تغییرات نگرشی نسل سوم انقلاب در زمینه مقبولیت نظام سیاسی: بررسی چهار پیمایش ملی در دهه 1380

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استاد،دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)

2 دانشجوی دکترای سیاستگذاری فرهنگی پژوهشکده مطالعات فرهنگی

چکیده

با توجه به جمعیت جوان کشور، سنجش نگرش مردم در زمینه مقبولیت نظام سیاسی مورد توجه جدی حاکمان می باشد.  برای سنجش میزان مقبولیت سیاسی در این تحقیق تلاش کردیم با استفاده از 4 پیمایش ملی انجام شده در دهه 1380 ، گویه هایی که می‌توانستند در سنجش این مفهوم  تاثیر گذار باشند استخراج و سپس با همسان سازی سنجه‌ها،  روند تغییرات نگرشی جوانان را در طول دهه 1380 مشخص کنیم. به این منظور، مفهوم مقبولیت سیاسی را به دو مقوله «توجیه پذیری» و «قانونی بودن»  تقسیم نموده و گویه‌هایی که معرف هر کدام از این مقوله‌ها بودند استخراج شدند  و در نهایت روند تغییرات نگرشی در زمینه مقبولیت سیاسی در دهه 1380 ترسیم شد. در این تحقیق از  تحلیل ثانویه داده های به دست آمده  ازپیمایشهای ملی استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که تغییرات مقبولیت سیاسی در دهه 1380 به طور کلی در وضعیت نسبتا مطلوبی بوده است. این روند در ابتدا تا اواسط دهه 1380 رو به رشد بوده اما از اواسط تا اواخر دهه مذکور رو به کاهش بوده است. در خاتمه مهمترین عوامل کاهش‌دهنده مشروعیت نظام در دهه مذکور توضیح داده شده است. 

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Attitudinal Changes of the Third Generation of the Revolution on Legitimacy of the Political System: A Study of Four Surveys during 2001-2011.

نویسندگان [English]

  • Kavous Seyyed Emami 1
  • Ali Ghaderi 2
1
2
چکیده [English]

Political legitimacy is the sine qua non of governing in the contemporary world. In the absence of legitimacy, brute force alone will be the sole means of sustaining a government. Given the large size of the youth in the population structure of Iran, measuring legitimacy in the attitudes of the members of the third generation of the Revolution gains particular importance. In this study, based on a secondary analysis of the data collected in four national surveys, we attempted to measure the changes in youth attitudes towards legitimacy of the political system. Items in the instruments of the surveys that measured legitimacy were drawn out and made commensurable before being used to illustrate the trend that existed from 2001 to 2011. To better tap all aspects of the concept "legitimacy," we divided it into its two essential components, namely "legality" and "justifiability," and then drew upon items that represented these categories in the surveys on four different times during the study period. In this vein, the changes in youth attitudes toward legitimacy of the political system were identified. Study results indicate that in the first half of the period under study, a rising trend is observed. However, in he second half of the period, perceptions of legitimacy seem to show a decreasing trend. At the end, the more salient factors responsible for the drop in legitimacy are identified.

کلیدواژه‌ها [English]

