شاخص های اسلامیت و جمهوریت در تعیین آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

عضو هیئت علمی پژوهشکده اندیشه سیاسی، انقلاب و تمدن اسلامی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ایران

10.30465/cps.2024.50264.3459

چکیده

مجلس خبرگان رهبری در تاریخ 14 خرداد 1364، آیت‌الله سید علی خامنه‌ای را به عنوان ولی فقیه و رهبر انقلاب اسلامی انتخاب کرد. باتوجه به اینکه نظام مردم‌سالاری دینی یک الگوی منحصربه‌فرد و بی‌سابقه حکومت است و یکی از علت‌های این تمایز، وجود جایگاه رهبری است، ضرورت دارد این مسئله بررسی شود که آیا عملکرد نظام در تعیین رهبر، منطبق بر شاخص‌های مردم‌سالاری دینی (اسلامیت و جمهوریت) بوده است یا خیر. مشخصا پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که آیا شاخص‌های مرتبط با مردم سالاری دینی که در قانون اساسی پیش‌بینی شده است، در فرآیند تعیین آیت‌الله خامنه‌ای به عنوان رهبر جمهوری اسلامی ایران رعایت شده‌اند؟ باتوجه‌به موضوع و سؤال پژوهش، به نظر می‌رسد روش کیفی با رویکرد تحلیلی-توصیفی، روش مناسبی برای رسیدن به نتایج تحقیق باشد. علت انتخاب این روش این است که طی آن می‌توان ضمن توصیف رویدادهای مرتبط با تعیین رهبر، به بررسی انطباق «فرآیند تعیین رهبر» و نیز «ویژگی‌های فرد منتخب» بر شاخص‌های مرتبط با فرآیندهای جمهوریت و عناصر اسلامیت در اندیشه مردم‌سالاری دینی پرداخت. نتیجه نشان خواهد داد که شاخصه‌های خاص مردم‌سالاری دینی (جمهوریت و اسلامیت) مبنی‌بر مشروعیت در اندیشه سیاسی شیعه، نظام امامت و حضور و مقبولیت مردمی که در قانون اساسی منعکس شده، بر فرآیند تعیین آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری حاکم بوده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Indicators of Islamism and Republicanism in the Selection of Ayatollah Khamenei as the Leader of the Islamic Republic

نویسنده [English]

  • Seyed Yasser Jebraily
Member of the Faculty of Political Thought, Islamic Revolution and Civilization at the Institute for Humanities and Cultural Studies.
چکیده [English]

About nine months before his passing, Imam Khomeini (pbuh) proposed Ayatollah Khamenei as the future leader of the Islamic Revolution, and subsequently, during various periods, he explained the necessary characteristics for leadership of an Islamic society. Considering that the system of religious democracy is a unique and unprecedented model of governance, and one of the reasons for this distinction is the existence of the leadership position, it is necessary to examine whether the system's performance in the selection of the leader has been in line with the indicators of religious democracy (Islamism and republicanism). Therefore, the main question of this research is: What indicators led to the selection of Ayatollah Khamenei as the leader of the Islamic Republic of Iran? Given the topic and research question, it seems that a qualitative method with an analytical-descriptive approach is an appropriate method to achieve the research results. The reason for choosing this method is that it allows for the description of events related to the selection of the leader, while examining the realization of indicators related to the processes of republicanism and elements of Islamism in the thought of religious democracy, with the processes that have taken place for the selection of the leader and the characteristics of the selected individual. The results shows that the specific indicators of religious democracy (republicanism and Islamism) based on legitimacy in Shia political thought, the system of Imamate, and popular presence and acceptance, which are reflected in the constitution, govern the process of the selection of Ayatollah Khamenei.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leader Selection
  • Republicanism
  • Islamism
  • Ayatollah Khamenei
  • Religious Democracy