بررسی عوامل رفتاری موثر بر فرایند قانون‏گذاری در نظام جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی، حقوق عمومی، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران.

2 استادیار و عضو هیات علمی گروه حقوق، واحد میبد، دانشگاه آزاد اسلامی، میبد، ایران

3 استادیار و عضو هیات علمی گروه حقوق، دانشگاه علوم قضایی و خدمان اداری، تهران، ایران

10.30465/cps.2024.49609.3428

چکیده

در این پژوهش تلاش شده است تا نظام تقنینی در جمهوری اسلامی ایران از منظر عوامل رفتاری مورد بررسی قرار گیرد. این عوامل که برآمده از مولفه‏های هنجاری و ساختاری هستند، تاثیرات قابل توجهی بر فرایند قانون‏گذاری دارند و شناخت آنها به درک هر چه بهتر مقوله حکمرانی مطلوب کمک می‏کند. سئوال اصلی که در این پژوهش مطرح می‏شود این است: عوامل رفتاری تاثیرگذار بر فرایند قانون‏گذاری در جمهوری اسلامی ایران کدام هستند؟ در راستای سئوال مزبور، فرضیه‏ مقاله حاضر این است که مجموعه‏ای از عوامل و کارگزاران رسمی و غیررسمی بر امر مهم وضع قانون در کشور تاثیر دارند و هر یک تلاش دارند تا رفتار قانون‏گذاری را در راستای منافع و خواسته‏های خود سمت و سو دهند. تحقیق حاضر بر اساس روش توصیفی ـ تحلیلی به رشته تحریر درآمده و داده‏ها نیز به روش کتابخانه‏ای و از طریق فیش‏برداری تهیه شده‏اند. یافته‏های تحقیق نشان می‏دهند که عوامل رفتاری موثر بر قانون‏گذاری در ایران انعکاسی از اسلامیت و جمهوریت به مثابه دو ارزش اساسی نظام ساختاری قانون اساسی هستند؛ جمهوریت منجر به پیداش نهادهای دموکراتیک و اسلامیت منجر به پیدایش نهادهای عالی نظارتی گردیده است. هر کدام از این دو، در چارچوب نظریه حکمرانی مطلوب، حاکی از محدودیت‏ها و امکانات نظام مزبور می‏باشند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Investigation of behavioral factors affecting legislation processes in the Islamic Republic of Iran

نویسندگان [English]

  • Mahsa Rafiei Lak 1
  • Abdolreza Barzegar 2
  • Iraj Hosseini Sadrabadi 3
1 PhD Student, Public Law, Meybod Branch, Islamic Azad University, Meybod, Iran
2 Assistant Professor, Faculty of Law, Meybod Branch, Islamic Azad University, Meybod, Iran
3 Assistant Professor and Faculty Member of the Department of Law, University of Judicial Sciences and Administrative Services, Tehran, Iran
چکیده [English]

In this research, an attempt has been made to examine the legal system in the Islamic Republic of Iran from the perspective of behavioral factors. These factors, which arise from normative and structural components, have significant effects on the legislative process, and knowing them helps to better understand the category of good governance. The main question raised in this research is: What are the behavioral factors influencing the legislative process in the Islamic Republic of Iran? In line with the aforementioned question, the hypothesis of this article is that a set of official and unofficial agents and agents have an impact on the important issue of law making in the country and each of them tries to change the legislative behavior in line with their interests and desires. turn around The present research was written based on the descriptive-analytical method, and the data were prepared by the library method and by taking a file. The findings of the research show that the behavioral factors affecting legislation in Iran are a reflection of Islamism and republicanism as the two basic values ​​of the structural system of the constitution; Republic has led to the emergence of democratic institutions and Islam has led to the emergence of high supervisory institutions. Each of these two, in the framework of the theory of optimal governance, indicates the limitations and possibilities of the said system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Legislation
  • Islamic Republic of Iran
  • behavioral factors
  • good governance
  • democratic system