نظام انتخاباتی در انتخابات مجلس شورای اسلامی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیارعلوم سیاسی، دانشگاه علامه

2 استادیارعلوم سیاسی، دانشگاه یاسوج

چکیده

چکیده
نظام‌‌های انتخاباتی از جمله مهم‌ترین نهادهای حقوقی و سیاسی در هر کشور دموکراتیک‌‌اند. تحقیقات و پژوهش‌‌های متعددی که محققان و پژوهشگران علوم سیاسی دربارة نظام‌‌های انتخاباتی در کشورهای گوناگون طی سال‌‌های اخیر انجام داده‌اند، به‌خوبی نشان می‌‌دهد که نهاد نظام انتخاباتی در بخش‌‌های گوناگون حیات سیاسی در هر کشور تأثیرات عمیق و پایداری می‌‌گذارد. به‌رغم اهمیت بسیار نظام‌‌های انتخاباتی، هنوز تحقیقات و مطالعات جامع و کاملی در کشورمان دربارة نوع نظام انتخاباتی به‌کاررفته در انتخابات‌‌ برگزارشده در سال‌‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی و نیز پیامدها و تأثیرات سیاسی این نظام‌‌های انتخاباتی صورت نگرفته است.
در این مقاله تلاش شده است ضمن بررسی انواع مختلف نظام‌‌های انتخاباتی که در کشورهای دموکراتیک در سطح جهان به کار می‌‌رود، نوع نظام (های) انتخاباتی به‌کاررفته در انتخابات‌‌‌‌ برگزارشده در سال‌‌های پس از انقلاب اسلامی در ایران مطالعه شود. نتیجة تحقیق حاکی از آن است که نظام انتخاباتی به‌کاررفته در انتخابات مجلس شورای اسلامی در سال‌های پس از انقلاب اسلامی نظام انتخاباتی دومرحله‌ای بوده است که از جمله نظام‌های انتخاباتی اکثریتی محسوب می‌‌شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Electoral System of the Islamic Consultative Assembly (Majlis)

نویسندگان [English]

  • Mohammad Baqer Khorramshad 1
  • Aboozar Rafiei Qahsareh 2
1
2
چکیده [English]

Abstract
Electoral systems are among the most important legal and political institutions in every democratic countries. In recent years, various and numerous researches and studies that were conducted by political science researchers on the electoral system in different countries   obviously have shown that the institution of electoral systems has profound and long lasting effects on different aspects of political life of a country. In our country, despite the paramount importance of electoral systems, there have not still been comprehensive and thorough researches and studies on the type of electoral system employed in previous elections after Islamic Revolution and also on political repercussions and effects of such systems. In this paper, attempts have been made that in addition to studying different types of electoral systems that are being used in democratic countries worldwide, the types of electoral systems implemented in previous elections after Islamic revolution be investigated.  This results reveal that the electoral system employed in parliamentary election in Iran has been a two-round electoral system which is an instance of majority electoral systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: Islamic Republic of Iran
  • parliamentary election
  • electoral systems
  • two round electoral system
منابع
ایوبی، حجت‌الله (1382). اکثریت چگونه حکومت می‌کند؟، تهران: سروش.
دوورژه، موریس (1389). اصول علم سیاست، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران: امیرکبیر.
رینولدز، آندرو، بن رایلی و دیگران (1391). دانش‌نامة نظام‌‌های انتخاباتی، ترجمة ابوذر رفیعی قهساره، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
سائلی کرده ده، مجید (1378). سیر تحول قوانین انتخاباتی در ایران، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
شورای نگهبان (1390). مجموعه قوانین انتخابات مجلس شورای اسلامی، تهران: ادارة کل امور انتخابات شورای نگهبان.
فارل، دیوید (1390). نظام‌‌های انتخاباتی، احزاب و رأی‌دهندگان، ترجمة ابوذر رفیعی قهساره، تهران: مرکز پژوهش‌‌های مجلس.
کواکبیان، مصطفی (1383). گفتمان آزادی و مردم‌سالاری، تهران: پازینه.
گئورگیفا، واسیا و ریتا. ج. سیمون (1392). انتخابات و رأی‌دهی در سرتاسر جهان، ترجمة علیرضا سمیعی اصفهانی و ابوذر رفیعی قهساره، تهران: تیسا.
لاندل، کریستر (1389). عوامل موقعیتی گزینش نظام انتخاباتی: مطالعة مقایسه‌‌ای کلان، ترجمة علیرضا عیاری، تهران: مرکز پژوهش‌‌های مجلس.
نوذری، حسینعلی (1381). احزاب سیاسی و نظام‌های حزبی، تهران: نشر گستره.
هیوود، اندرو (1389). سیاست، ترجمة عبدالرحمن عالم، تهران: نشر نی.
 
Alem, Yasemin (2011). Duality by Design: the Iranian Electoral System, Washington DC: International Foundation for Electoral Systems.
Amy, Douglas J. (2000). Behind the Ballot Box: A Citizen's Guide to Voting Systems, New York: Prager.
Colomer, Joseph (2004). Handbook of Electoral System Choice, London: Palgrave-Macmillan.
Evans, Jocelyn (2004). Voters and Voting, London: SAGE Publications Ltd.
Farrel, Davi (2011). Electoral Systems: A Comparative Introduction, London: Palgrave Macmillan.
Gallagher, Michael and Paul Mitchell (2008). The Politics of Electoral systems, Oxford: Oxford University Press.
Lijphart, Arend (1986). Electoral Laws and Their Political Consequences, New York: Agathon Press.
Lijphart, Arend (1995). Electoral Systems and Party Systems: A Study of Twenty-seven Democracies, 1945-1990, Oxford: Oxford University Press, USA.
Norris, Pippa (2004). Electoral Engineering: Voting Rules and Political Behavior, New York: Cambridge University Press.
Norris, Pippa (2008). Driving Democracy: Do Power-sharing Institutions Work?, New York: Cambridge University Press.
Rae, Douglas w. (1971). The Political Consequences of Electoral Laws, New Haven: Yale University Press.
Reynolds, Andrew and layna Mosley (2002). THE CONSEQUENCES OF ELECTORAL SYSTEMS: A GLOBAL STUDY, the Conference on the Consequences of Institutions in Democracy, Duke University.
Rocha Menocal, Alina (2011). Why Electoral Systems Matter: An Analysis of their Incentives and Effects on Key Areas of Governance, London: Overseas Development Institute.
Taagepera, Rein and Matthew Shugart (1991). The Effects and Determinants of Electoral Systems, Yale: Yale University Press.
Yon, Richard M. (2011). Electoral Systems: in the Encyclopedia of Political Science Eds, George Thomas Kurian. Washington DC: CQ Press.