مبانی و مؤلفه‌های مفهومی اقتصاد سیاسی بین‌الملل

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار روابط بین‌الملل پژوهشگاه

چکیده

چکیده
این مقاله به بررسی بنیان‌های نظری و ساختار مفهومی اقتصاد سیاسی بین‌الملل می‌پردازد. سؤال اصلی مقاله این است که تعامل نیروهای سیاسی و اقتصادی چگونه به تکوین و قوام‌یابی اقتصاد سیاسی بین‌الملل انجامیده است؟ متغیرهای مختلفی شامل توسعۀ فزایندۀ به‌هم‌وابستگی اقتصادی، تنش‌زدایی در مناسبات غرب و شرق، فروپاشی سیستم برتون وودز، خیزش حمایت‌گرایی نوین، و مسائل بحران انرژی در تکوین این دیسیپلین نقش اساسی داشتند. در تبیین نحوۀ تعامل منطق‌های اقتصاد و سیاست در عرصۀ بین‌الملل به نگرش سه مکتب لیبرالیسم، رئالیسم، و مارکسیسم اشاره شده و همچنین در پاسخ به چیستی کارکرد و رسالت این دیسیپلین به معرفی دو مکتب امریکایی و بریتانیایی پرداخته شده است. از حوزه‌های موضوعی متنوعی که اقتصاد سیاسی بین‌الملل را تشکیل می‌دهند، پنج موضوع اهمیت اساسی دارند: تجارت بین‌الملل، مالیه بین‌الملل، شرکت‌های چندملیتی، روابط شمال ـ جنوب، و هژمونی. در کلیۀ این حوزه‌ها، تعامل دوجانبه‌ای میان نیروهای اقتصادی و سیاسی وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Foundations and Conceptual Framework of International Political Economy

نویسنده [English]

  • Abdollah Ghanbarloo
چکیده [English]

This paper deals with the theoretical foundations and conceptual framework of International Political Economy. The main question is about the interaction of political and economic factors leading to the formation and development of International Political Economy. Different variables during the Cold War including the rise of international economic interdependence, collapse of the Bretton Woods system, emergence of new protectionism, the West- East détente, and the 1970s energy crisis contributed to the formation of IPE as a distinct academic discipline. The three most popular schools of IPE are liberalism, Realism, and Marxism arguing about the interaction of political and economic factors in international relations. The American and Britain schools of IPE represent two conflicting worldviews about the legitimate study of IPE. This academic discipline has been dominated by a set of five important issues: international trade, international finance, multinational corporations, North- South relations, and hegemony. IPE studies mutual interactions between political and economic factors in all the subjects mentioned above.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keyword: liberalism
  • realism
  • Marxism
  • American schools of IPE
  • Britain schools of IPE
  • international trade
  • international finance
  • multinational corporations
  • North- South relations
  • hegemony
منابع
سالواتوره، دومینیک (1379). نظریه‌ها و سیاست‌های اقتصاد بین‏الملل: مالیه بین‏الملل، ترجمة حمیدرضا ارباب، تهران: نشر نی.
قنبرلو، عبداله (1389). اقتصاد سیاسی مداخله‌گرایی در سیاست خارجی امریکا، تهران: پژوهشکدة مطالعات راهبردی.
گیلپین، رابرت، جین ام. گیلپین (2001).  اقتصاد سیاسی جهانی: درک نظم اقتصاد بین‏الملل، ترجمة مهدی میر‌محمدی، محمود یزدان‌فام، علی‌رضا خسروی، و محمد جمشیدی، تهران: تدبیر اقتصاد.
 
Cohen, Benjamin J. (2007). ‘The Transatlantic Divide: Why Are American and British IPE so Different?’, Review of International Political Economy, 14: 2.
Cooper, Richard N. (1968). The Economics of Interdependence, New York: MacGraw-Hill.
Frieden, Jeffry A. and David A. Lake (2000). ‘Introduction: International Politics and International Economics’, Jeffry A. Frieden and David A. Lake (eds.), International Political Economy: Perspectives on Global Power and Wealth, 4th edn, London: Routledge.
Gilpin, Robert (1975 a). ‘Three Models of Future’, C. Fred Bergesten and Lawarence B. Krause (eds.), World Politics and International Relations, Washington: Brookings.
Gilpin, Robert (1975b). US Power and Multinational Corporation, New York: Basic Books.
Gilpin, Robert, with the assistance of Jean M. Gilpin (1987). The Political Economy of International Relations, Princeton, N. J.: Princeton University Press.
Katzenstein, Peter J. (1976). ‘International Relations and Domestic Structures: Foreign Economic Policies of Advanced Industrial States’, International Organization, 30: 1.
Katzenstein, Peter J. (ed.) (1976). Between Power and Plenty: Foreign Economic Policies of Advanced Industrial States, Madison, WI: University of Wisconsin Press.
Keohane, Robert O. (1980). ‘The Theory of Hegemonic Stability and Changes in International Economic Regimes, 1967-1977’, Ole R. Holsti, Randolph M. Siverson, and Alexander L. George (eds.), Change in International System, Boulder, CO: Westview Press.
Keohane, Robert O. (1984). After Hegemony: Cooperation and Discord in the World Political Economy, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Keohane, Robert O. (2009). ‘The Old IPE and the New’, Review of International Political Economy, 16: 1.
Keohane, Robert O. and Joseph S. Nye Jr. (1977). Power and Interdependence: World Politics in Transition, Boston: Little Brown.
Keohane, Robert O. and Joseph S. Nye Jr. (eds.) (1972). Transnational Relations and World Politics, Cambridge, M. A: Harvard University Press.
Kindleberger, Charles P. (1970). Power and Money: The Politics of International Economics and the Economics of International Politics, New York: Basic Books.
Kindleberger, Charles P. (1973). The World in Depression 1929 - 1939, Berkeley and Los Angeles: University of California Press.
Krasner Stephen D. (1976). ‘State Power and the Structure of International Trade’, World Politics 28: 3.
Krasner Stephen D. (1983). ‘Structural Causes and Regime Consequences: Regimes as Intervening Variables’, Stephen D. Krasner (eds.), International Regimes, Ithaca, NY: Cornell University Press.
Lake, David A. (2009). ‘TRIPs across the Atlantic: Theory and Epistemology in IPE’, Review of International Political Economy, 16: 1.
Milner, Helen V. (1988). Resisting Protectionism: Global Industries and the Politics of International Trade, Princeton, N. J.: Princeton University Press.
Murphy, Craig N. and Douglas R. Nelson (2001). ‘International Political Economy: A Tale of Two Heterodoxies’, British Journal of Politics and International Relations, 3:3.
Ruggie, John G. (1975). ‘International Responses to Technology: Concepts and Trends’, International Organization, 29: 3.
Schwartz, Herman M. (2000). States versus Markets: The Emergence of a Global Economy, 2nd edn, Basingstoke: Palgrave.