آثار دوگانه گشایش اقتصادی بر سیاست خارجی چین

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار گروه روابط بین‌الملل، پژوهشگاه علوم انسانی

چکیده

چکیده
سؤال اصلی مقاله این است که چرا سیاست چین ضمن حمایت از وضع موجود سیستم بین‌الملل به رقابت هژمونیک با آمریکا روی آورده است؟ فرضیه این است که ماهیت گشایش اقتصادی در دوره پس از آغاز اصلاحات چنین آثار دوگانه‌ای در سیاست خارجی چین به دنبال داشته است. چین مجبور شده برای پیشبرد استراتژی اقتصادی‌اش در اقتصاد جهانی‌شده ادغام گردد و به تبع آن از نظم و ثبات بین‌المللی دفاع کند. اما این سیاست تا حدی جهت‌گیری توسعه‌طلبانه پیدا کرده و به رقابت هژمونیک با آمریکا تمایل یافته است. بر این اساس، در تبیین سیاست خارجی چین نشانه‌هایی از منطق‌های هر دو تئوری لیبرالیسم و رئالیسم دیده می‌شود. این مقاله چارچوب تجربی-تبیینی دارد و در تبیین فرضیه‌اش تلاش شده حتی‌الامکان از اطلاعات و داده‌های معتبر استفاده شود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Dual Effects of Chinese Economic Liberalization on Its Foreign Policy

نویسنده [English]

  • Abdollah Ghanbarloo
چکیده [English]

Abstract
This paper deals with the cause of the recent signs of US–China strategic rivalry at the regional and international issues. The author focuses on the economic liberalization as a main cause of China's rising competitive tendencies against the US. China has articulated a grand strategy that is based on the idea of peaceful development. Chinese leaders have been seeking to characterize their country as a responsible world power, emphasizing on soft power and diplomacy of peaceful coexistence with the other major powers. But the other side of the coin is that the China's economic rising has been driving its hegemonic ambitions. China tries to achieve regional hegemony in Asia and attempts to push the US away from the region. The economic rise of China appears to be strengthening its global situation. It can lead to intensification of US–China strategic rivalry at global level. It seems that as a result of economic rise, China's foreign policy is becoming more realistic over time

کلیدواژه‌ها [English]

  • Keywords: China's foreign policy
  • economic reforms
  • open door policy
  • globalization
  • international peace and security
  • multilateralism
  • American hegemony
چیانگ، جیمز3 (زمستان 1372) «سیاست خارجی چین و تشنج زدایی در روابط چین شوروی» ترجمه محمود حقیقی، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 30، ش. 0، 183-167.
دفتر مطالعات اقتصادی (تیر 1385) «مروری بر تجربه مناطق آزاد تجاری- صنعتی در چین» گزارش پژوهشی مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، شماره مسلسل 7865.
شاهنده، بهزاد (زمستان 1374) «سیاست خاورمیانه‌ای چین با تکیه بر درهای باز» فصلنامه خاورمیانه، ش. 7، 1038-1011.
شاهنده، بهزاد و سید جواد طاهایی (1383) چین نو: دنگ شیاء پینگ و اصلاحات، تهران: مرکز تحقیقات استراتژیک.
صباغیان، علی (پاییز و زمستان 1386) «تأثیر جهانی شدن بر روند الحاق چین به سازمان جهانی تجارت» پژوهش‌های تجارت جهانی، ش. 6 و 7، 24-1.
قنبرلو، عبداله (تابستان 1389) «مناسبات اقتصادی آمریکا- چین و آثار آن بر امنیت ملی ایران» مطالعات راهبردی، ش. 48، 140-113.
واعظی، محمود (زمستان 1389) «اهداف و منافع چین و روسیه در سازمان همکاری شانگهای» مطالعات آسیای مرکزی و قفقاز، ش. 72، 200-165.
 
