تبارشناسی تکنیک‌های نظام سلطه در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران: رهیافت فوکویی به رفتارهای نظام سلطه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای آینده‌پژوهی پژوهشگاه مطالعات اجتماعی

2 دانشیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

چکیده
رهیافت فوکویی، بازتولید روش‌هایی است که میشل فوکو در آثار خود از آن‌ها برای تحلیل و نقد دوران مدرن بهره می‌برده است. این روش‌ها بررسی تبارشناسانه و دیرینه‌شناسانه دوران مدرن را از آغاز پی‌گیری می‌کند و گویای واقعیت امروز عالم مدرن با رجوع به گذشته، خصوصاً گذشته تاریخ اجتماعیِ غرب است، البته این فرآیند، بدون تاریخی‌سازی پدیده به کشف روابطِ بازتولید قدرت و سوژه می‌پردازد. کشف روابط قدرتی که رسوب شبکه‌های تولید قدرت در تاریخ اجتماعی غرب و سامانه‌ها و نهادهای به‌جامانده از این روابط است و چنانچه فوکو خود اذعان داشته، از مهم‌ترین کارویژه‌های آثار او، فهم روابط قدرت است، حال اگر این روش‌ها برای بازشناسی قوانین استیلا و سلطه موجود در پدیده‌های عالم مدرن ازجمله روابط بین‌الملل به‌کار رود می‌توان بازتاب تکنیک‌های سلطه در تاریخ اجتماعی غرب را در این پدیده نیز مشاهده کرد؛ از جمله این پدیده‌ها نظام بین‌الملل است، نظامی که با همه توان در حال بازتولید عناصر یادشده از سلطه در ساختاری جهانی‌شده است؛ از سویی دیگر، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شاهد برخوردهای مختلف همین نظام سلطه ازجمله تحریم‌های گسترده آن بوده‌ایم، این تحریم‌ها طی چند سال اخیر با چگالی بیشتری اعمال شده‌ است. این مقاله قصد دارد با استفاده از رهیافت فوکویی در تاریخ اجتماعی غرب به فهم چرایی و رمز‌گشایی از حجم گسترده از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران بپردازد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

تبارشناسی تکنیک‌های نظام سلطه در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران: رهیافت فوکویی به رفتارهای نظام سلطه

نویسندگان [English]

  • Mohmmad Hosein Zamiryan 1
  • Davoud Mahdavizadegan 2
چکیده [English]

چکیده
رهیافت فوکویی، بازتولید روش‌هایی است که میشل فوکو در آثار خود از آن‌ها برای تحلیل و نقد دوران مدرن بهره می‌برده است. این روش‌ها بررسی تبارشناسانه و دیرینه‌شناسانه دوران مدرن را از آغاز پی‌گیری می‌کند و گویای واقعیت امروز عالم مدرن با رجوع به گذشته، خصوصاً گذشته تاریخ اجتماعیِ غرب است، البته این فرآیند، بدون تاریخی‌سازی پدیده به کشف روابطِ بازتولید قدرت و سوژه می‌پردازد. کشف روابط قدرتی که رسوب شبکه‌های تولید قدرت در تاریخ اجتماعی غرب و سامانه‌ها و نهادهای به‌جامانده از این روابط است و چنانچه فوکو خود اذعان داشته، از مهم‌ترین کارویژه‌های آثار او، فهم روابط قدرت است، حال اگر این روش‌ها برای بازشناسی قوانین استیلا و سلطه موجود در پدیده‌های عالم مدرن ازجمله روابط بین‌الملل به‌کار رود می‌توان بازتاب تکنیک‌های سلطه در تاریخ اجتماعی غرب را در این پدیده نیز مشاهده کرد؛ از جمله این پدیده‌ها نظام بین‌الملل است، نظامی که با همه توان در حال بازتولید عناصر یادشده از سلطه در ساختاری جهانی‌شده است؛ از سویی دیگر، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، شاهد برخوردهای مختلف همین نظام سلطه ازجمله تحریم‌های گسترده آن بوده‌ایم، این تحریم‌ها طی چند سال اخیر با چگالی بیشتری اعمال شده‌ است. این مقاله قصد دارد با استفاده از رهیافت فوکویی در تاریخ اجتماعی غرب به فهم چرایی و رمز‌گشایی از حجم گسترده از تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی ایران بپردازد.

