پیامدهای حضور داعش برای کردهای عراق و سوریه

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روابط بین‌الملل، گروه روابط بین‌الملل، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 استاد روابط بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبایی

3 استادی علوم سیاسی/ دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشکاه تهران

4 استادیار روابط بین‌الملل، گروه ارتباطات و علوم اجتماعی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

10.30465/cps.2020.27408.2347

چکیده

مقاله حاضر به بررسی وضعیت کُردهای عراق و سوریه در فضای داعش و پساداعش پرداخته است. پرسش اساسی که دراین مقاله مورد بررسی قرار خواهد گرفت، وضعیت کُردهای عراق و سوریه در فضای پساداعشی و پیامدهایی است که در اثر اوج گیری و افول آن برای آنها به وجود آمده است. در واقع، کُردهای سوریه در فرصت بی‌نظیری که ظهور داعش ایجاد نمود، اداره مناطق کُردنشین را در دست گرفتند، اما در نتیجه مداخله ترکیه نتوانستند خودمختاری کامل خود را حفظ کنند. تحرکات داعش در عراق نیز این فرصت را برای حکومت اقلیم کردستان فراهم کرد که به خواست خود مبنی‌بر کنترل کرکوک و مناطق مورد مناقشه با دولت عراق، جامعه عمل بپوشاند و با اجرای همه‌پرسی، علناً طرح «استقلال کردستان عراق» پیاده کنند. اما این اقدام با عقب‌نشینی نیروهای پیشمرگه از کرکوک و رها کردن همه‌پرسی بی‌نتیجه ماند و حتی به تهدید مبدل گشت. بر این اساس، فرضیه مقاله حاضر آن ست که اگرچه ظهور داعش در ابتدا به منفعت کردهای دو کشور بود ولی در ادامه به تضعیف موقعیت آنها منتهی شد. این مقاله به صورت توصیفی تحلیلی و در چارچوب واقع گرایی نوکلاسیک به بررسی موضوع پرداخته است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Kurds in Iraq & Syria in the aftermath of ISIS

نویسندگان [English]

  • Seyed Mohsen Mostafavi Ardebili 1
  • Hossein Daheshiar 2
  • Hamid Ahmadi 3
  • Rahmat Haji Mineh 4
1 Department of international relation, colleg of humanities , north Tehran branch,Azad University of Iran,
2 , Allameh Tabataba’i University
3 Tehran University
4 East Tehran Branch, Islamic University, Tehran, Iran.
چکیده [English]

Although different aspects of rise and fall of the the ISIS have been explored in variety of studies, its consequences for political prestige of the Kurds in Iraq and Syria have properly been unexplored. Focusing on the aftermaths of this process for Kurds in the countries, the present study attempts to articulate what have they either obtain or lose in political aspects due to its presence or absence. As the study shows, the Syrian Kurds could use the rise of ISIS as an opportunity to position their claim for autonomy in the Kurdish regions. On the other hand, Kurdish state in Iragi Kurdistan primarily benefited the challenges between the central state and the ISIS as an opportunity to expand their autonomous region over Kirkuk and also to hold Referendum for independence. However, due to interior and international reactions has failed in both prospects. In Syria too, the Turkish invasion of the northern Kurdish regions, and other national and international factors, have obscured the horizon for Kurdish autonomy (just like Iraq).

کلیدواژه‌ها [English]

  • Kurdistan
  • Syria
  • Iraq
  • Middle East
  • ISIS
تژل، ژوردی (1395). کردها در سوریه، تاریخ، سیاست، جامعه، ترجمه آزاد حاجی آقایی، چاپ اول ،تهران ،انتشارات رامان سخن.
شیخ عطار، علیرضا (1382 ). کردها و قدرت­های منطقه­ای و فرامنطقه­ای، ، تهران،. مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
صفاتاج ،مجید (1396) . پشت دروازه دمشق ،سیاست فنا،سیاست بقا ،چاپ اول ،تهران ،انتشارات آفاق روشن بیداری .
فیلیپس، دیوید لارنس(1395 ). بهار کردی نقشه جدید خاورمیانه، ترجمه آزاد حاجی آقایی، چاپ اول ،تهران ،انتشارات رامان سخن.
کوچرا، کریس(1377 ). جنبش‌ ملی‌ کرد‌، ترجمه ابراهیم یونسی، تهران: ، چاپ دوم،تهران ، موسسه انتشارات نگاه.
 