Carmody, Pádraig R. and Francis Y. Owusu (2007) “Competing Hegemons? Chinese versus American Geo-Economic Strategies in Africa” Political Geography, Vol. 26, No. 5, 504-524.
Chinability (Last page update: November 5, 2011) “GDP Growth in China 1952-1911” Retrieved December 28, 2013, from: www.chinability.com/GDP.htm.
Dumbaugh, Kerry (October 8, 2009) “China- U.S. Relations: Current Issues and Implications for U.S. Policy” Congressional Research Service, CRS Report for Congress, Retrieved December 26, 2013, from: www.fas.org/sgp/crs/row/R40457.pdf.
Ge, Wei (July 1999) “Special Economic Zones and the Opening of the Chinese Economy: Some Lessons for Economic Liberalization” World Development, Vol. 27, No. 7, 1267-1285.
Goldstein, Avery (December 2001) “The Diplomatic Face of China’s Grand Strategy: A Rising Power’s Emerging Choice” The China Quarterly, No. 168, 835-864.
Jiang, Zemin (2002) Speech on the 16th National Congress of the Central Committee of the Chinese Communist Party, Nov. 18, 2002, Beijing: People Press.
Kan, Shirley A. (July 15, 2010) “U.S.-China Counterterrorism Cooperation: Issues for U.S. Policy” Congressional Research Service, CRS Report for Congress, Retrieved September 14, 2013, from: http://www.fas.org/sgp/crs/terror/RL33001.pdf.
Li, Yanyan et al (2013) “Property Rights, Efficiency, and Options: A Dynamic Investigation on China’s Land Institution’s Evolutionary Path” Journal of Chinese Economics, Vol. 1, No. 1, 1-24.
Liang, Wei (2007) “Bureaucratic Politics, Interministerial Coordination and China’s GATT/WTO Accession Negotiations” Ka Zeng, ed., China’s Foreign Trade Policy: The New Constituencies, London and New York: Routledge.
Lin, Justin Yifu (2012) “China and the Global Economy” Reuven Glick and Mark M. Spiegel, eds, Asia’s Role in the Post-Crisis Global Economy, 2011 Asia Economic Policy Conference Proceedings, San Francisco: Federal Reserve Bank of San Francisco.
Mearsheimer, John J. (April 2006) “China's Unpeaceful Rise” Current History, Vol. 105, No. 690, 160-162.
Mitchell, Derek and Carola McGiffert (2007) “Expanding the ‘Strategic Periphery’: A History of China’s Interaction with the Developing World” Joshua Eisenman, Eric Heginbotham, and Derek Mitchell, eds, China and the Developing World: Beijing’s Strategy for the Twenty-First Century, New York: M.E. Sharpe.
Morrison, Wayne M. (December 17, 2013) “China’s Economic Rise: History, Trends, Challenges, and Implications for the United States” Congressional Research Service, CRS Report for Congress, Retrieved December 24, 2013, from: www.fas.org/sgp/crs/row/RL33534.pdf.
Pang, Zhongying (March 2009) “China’s Non-Intervention Question” Global Responsibility to Protect, Vol. 1, No. 2, 237-252.
Sofer, Ken (March 8, 2012) “China and the Collapse of Its Noninterventionist Foreign Policy: Past Diplomatic Practices Collide with Rising Economic” Center for American Progress, Retrieved January 5, 2014, from: www.americanprogress.org/wp-content/uploads/issues/2012/03/pdf/china_nonintervention.pdf.
Tisdell, Clem (September 2009) “Economic Reform and Openness in China: China’s Development Policies in the Last 30 Years” Economic Analysis & Policy, Vol. 39, No. 2, 271-294.
Yahuda, Michael (September 1993) “Deng Xiaoping: The Statesman” The China Quarterly, No. 135, 551-572.
Zhao, Suisheng (Spring 2013) “Chinese Foreign Policy as a Rising Power to Find Its Rightful Place” PERCEPTIONS, Vol. XVIII, No. 1,101-128.
Zhu, Xiaodong (Fall 2012) “Understanding China’s Growth: Past, Present, and Future” Journal of Economic Perspectives, Vol. 26, No. 4, 103–124.