ریشه‌های فرهنگی و ایدئولوژیک سیاست خارجی چین

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار روابط بین‌الملل، پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

چکیده
متغیرهای فرهنگ و ایدئولوژی در تحلیل جهت‌گیری‌های سیاست خارجی چین کم‌تر به چشم می‌خورد. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: سیاست خارجی چین تا چه حد تحت تأثیر ملاحظات فرهنگی و ایدئولوژیک آن قرار دارد؟ در پاسخ استدلال شده است که سنت‌های فرهنگی، به‌ویژه آموزه‌های کنفوسیوسی، و علایق ایدئولوژیک مدرن شامل ناسیونالیسم و سوسیالیسم هم‌چنان نفوذ چشم‌گیری در هدایت سیاست خارجی چین، به‌ویژه در قبال قدرت‌های بزرگ، دارد. حتی خوداتکایی امنیتی و تمایلات اقتصادمحورانة چین در عرصة بین‌الملل به نحوی تحت تأثیر فرهنگ چینی‌هاست. رویکرد این پژوهش علّی ـ تبیینی است و برای دفاع از فرضیة مذکور حتی‌الامکان از اطلاعات و داده‌های موجود استفاده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

ریشه‌های فرهنگی و ایدئولوژیک سیاست خارجی چین

نویسنده [English]

  • Abdollah Ghanbarloo
چکیده [English]

