نقش نخبگان سیاسی در رشد و توسعۀ متوازن جوامع معاصر آسیایی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

مربی علوم سیاسی، دانشگاه آزاد

چکیده

چکیده
در این مقاله نقش و تأثیرات نخبگان در سه کشور ایران، ژاپن، و ترکیه بررسی شده است که در مجموع نقش نیروی انسانی و اندیشۀ نخبگان سیاسی و علمی در به‌کارگیری ظرفیت‌های داخلی و بین‌المللی به‌عنوان الگو و مدلی برتر نسبت به سایر عوامل می‌تواند درجۀ اهمیت آنان بر جنبه‌های مختلف توسعه را نشان دهد. رویکرد رهبران و نخبگان این کشورها در فراهم‌نمودن زمینه‌های رشد سیاسی، آموزشی، و اقتصادی بر اساس عوامل مرتبط با امر توسعۀ متوازن تجزیه و تحلیل شده است و همچنین، به ضعف و کاستی برخی از کشورهای مورد مطالعه از جمله ایران در جهت عدم‌حرکت متوازن به سوی توسعۀ فراگیر و پلورالیسم، خصوصاً در دوران پهلوی‌ها، از منظر تاریخی، سیاسی، و اجتماعی اشاره شده است. همچنین بر تفاوت بین رشد و توسعه از نظر تمرکز رشد بر کمیت از یک سو و توسعه از سوی دیگر تأکید شده است. روش توصیفی و تحلیلی و نیز الگوی تطبیقی با استفادة حداکثر از ظرفیت‌ها و مقتضیات برای شناخت هرچه بهتر پارامترهای تأثیرگذار در موضوع و اهداف تحقیق و پژوهش روش این پژوهش بوده است. نتایج نشان می‌دهد که نخبگان سیاسی تأثیرات مثبت و بعضاً منفی در روند رشد و توسعۀ متوازن جوامع مورد تحقیق داشته‌اند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The Role of Political Elites in balanced Growth and Development of Contemporary Asian Societies

نویسنده [English]

  • Abdolhassan Nourian
چکیده [English]