کلیدواژه‌ها [English]

  • کلیدواژه‌ها: نظام سلطه
  • تبارشناسی
  • رهیافت فوکویی
  • تکنیک‌های نظام سلطه
  • تحریم ایران
ادکینز. جنی(1391) ، پساساختارگرایی در نظریة روابط بین‌الملل برای سدة بیست‌و‌یکم، مارتین گرفیتس، ترجمه علیرضا طیب، تهران، نشر نی
بلیس. جان، و اسمیت. استیو(1383)، جهانی شدن سیاست: روابط بین الملل در عصر نوین، جلد اول، ترجمه: ابولقاسم راه چمنی و دیگران، تهران، ابرار معاصر.
دریفوس. هیوبرت و رابینو. پل(1389)، چاپ هفتم، میشل فوکو فراسوی ساختگرایی و هرمنوتیک، ترجمه: بشیریه، حسین، تهران، نشر نی.
دلوز. ژیل(1389)، فوکو، ترجمه: سرخوش. نیکو و جهاندیده. افشین، تهران، نشر نی.
زائری. قاسم ، محمدعلی زاده. حاجیه(1393)، دیرینه شناسی طرح «دانشگاه اسلامی » در ایران قبل از انقلاب اسلامی، راهبرد فرهنگ، شماره بیست و پنجم 25، بهار.
سایمونز. جان(1390)، فوکو و امر سیاسی، ترجمه: حسین زاده. کاوه، تهران رخدادنو.
عالم. عبدالرحمن، یحیوی. حمید(1388)، "فوکو اندیشمندی انتقادی" ، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 39، شماره 2، تابستان، 257-231
علومی. ابراهیم(1385)، "بحران گروگان­گیری و تحریم ایران"، فصلنامه راهبرد، شماره 47، تابستان 1387، 121-97
فوکو . میشل(1383)، اراده به دانستن، ترجمه: سرخوش. نیکو و جهاندیده. افشین، تهران، نشر نی.
فوکو. میشل(1378) ، مراقبت و تنبیه، ترجمه: سرخوش. نیکو و جهاندیده. افشین، تهران، نشر نی.
فوکو. میشل(1388) ، "نیچه، تبارشناسی، تاریخ"، ترجمه: سرخوش. نیکو و جهاندیده. افشین در کهون. لارنس(1388) ، از مدرنیسم تا پست مدرنیسم، ویراستار فارسی: رشیدیان. عبدالکریم، تهران، نشر نی، چاپ هفتم، 393-373.
فوکو. میشل(1389) ، تئاتر فلسفه، ترجمه: سرخوش. نیکو و جهاندیده. افشین، تهران، نشر نی.
فوکو. میشل(الف 1380)، " ماهیت انسان، مناظره تلوزیونی نوام چامسکی و میشل فوکو قسمت دوم"، ترجمه: سجودی. فرزان، دو ماهنامه بیدار، شماره 5، فروردین و اردیبهشت، 10-4.
فوکو. میشل(الف 1387)، ایران: روح یک جهان بی روح و 9 گفتگوی دیگر، چاپ ششم، ترجمه: سرخوش. نیکو و جهاندیده. افشین، تهران، نشر نی.
فوکو. میشل(ب 1380)، نظم گفتار: درس افتتاحی در کلژدوفرانس دوم دسامبر 1970، ترجمه: باقر پرهام، چاپ دوم، آگاه، تهران
فوکو. میشل(ب 1387) ، روشنفکرها و قدرت در "سرگشتگی نشانه‌ها نمونه‌هایی از نقد پسا مدرن"، گزینش و ویرایش: مانی حقیقی، چاپ پنجم، نشر مرکز، تهران
معاونت پژوهش های روابط بین الملل مرکز تحقیقات استراتژیک(1385) ، دیپلماسی هسته ای: 678 روز مدیریت بحران، تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک
نوسل. کیم ریچارد(1388)، "مجازات" در گریفیتس. مارتین، دانشنامه روابط بین الملل و سیاست جهان. ترجمه علیرضا طیّب. تهران: نشر نی. 889-888.
 
Ashley. Richard K. “The Geopolitics of Geopolitical Space: Toward a Critical Social Theory of International Politics,” Alternatives, vol. 12, No. 4 (1987), pp. 403-434.
Brown, W. (2006). Power after Foucault. The Oxford Handbook of Political Theory, 65-84.
Charter of the United Nations, United Nations. (n.d.). Retrieved October 08,( 2016), from http://www.un.org/en/charter-united-nations/
Foucault. Michel,(1982), “The Subject and Power” in, Critical Inquiry, Vol.8,No. 4.(summer, 1982),777-795.
Foucault. Michel,(2003), Society Must Be Defended, New York, Picador.
Kelly. Mark G. E.,(2009), the political philosophy of Michel Foucault, New York, Oxford University Press Inc.
Lake. David A., (2008), ” The state and international relations” in Reus-Smit. Christian and Snidal. Duncan , The Oxford handbook of international relations, New York, Oxford University Press Inc.
Neal, Andrew W.,(2009), “Michel Foucault” in Edkins. Jenny and Vaughan-Williams. Nick, Critical Theorists and international Relations, New York, Routledge.
Ryan. Caitlin,(2011), bodies, Power, Resistance: A Foucauldian analysis of Palestinian female suicide.
Selby, Jan,(2007), “Engaging Foucault: Discourse, Liberal Governance and the Limits of Foucauldian IR.” International Relations, 21(3), 324-345.
Warner. Jamie, (2004), George Bush, Jon Stewart and Michel Foucault: Laughter as Political Problematization, Annual Meeting of the American Political Science, September 2-5, 2004.