Revolution of Iran.In this article, using Kornhauser's theory, we have addressed the issue of "what effect did the socio-economic reforms of the second Pahlavi period, especially the so-called (White Revolution) programs and the resulting class transformation, have on the formation of the Islamic Revolution? ». In line with the proposed question, we put forward this hypothesis that "it seems that the reforms known as the White Revolution, especially the land reforms, caused the formation of a mass society and a small number of people who had the potential of revolutionary mobilization in the marginal areas of the cities."The mentioned hypothesis was investigated by using reliable and written sources and the findings of the article indicate that the implementation of the plans related to the White Revolution, especially the land reforms, weakened the traditional national solidarities and provided the characteristics of a mass society. He played a role in the formation of the Islamic Revolution.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Social classes
  • second Pahlavi
  • white revolution
  • land reforms
  • mass society