  • political legitimacy
  • the Youth
  • attitudinal changes
  • political sociology
  • Islamic Republic of Iran
پالیزبان، محسن (1390). "بررسی میزان تمایل به مشارکت سیاسی دانشجویان و عوامل مؤثر بر آن،"  فصلنامه سیاست، دوره 41، شماره 2، تابستان.
پوریان، محمد تقی؛ درفشان، مجتبی ( 1392)."مشروعیت، ثبات سیاسی و امنیت در ایران (بازه زمانی 1368- 1392)"، فصلنامه علمی پژوهشی امنیت پژوهی، سال دوازدهم، شماره 44.
تاج مزینانی، علی اکبر (1385) ارزش‌ها، نگرش‌ها و رفتار سیاسی جوانان، تهران: سازمان ملی جوانان (معاونت مطالعات و تحقیقات)، چاپ اول. 
جعفرپور، جمشید (1380). گزارش پژوهش مطالعه و بررسی روند تغییرات در ارزشهای،نگرش ها و مسایل جوانان از سال 1380 و پیش بینی وضعیت آتی،سازمان ملی جوانان
جنادله،  علی (1386). بررسی روند تغییرات نگرش های فرهنگی – سیاسی در ایران (یک تحلیل ثانویه بر  اساس پیمایشهای ملی)، در تغییرات فرهنگی در ایران (پژوهشنامه 7)، به کوشش ابراهیم حاجیانی و سید رضا صالحی امیری، تهران: پژوهشکده تحقیقات فرهنگی.
حافظ نیا، محمدرضا؛ ربیعی، حسین؛ طاهر خانی، مهدی (1385). "ارزیابی معیارهای مقبولیت حکومت دینی: نمونه موردی تهران،" فصلنامه مطالعات ملی، سال هفتم، شماره4 .
دال، رابرت (1364). تجزیه و تحلیل علم سیاست، ترجه حسین ظفریان، تهران: نشر مترجم.
رفیع پور، فرامرز (1382). آناتومی جامعه، تهران: شرکت سهامی انتشار.
سازمان ملی جوانان (1380). وضعیت و نگرش جوانان ایران (گزارش نهایی نتایج پژوهش طرح مشاور ملی با جوانان)، تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان.
سازمان ملی جوانان (1382). نتایج پژوهش در وضعیت و نگرش و مسایل جوانان 14 تا 29 سال (جلد اول).  تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان.
سازمان ملی جوانان ،(1380). نگرش جوانان نسبت به مسئولان کشور،تهران:  معاونت فرهنگی و پژوهشی اداره کل امور نظرسنجی جوانان.
سازمان ملی جوانان،(1384)،پیمایش ملی ارزش ها و نگرش های جوانان ایران،جلد اول(گزارش توصیقی کل کشور). تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سازمان ملی جوانان.
سردارنیا، خلیل؛ قدرتی، حسین؛ اسلام، علیرضا (1388). "تأثیر حکمرانی خوب و سرمایه اجتماعی بر اعتماد سیاسی: مطالعه موردی شهرهای مشهد و سبزوار،" پژوهشنامه علوم سیاسی، سال پنجم، شماره اول.
سید امامی،کاووس؛ منتظری مقدم، رضا (1391). "نقش فرهنگ اعتماد و عملکرد نهادهای سیاسی در ایجاد اعتماد: بررسی پیمایشی دانشجویان دانشگاههای تهران،" پژوهشنامه علوم سیاسی، سال هفتم، شماره چهارم 
شفرز، ب( 1383). مبانی جامعه‌شناسی جوانان،  ترجمه کرامت‌اله راسخ، تهران: نشر نی.
صبوری خسروشاهی، حبیب (1390). "بررسی گروه‌های مرجع جوانان در شهر تهران،" فصلنامه پژوهش اجتماعی، سال چهارم، شماره 11، تابستان.
کنوور، ویلیام جی (1372).آمار ناپارامتری کاربردی، ترجمه سید مقتدی هاشمی پرست، تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
کوئن، بروس (1373). مبانی جامعه شناسی، تهران: انتشارات سمت.
گیدنز، آنتونی (1384). پیامدهای مدرنیت، ترجمه محسن ثلاثی، تهران: نشر مرکز.
محسنی، منوچهر (1379). بررسی آگاهی‌ها، نگرش ها و رفتارهای اجتماعی فرهنگی در ایران، تهران: دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی کشور.
مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران (ایسپا) (1385). پیمایش ملی فرهنگ سیاسی مردم ایران: موج اول. تهران: ایسپا.
مرکز مطالعات و پژوهشهای راهبردی وزارت ورزش و جوانان (1391). پیمایش ملی ارزشها و نگرش جوانان، تهران: کتاب سبز.
مسعودنیا، حسین؛ محمدی‌فر، نجات؛ مرادی، کلمراد؛ فروغی، عاطفه (1391). "بررسی عوامل اجتماعی-روان‌شناختی مؤثر بر مشارکت سیاسی استادان دانشگاه: مورد مطالعه دانشگاه اصفهان،" جامعه‌شناسی کاربردی، سال بیست و سوم، شماره 4.
میرطاهر موسوی (1386). سنجش سرمایه اجتماعی جوانان ایران (گزارش نهایی)، تهران: سازمان ملی جوانان.
ویکی پدیا ، خط مبنا  http://en.wikipedia.org/wiki/baseline
هزار جریبی،جعفر؛ آقا بیگی کلاکی، محمد (1390). "عوامل مؤثر بر گزینش گروه مرجع در بین دانشجویان: مطالعه جامعه‌شناسی تغییر گروه مرجع در بین دانشجویان دانشگاه‌های اصفهان و صنعتی اصفهان،" فصلنامه علم اجتماعی،  شماره 54.
یوسفی، علی (1379). بررسی تطبیقی مشروعیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران در سه شهر تهران، مشهد و یزد، پایان نامه دکترای جامعه شناسی،دانشگاه تربیت مدرس.
Blatter, K. Joachim (2007), "Legitimacy," in Mark Bevir (ed.), Encyclopedia of Governance, Sage Publications
Campbell, Angus, Gurin, Gerald, Miller, E, Warren. (1957), The Voter Decides, Evanston, Illinois: Row, Peterson And Company.
Dogan, Mattei (1992). "Conceptions of Legitimacy," in Mary Hawkesworth and Maurice Kogan (eds.), Encyclopedia of Government and Politics, Volume 1. London and New York: Routledge.
Gilley, Bruce (2006). "The Meaning and Measure of State Legitimacy: Results for 72 countries," European Journal of Political Research, Volume: 45, Issue 3.
Hyman, Herbert H. (1968). "Reference Groups" in David Sills (ed.), International Encyclopedia of the Social Sciences, Vol. 13, New York: Macmillan & Free Press.
Levi, Margaret ,(2001) "Trust, Sociology of," in Neil J. Smelser and Paul B. Baltes (eds.), International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, Volume  22. Amsterdam, Paris, New York: Elsevier.
McCluskey, Michael R.; Deshpande, Sameer; Shah, Dhavan V.; Mcleod, Douglas M. (2004). "The Efficacy Gap and Political Participation: When Political Influence Fails to meet Expectations," International Journal of Public Opinion Research, Volume 16, No 4.
Schulz, Wolfram (2005). “Political Efficacy and Expected Political Participation Among Lower and Upper Secondary Students,” Paper Prepared For the ECPR General Conference in Budapest, 10 September 2005, available in: www.iccs.acer.edu.au/ECPR2005-schulz-efficacy participation.pdf    
Sharma, B.B (1999). Encyclopedic Dictionary of Sociology, Volume 4, New Delhi: Anmol Publications.
STRYBER, R. (2001). "Legitimacy," in ," in Neil J. Smelser and Paul B. Baltes (eds.), International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, Volume  13. Amsterdam, Paris, New York: Elsevier.
Sullivan, J. L; Riedel E. (2001).  "Efficacy (Political)," ," in Neil J. Smelser and Paul B. Baltes (eds.), International Encyclopedia of the Social and Behavioral Sciences, Volume  23. Amsterdam, Paris, New York: Elsevier.
Turner, Bryan S. (2006). The Cambridge Dictionary of­ Sociology, Cambridge: Cambridge University Press.