انسان‌‌شناسی و تأثیر آن بر نظم سیاسی مطلوب در اندیشۀ محمدتقی مصباح یزدی

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی، دانشگاه یاسوج

2 کارشناس ارشد علوم سیاسی، دانشگاه یاسوج

چکیده

چکیده
در حال حاضر توجه به انسان‌‌شناسی و نقش آن در شکل دادن آرای سیاسی متفکران و فیلسوفان بخش مهمی از پژوهش‌‌های حوزۀ اندیشۀ سیاسی را به خود اختصاص داده است. یکی از برجسته‌‌ترین متفکران حوزوی که آرای سیاسی‌‌اش فضای سیاسی کشور را متأثر کرده، آیت‌‌الله محمدتقی مصباح یزدی است. سؤال اصلی، که پژوهش حاضر قصد دارد به آن بپردازد، این است که انسان‌‌شناسی مصباح یزدی چه تأثیری بر نظم سیاسی مطلوب از نگاه وی داشته است؟ طبق فرضیۀ مقاله، مصباح یزدی در چهارچوب فلسفۀ اسلامی و مشخصاً فلسفۀ متعالیه به ارائۀ انسان‌شناسی دینی فلسفی مبادرت ورزیده‌ و سپس بر اساس نوع نگاه خود دربارۀ انسان و عقل، به ضرورت وحی و نبوت و از دریچۀ آن به رابطۀ دین و سیاست پرداخته است. برای بررسی این فرضیه از روش هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر، یعنی توجه به نقش پیش‌‌فهم‌‌ها و پیش‌فرض‌‌ها در فهم متن، استفاده شده است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نقص انسان و عدم کفایت عقلی او برای تأمین سعادتش در نظر آیت‌الله مصباح یزدی، راه را برای حکومت ولایی در اندیشۀ ایشان باز نموده است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Anthropology and its Impact on Ideal Political Order in Mohammad Taghi Mesbah Yazdi thought

نویسندگان [English]

  • Ali Bagheri Dolatabadi 1
  • Nasibe Noori 2
1
2
چکیده [English]

Attention to anthropology and its role in shaping the political views of thinkers and philosophers is an important part of researches in political thoughts area now. Ayatollah Mohammad Taghi Mesbah Yazdi is one of the most prominent religious scholars that his political view has influenced on the political atmosphere of the Iran. The article tries to answer to this main question that What is the effect of Mesbah Yazdi’s anthropology on his political views about Ideal Political Order? The Main hypotheses explain that Mesbah Yazdi has designed a religious-philosophical anthropology in the framework of Islamic philosophy and particularly the philosophy of religion. Then, he has pay attention to relations between politics & religious in the base of his views to human and wisdom and also the necessity of revelation and prophecy. We used Hans-Georg Gadamer's philosophical hermeneutics methods to investigate this hypothesis. This method based on attention to the understanding of the role of pre Understanding and pre assumptions in comprehension of text. Our findings show that human imperfection and inadequacy of his wisdom to secure the happiness has encouraged Misbah Yazdy to make the theory of velaee (religious) government.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kay word: Anthropology
  • Political View‚ Mesbah yazdi‚ hermeneutic
منابع
آچیک گنج، الب ارسلان (1378). مطالعه‌ای در هستی‌‌شناسی تطبیقی، ترجمۀ محمدرضا جوزی، تهران: مؤسسة مطالعات اسلامی دانشگاه تهران و دانشگاه مک گیل کانادا.
ابن بابویه قمی، محمد بن علی (1390). اکمال‌‌الدین و اتمام‌‌النعمه، ترجمۀ منصور پهلوان، ج 1، قم: انتشارات مسجد مقدس جمکران.
‌‌العاملی، زین‌‌الدین ‌‌بن ‌‌علی (1409ق). رساله الاقتصاد و الارشاد الی طریقه الاجتهاد، ضمیمه حقایق‌‌الایمان، قم: کتاب‌خانة آیةالله مرعشی نجفی.
پالمر، ریچارد. ا. (1387). علم هرمنوتیک (نظریۀ تأویل در فلسفه‌‌های شلایر ماخر، دیلتای، هایدگر، گادامر)، ترجمۀ محمدسعید حنایی کاشانی، تهران: هرمس.
خمینی، روح‌‌الله (1385). صحیفۀ نور، ج 21، تهران: مؤسسة تنظیم و نشر آثار امام خمینی، مؤسسة چاپ و نشر عروج.
روشن، امیر و محسن شفیعی ‌‌سیف‌‌آبادی (1390). «تفسیر دین و تأثیر آن بر مفهوم آزادی در اندیشۀ سیاسی محمد مجتهد شبستری و محمدتقی مصباح یزدی»، دوفصل‌نامة علمی ـ پژوهشی پژوهش سیاست نظری، دوره جدید، ش 9.
رهبری، مهدی (1385). هرمنوتیک و سیاست (مروری بر نتایج سیاسی هرمنوتیک فلسفی هانس گئورگ گادامر)، تهران: کویر.
شفیع‌‌پور، محمدجواد (1386). رابطۀ قانون و شریعت در اندیشۀ متفکران دینی معاصر (با تأکید بر آرای مصباح یزدی و مجتهد شبستری)، پایانامة دانشگاه تهران، دانشکدة حقوق و علوم سیاسی.
صدرالدین شیرازی (1375). الشواهد الربوبیه، ترجمه و تفسیر جواد مصلح، تهران: سروش.
صدرالدین شیرازی (1419ق). الحکمة المتعالیة فی الاسفار العقلیة الاربعة، ج 1، بیروت: دار احیا التراث العربی.
کلینی، محمد بن یعقوب (1369). اصول کافی، ترجمۀ جواد مصطفوی، ج 1، تهران: کتاب‌فروشی علمیة اسلامیه.
مصباح یزدی، محمدتقی (1376). راه و راهنماشناسی، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1380). به سوی خودسازی، تحقیق و نگارش کریم سبحانی، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1384). نقد و بررسی مکاتب اخلاقی، تحقیق و نگارش احمد حسین شریفی، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1387). نظریۀ سیاسی اسلام (سلسله سخنرانی‌‌ قبل از خطبه‌‌های نماز جمعه تهران)، قم: مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 الف). نظریۀ سیاسی اسلام، تحقیق و نگارش کریم سبحانی، ج 1، قم: مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
مصباح یزدی، محمدتقی (1391 ب). پرسش‌ها و پاسخ‌‌ها، ج 1-5، قم: انتشارات مؤسسة آموزشى و پژوهشى امام خمینى.
مصباح یزدی، محمدتقی (1392). حقوق و سیاست در قرآن، نگارش محمد شهرابی، قم: انتشارات مؤسسة آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
موثقی، احمد (1382). «رابطۀ دین و سیاست در ایران، یک بررسی تئوریک و تاریخی»، مجلۀ دانشکدة حقوق و علوم سیاسی، ش 59.
مهدی‌‌پور میری، حسن (1385). بررسی مبانی نظری متفکران معاصر (مطالعۀ موردی ملکیان و مصباح یزدی)، رسالۀ دورة کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
یوسفیان، حسن و احمدحسین شریفی (1383). عقل و وحی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
 
Bleicher‚ Josef (1980). Contemporary hermeneutics: Hermeneutics as Method‚ Philosophy and Critque‚ London and New York: Routledge and kegan paul.
Gadamer‚ Hans-Georg (1989). Truth and Method‚ second revised edition‚ translation revised by Jeol Weinsheimer and Donald G.Marshal‚ NewYork: Continuum.