فلسفۀ تکنولوژی و نظریۀ روابط بین‌الملل: به ‌‌سوی یک هستی‌‌شناسی نوین اجتماعی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیارعلوم سیاسی رازی کرمانشاه

چکیده

چکیده
پرسش از ماهیت تکنولوژی و نسبت آن با نظریه‌پردازی روابط بین‌‌الملل در بسترهای زمانی و مکانی مختلف اهمیت یکسانی نداشته است. تحولات مربوط ‌به انقلاب در فناوری اطلاعات و ارتباطات، به‌جهت تأثیرگذاری عمیق بر فرماسیون اقتصادی ـ اجتماعی جوامع و بازصورت‌بندی نظام اقتصاد سیاسی بین‌الملل، موضوع تکنولوژی و مکانیسم عملکرد آن را از حاشیه به متن فرایند نظریه‌پردازی این حوزه آورده است. در این راستا پرداختن به جایگاه و نقش تکنولوژی در روابط بین‌‌الملل نیازمند تأمل و تعمق فلسفی در باب سرشت تکنولوژی و نسبت آن با واقعیت روابط بین‌‌الملل است. مفروض فلسفۀ تکنولوژی این است که پدیدۀ مذکور را نمی‌توان به چهرۀ تکنیکی و مصنوع آن تقلیل داد، بلکه این پدیده با ساخت و تکوین واقعیات و معنابخشی به آن یعنی با مبانی فرانظری هستی‌شناسانه و معرفت‌شناسانۀ تفکر سروکار دارد. پرسشی که در مقالۀ حاضر پردازش می‌گردد این است که تحولات تکنولوژیک چه تأثیری بر ساختار اقتصاد سیاسی و روابط بین‌‌الملل برجای گذاشته و چه نسبتی با فرایند نظریه‌‌پردازی در این حوزه برقرار می‌‌کند؟ مدعای مقاله این است که تحولات تکنولوژیک به‌‌مثابۀ عنصر اصلی بازصورت‌‌بندی نظام اقتصاد سیاسی جهانی چهارچوبی را برای تحلیل در اختیار فرایند نظریه‌پردازی اقتصاد سیاسی و روابط بین‌‌الملل قرار می‌دهد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Technology Philosophy and Theorizing of International Relations: Toward a Social Ontology

نویسنده [English]

  • Farhad Daneshnia
چکیده [English]

Question about the nature of technology and its relation with the theories of the international relations have not had the same importance in different time contexts. The developments in the information technology revolutions with deep effects on the formation of societies socio-economic and the reconfiguration of the international political economics system, has brought the technology and its mechanisms to the center of theorizing in this field of study. Hence, philosophical contemplation on the place and function of technology in the international relations and its nature is required. Taken for granted in the philosophy of technology the aforementioned phenomenon can’t be reduced to its technical face rather it deals with the construction and evolution of realities, with the ontological and epistemological bases of thought. What is being questioned in this article is what effects have technological developments had on the political economy and international relations structure in regard to the process of theorizing in this field. In this research it’s claimed that the technological change as a basic element of reconfiguration of global political economy provides a framework for theorizing the field of study mentioned above.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: technology
  • theorizing
  • Political Economy
  • international relations
  • social ontology
منابع
دانش‌نیا، فرهاد (1387). «مناظرۀ چهارم: گسست پارادایمیک در حوزۀ نظری روابط بین‌الملل»، پژوهش‌نامة علوم سیاسی، ش 10.
دانش‌نیا، ‌فرهاد (1389). تحولات اقتصاد سیاسی جهانی و صنعتی‌شدن جهان سوم، پایان‌نامۀ دکتری، دانشگاه شهید بهشتی، دانشکدة علوم اقتصادی ‌ـ سیاسی.
سمیر، امین (1358). یک بحران در ساختمان امپریالیسم، ترجمۀ عبدالکریم رشیدیان، تهران: پژواک.
کاستلز، مانوئل (1380). عصر اطلاعات: اقتصاد، جامعه، و فرهنگ (ظهور جامعۀ شبکه‌‌ای)، ترجمة احد علیقلیان و افشین خاکباز، تهران: طرح نو.
نگری، آنتونیو و مایکل هارت (1384). امپراتوری، ترجمۀ رضا نجف‌زاده، تهران: قصیده‌سرا.
Ashley, R. K. (1980). The Political Economy of War and Peace: The Sino-Soviet Triangle and the Modern Security Problematique, London: Pinter.
Booth, k. (1995). Dare not to know: international relations theory versus the future, in Ken Booth and Smith Steve (eds.), International Relations Theory Today, Polity.
Cox, R. W. (1992) ‘Towards a post-hegemonic conceptualization of world order: reflections on the relevancy of Ibn Khaldun’, Governance without Government: Order and Change in World Politics, in IN. Rosenau and E.-O.Czempiel (eds), Cambridge: Cambridge University Press.
Cox, R. W. (1993). Structural Issues of Governance: Implication for Europe in Stephen, Gill, Gramsci: Historical Materialism and International Relations, Cambridge: Cambridge. University Press.
Cox, R. W. (1994). ‘Global restructuring: making sense of the changing international political economy’, Political Economy and the Changing Global Order, in R.Stubbs and G. R. D. Underhill (eds), London: Macmillan.
Kennedy, P. (1989). The Rise and Fall of the Great Powers, New York: Vintage.
Keohane, R. O. and Nye, J. S. (eds) (1977) Power and Interdependence, Boston, M. A.: Little, Brown.
Little, R. (1995). ‘international relations and triumph of capitalism’, International Relations Theory Today. Polity, in Ken Booth and Smith Steve (eds.), Cambridge: Polity Press.
Mansell, R. Avgerou, D. C. Quah, and R. Silverstone (2007). The Oxford Handbook of Information and Communication Technologies, Oxford university press.
Ronen, Palan. (2002). Technological metaphors and theories of international relations.
Rosenau, j. and j. p. Singh (2002). Information Technologies and Global Politics: The Changing Scope of Power and Governance, State University of New York Press.
Rosenau, J. N. (1990). Turbulence in World Politics, London: Harvester-Wheatsheaf.
Strange, S. (1988). States and Markets, London: Pinter.
Strange, S. (1994). ‘Rethinking structural change in the International Political Economy: state, firm and Diplomacy, in Global Political Economy’, Richard Stubs and Geoffrey Underhill (eds), Canada, Cataloging in Publication data.
Talalay, M., R. Tooze, and C. Farrands (1997). Technology, culture and competitiveness: Change and the world political economy, Rutledge.
Vasquez, j. (1995). ‘The post–positivist debate: reconstructing scientific enquiry and international relation theory after enlightenments fall’, in Ken Booth and Smith Steve (eds.), International Relations Theory Today. Polity.