چکیده
متغیرهای فرهنگ و ایدئولوژی در تحلیل جهت‌گیری‌های سیاست خارجی چین کم‌تر به چشم می‌خورد. پرسش اصلی این پژوهش عبارت است از: سیاست خارجی چین تا چه حد تحت تأثیر ملاحظات فرهنگی و ایدئولوژیک آن قرار دارد؟ در پاسخ استدلال شده است که سنت‌های فرهنگی، به‌ویژه آموزه‌های کنفوسیوسی، و علایق ایدئولوژیک مدرن شامل ناسیونالیسم و سوسیالیسم هم‌چنان نفوذ چشم‌گیری در هدایت سیاست خارجی چین، به‌ویژه در قبال قدرت‌های بزرگ، دارد. حتی خوداتکایی امنیتی و تمایلات اقتصادمحورانة چین در عرصة بین‌الملل به نحوی تحت تأثیر فرهنگ چینی‌هاست. رویکرد این پژوهش علّی ـ تبیینی است و برای دفاع از فرضیة مذکور حتی‌الامکان از اطلاعات و داده‌های موجود استفاده خواهد شد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • کلیدواژه‌ها: اقتصادگرایی
  • چندجانبه‌گرایی
  • خوداتکایی
  • سوسیالیسم
  • سیاست خارجی چین
  • صلح‌گرایی
  • کنفوسینیسم
  • ناسیونالیسم
  • هژمونیسم امریکا
منابع
آشوری، داریوش (1358). نگاهی به سرزمین، تاریخ، جامعه، و فرهنگ چین از دیرینه‌ترین روزگار تا پایان سدة نوزدهم، تهران: مرکز اسناد فرهنگی آسیا.
پیرویان، ویلیام (1381). سیر تحول اندیشة سیاسی در شرق باستان، ترجمة سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت)، تهران: سمت.
چی، ون ـ شون (1381). مائو و مائوئیسم، ترجمة محمد رفیعی مهرآبادی، تهران: خجسته.
شاهنده، بهزاد و سیدجواد طاهایی (1383). چین نو: دنگ شیاء پینگ و اصلاحات، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
فروماتن، پی‌یر (1330). مائو تسه تونگ؛ رهبر جدید چین، ترجمة مسعود قریب، مشهد: سازمان کتاب‌خانه‌ها، موزه‌ها، و مرکز اسناد آستان قدس رضوى.
Bell, Daniel A. (2010). ‘Reconciling Socialism and Confucianism?: Reviving Tradition in China’, Dissent, Vol. 57, No. 1.
Bell, Daniel A. (2011). ‘Introduction’ Yan Xuetong et al., Ancient Chinese Thought, Modern Chinese Power, Daniel A. Bell and Sun Zhe (eds.), trans.  Edmund Ryden, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Bolewski, Wilfried and Candy M. Rietig (2008). ‘The Cultural Impact on China's New Diplomacy’, The Whitehead Journal of Diplomacy and International Relations, Vol. 9, No. 2.
Callahan, William A. (2004). ‘National Insecurities: Humiliation, Salvation, and Chinese Nationalism’, Alternatives, Vol. 29, No. 2.
Chan, Joseph (2003). ‘Giving Priority to the Worst Off: A Confucian Perspective on Social Welfare’, Daniel A. Bell and Hahm Chaibong (eds.), Confucianism for the Modern World, Cambridge: Cambridge University Press.
Chen, Lifu (2010). The Confucian Way: A New and Systematic Study of ‘The Four Books’, Translated from the Chinese by Shih Shun Liu, London and New York: Routledge, First Published in 1986 by Kegan Paul International.
Feng, Huiyun (2007). Chinese Strategic Culture and Foreign Policy Decision-Making: Confucianism, Leadership and War, London and New York: Routledge.
Goldstein, Avery (2001). ‘The Diplomatic Face of China’s Grand Strategy: A Rising Power’s Emerging Choice’, The China Quarterly, No. 168.
Gries, Peter Hays (2004). China’s New Nationalism: Pride, Politics, and Diplomacy, Berkeley, CA: University of California Press.
Harrison, James (1969). Modern Chinese Nationalism, New York: Hunter College of the City of New York: Research Institute on Modern Asia.
Hofstede, Geert and Michael Harris Bond (1988). ‘The Confucius Connection: From Cultural Roots to Economic Growth’, Organizational Dynamics, Vol. 16, No. 4.
Johnston, Alastair Iain (1995). Cultural Realism: Strategic Culture and Grand Strategy in Chinese History, Princeton, NJ: Princeton University Press.
Landes, David S. (2006). ‘Why Europe and the West? Why Not China?’, Journal of Economic Perspectives, Vol. 20, No 2.
McGinnis, Anne (2010). ‘Legitimacy in Contemporary China: Maintaining the Legitimacy of an Authoritarian State’, The Orator, Vol. 5.
Medeiros, Evan S. (2009). China’s International Behavior: Activism, Opportunism, and Diversification, Santa Monica, CA: RAND.
Scobell, Andrew (2003). China’s Use of Military Force: beyond the Great Wall and the Long March, New York: Cambridge University Press.
Sebenius, James K. and Cheng (Jason) Qian (2008). ‘Cultural Notes on Chinese Negotiating Behavior’, Harvard Business School Working Paper, No. 09-076, Retrieved February 19, 2014, from: www.hbs.edu/faculty/Publication%20Files/09-076.pdf.
Suryanarayan, V. (2012). ‘Cultural Roots of China's Foreign Policy’, South Asia Analysis Group (SAAG), No. 5235, Retrieved February 6, 2014, from: www.southasiaanalysis.org/node/995.
Swaine, Michael D. and Ashley J. Tellis (2000). Interpreting China’s Grand Strategy: Past, Present, and Future, Santa Monica, CA: RAND.
Tisdell, Clem (2009). ‘Economic Reform and Openness in China: China’s Development Policies in the Last 30 Years’, Economic Analysis & Policy, Vol. 39, No. 2.
Townsend, James (1992). Chinese Nationalism’, The Australian Journal of Chinese Affairs, No. 27.
Wang, Zaibang (2010). ‘Chinese Voice: The Architecture and Efficiency of Global Governance’ Alan S. Alexandroff, David Shorr, and Wang Zaibang, Leadership and the Global Governance Agenda: Three Voices, Waterloo: The Centre for International Governance Innovation (CIGI).
Wong, Yui Tim Edward (2001). ‘The Chinese at Work: Collectivism or Individualism?’, Hong Kong Institute of Business Studies, Working Paper Series, No. 040-001, Retrieved March 7, 2014, from: http://commons.ln.edu.hk/hkibswp/31/.
Wu, Guoguang and Helen Lansdowne (2008). China Turns to Multilateralism: Foreign Policy and Regional Security, London and New York: Routledge.
Yang, Lijun and Lim Chee Kia (2010). ‘Three Waves of Nationalism in Contemporary China: Sources, Themes, Presentations, and Consequences’ East Asian Institute, EAI Working Paper, No. 155, Retrieved February 28, 2014, from: www.eai.nus.edu.sg/EWP155.pdf.
Zhao, Suisheng (2005-2006). ‘China’s Pragmatic Nationalism: Is It Manageable?’, The Washington Quarterly, Vol. 29, No.1.
Zhu, Liqun (2010). China’s Foreign Policy Debates, Chaillot Papers, No. 121, Paris: EU Institute for Security Studies.
Zhu, Tianbiao (2001). ‘Nationalism and Chinese Foreign Policy’, The China Review, Vol. 1, No. 1.