To identify the factors involved in the process of balanced growth and development of Asian countries, it is absolutely necessary to explore the roles played by political elites of such countries as well as their approach to the problem and their function. The present paper tries to present a certain definition of the elite, in general, and political elite, in particular, and aims at studying their role and impact as well as their goals in Iran, Japan and Turkey in order to show their superiority over other factors involved in the societies under development due to their capacity of acting as national and international role models. The roles played by leaders and elite in providing political, educational and economic growth based on relevant factors to the balanced growth and development is studied. Meanwhile the weaknesses and shortcomings of some countries including Iran, particularly in the Pahlavi era, in regard to the lack of a balanced movement towards inclusive development and pluralism have been investigated from historical, political and social aspects. The research is descriptive, analytical and comparative in nature and relies upon library works and documents with maximum use of capacities to gain a better understanding of the effective parameters in the subject and research objective. The results show the political elites have had positive and in some cases negative effects in the process of growth and balanced development of the societies studied; therefore the study of these countries’ development status before the period of elites’ absence and the period after their presence and leadership makes the state of intellectuality and operational state necessary to study for any researcher.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: The elite
  • Political elites
  • Development
  • growth
  • management
منابع
آبراهامیان، یرواند (1381). ایران بین دو انقلاب، ترجمة احمد گل‌محمدی، محمد‌ابراهیم فتاحی ولیلایی، تهران: نی.
ازغندی، علیرضا (1370). مسابقۀ تسلیحاتی و جهان سوم، تهران: دانشگاه شهید بهشتی.
ازغندی، علیرضا (1377). ناکارآمدی نخبگان سیاسی ایران بین دو انقلاب، تهران: قومس.
بروجردی، محمد (1380). اتحادیة ملل جنوب شرق آسیا، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
بشیریه، حسین (1381). جامعه‌شناسی سیاسی، تهران: نشر نی.
تودارو، مایکل (1364). توسعۀ اقتصادی در جهان سوم، ترجمة غلامعلی فرجادی، ج 1، تهران: وزارت برنامه و بودجه.
جهانبگلو، رامین (1382). گاندی و ریشه‌های فلسفی عدم‌خشونت، ترجمة هادی اسماعیل‌زاده، تهران: نشر نی.
حافظیان، محمدحسین (1383). «ترکیه: نخبگان سیاسی ـ نظام و چالش‌های دموکراسی»، فصل‌نامة راهبرد، ش 31.
حافظیان، محمدحسین (1383). «نقش ساختار دولت و ماهیت نخبگان در توسعه‌یافتگی»، رسالة دکتری، دانشگاه تهران.
دراکر، پیتر فردیناند (1386). رونوشت پیتر دراکر، ترجمة فضل‌اله امینی، تهران: فرا.
دو ورژه، موریس (1349). اصول علم سیاست، ترجمة ابوالفضل قاضی، تهران: شرکت سهامی کتاب‌های جیبی.
دوتوکویل، الکسی (1362). انقلاب فرانسه و رژیم پیش از آن، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: نقره.
دیوید، فردآر (1385). مدیریت استراتژیک، ترجمة علی پارسائیان و سید‌محمد اعرابی، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
رضاقلی، علی (1377). جامعه‌شناسی نخبه‌کشی، تهران: نی.
زونیس، ماروین (1387). روانشناسی نخبگان سیاسی ایران، ترجمة پرویز صالحی، سلیمان امین‌زاده، زهرا لبادی، تهران: چاپخش.
سریع‌القلم، محمود (1376). عقل و توسعه‌یافتگی، تهران: علمی و فرهنگی.
سریع‌القلم، محمود (1380). عقلانیت و آیندۀ توسعه‌یافتگی ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه.
سریع‌القلم، محمود (1382). جهانی‌شدن: تعامل یا تعارض حاکمیت ملی جمهوری اسلامی ایران، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
عظیمی، فخرالدین (1372). بحران دموکراسی در ایران، ترجمة عبدالرضا هوشنگ مهدوی، بیژن نوذری، تهران: البرز.
عنایت، حمید (1384). بنیاد فلسفۀ سیاسی در غرب، تهران: زمستان.
غنی‌نژاد، موسی (1384). روزنامة ایران، 18/2/1384.
فوران، جان (1385). مقاومت شکننده، تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمة احمد تدین، تهران: مؤسسة خدمات فرهنگی رسا.
کندی، پل (1374). در تدارک قرن بیست و یکم تا سال 2025، ترجمة عباس مخبر، تهران: طرح نو.
گن ذیر، ایرنه (1369). کارگردانی دگرگونی سیاسی در جهان سوم، ترجمة احمد تدین، تهران: سفیر.
لارسون، توماس و دیوید اسکیدمور (1379). اقتصاد سیاسی بین‌الملل، ترجمة احمدساعی و مهدی تقوی، تهران: قومس.
مطیع، ناهید (1382). مقایسة نقش نخبگان در فرایند نوسازی ایران و ژاپن (1840 - 1920)، تهران: شرکت سهامی انتشار.
میلز، سی رایت (1383). نخبگان قدرت، ترجمة بنیاد فرهنگی پژوهش غرب‌شناسی، تهران: فرهنگ مکتوب.
واردی، محمد (1384). کتاب سبز ژاپن، تهران: انتشارات وزارت خارجه.
هانتینگتون، ساموئل (1383). سامان سیاسی در جوامع دستخوش دگرگونی، ترجمة محسن ثلاثی، تهران: علم.
همایون کاتوزیان، محمدعلی (1373). اقتصاد سیاسی ایران از مشروطیت تا پایان سلسلة پهلوی، ترجمة محمدرضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران: مرکز.
 
Diamond, Larry, Rethin Cirilsoiety (1994). Toward Democratic Consolidatin Journal of Democracy.
International Monetary fund) 2009(.
Jamal A., Bill Robert Springborg (2000). Politics in The middle East, London: Langman.
Laswell, Harold (1936). Polities: Who Gets WHAT, WHEN, How, New yourk: nopublisher.
Nixon Richard (1982). Leaders, New yourk: warner Books.
World Bank, 2008.