بیرو، ابراهیم ( 1397 ). « تاریخچه و ریشه­های چالش میان گروه­های کردی و عربی در سوریه»، فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران، سال سوم، زمستان 97، شماره یازدهم.
پشنگ، اردشیر(1394). «کردها، امید به آینده در دل بحران» ،خبرگزاری شفقنا،کدخبر :61816 :
پیشگاهی‌فرد،زهرا؛ کریمی،حسین ( 1397 ). «بررسی پیامدهای منطقه ای همه پرسی در کردستان عراق »، مجله پژوهش های جغرافیاانسانی ،دوره50 ،شماره 4 ،زمستان 1397.ص 1029 الی 1047.
خبرگزاری آناتولی، (26/07/2017). «رژیم اسد و پ .ی.د منابع نفتی سوریه را بین خود تقسیم کردد». https://www.aa.com.tr/fa/870188
خبرگزاری خبرآنلاین، (15/05/1393).«داعش به اربیل نزدیک شد» ، کدخبر:368702
http://www.khabaronline.ir/news/368702
خبرگزاری دوچه وله فارسی ( 2017/10/18 ) .«بازپس گیری کرکوک ، کردها به مرزهای اقلیم کردستان بازگشتند » https://p.dw.com/p/2m3ym
خبرگزاری کردپرس، (28/03/93)، «شرایط بحرانی عراق و افزایش اختیارات بارزانی »، کد خبر:64830.
خبرگزاری کردپرس، (15/01/96 )، «گفتگو بارئیس شورای میهنی کردستان؛ آمریکا از پ.ی.د استفاده ابزاری می­کند».
دیپلماسی ایرانی (1393/06/04) .«بارزانی : ایران نخستین کشوری بود که به ما کمک تسلیحاتی کرد »،،کد خبر : 1937492 http://www.irdiplomacy.ir/fa/news/1937492
رسول پور، سامان، «داعش و بحرانی که در کمین منطقه است» وب سایت بی بی سی فارسی،23/03/93 .
https://www.bbc.com/persian/blogs/2014/06/140612_l44_nazeran_daesh_middle_east
سلطانی، محمد علی(1393 ) . « خاندان و خاستگاه تربیت و تفکر جلال طالبانی»، شرق، تدبیر خبر،کد مطلب: 59745. http://www.tadbirkhabar.com/news/world/59745
سلیمان، احمد (1397 ). «ارزیابی محاسبات و رفتارهای کرد سوریه در بحران این کشور»، فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران، سال سوم، زمستان 97، شماره یازدهم.
شبکه خبر، (18/05/93)، «دفاع بزرگ از اربیل ؛تنها با هشت بمب؟»، کد خبر:63300.
https://www.irinn.ir/fa/news/63300
شفعیعی، نوذر،( آبان 94).  «چند جانبه گرایی بین المللی در برخورد با تروریسم»، دیپلماسی ایرانی، کد مطلب: 1953861.
طالبی آرانی، روح‌الله‌ و زرین نرگس ، یحیی (1395 ). «بین‌المللی شدن دولت در غرب آسیا: مطالعه‌ی موردی عراق از ٢٠٠٣ تا ٢٠١٦»، همایش بین‌المـللی نظم امنیتی منطقه‌ای در غرب آسیا، کنفرانس امنیتی‌ تهران‌ .
کمال، آسو، (1390)، «هدف، پایان حکومت میلیشیایی است»، فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو، شماره 58، اقلیم کردستان عراق. مردادماه .
محب علی، قاسم (1390) «ریشه‌های بحران»، مهرنامه، سال دوم، شماره هجدهم،.دی ماه .
محمد، یوسف ( 1398 ). «ارزیابی دستاوردها و چالش‌های احزاب کُرد عراق»، فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران، سال چهارم، بهار 1398، شماره دوازدهم.
مسلم، صالح (1397 ) .«حزب اتحاد دموکراتیک دموکراتیک و نظام سوریه، هم پیمانی یا تقابل»، فصلنامه مطالعات سیاست خارجی تهران، سال سوم، زمستان 97، شماره یازدهم.
مصطفی، انوشیروان (1390)، «لزوم تاسیس دولت دموکراتیک منطقه­ای« فصلنامه فرهنگی و اجتماعی گفتگو، شماره 58، اقلیم کردستان عراق. مرداد ماه .
مصطفوی، سیدمحسن (21/03/98). «خطر در روژاوا »، خبر آنلاین، کد خبر: 1268974.
مصطفوی، سیدمحسن (23/04/98). «معمای کردستان سوریه در ژئوپلتیک منطقه­ای»، مرکز پژوهشهای علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه. https://www.cmess.ir/Page/View/2019-07-14/4507
مصطفوی، سیدمحسن (06/08/98). «طلوع دوباره شرق از غرب آسیا »، خبر آنلاین، کد خبر: 1314871. https://www.khabaronline.ir/news/1314871
نیک فر، جاسب و ماهیدشتی، مهدی ( 1394 ). » واکاوی استراتژی نفتی اقلیم کردستان عراق اهداف و رویکردها «، پژوهش­های راهبردی سیاست، سال چهارم، شماره چهارده،
هولمز، امی آستین و فون ویلگنبرگ، ولادمیر ( 23/05/1398 ). «کردها و عرب ها؛ جنگ قدرت یا تقسیم قدرت در شمال سوریه؟»، نشنال اینترست، ترجمه کردپرس، سرویس سوریه.
http://kurdpress.com/details.aspx?id=91307
یورو نیوز (30/10/2017 ). «چرا بارزانی تصمیم به کناره­گیری از قدرت گرفت».
https://farsi.euronews.com/2017/10/30/barzani-steps-down-why-now
یورو نیوز (21/10/2018 ). «اعلام نتایج انتخابات اقلیم کردستان عراق، بارزانی قدرت اول شد» .
Blake,Aaron “they didn’t help us with Normandy :trump abandons the kurds rhetorically if not literally “ Washingtonpost, oct9 ,2019
https://www.washingtonpost.com/politics/2019/10/09/trump-has-abandoned-kurds-least-rhetorically/
Caves, John, “Syrian‌ Kurds‌ and the Democratic Union Party (PYD), Institute for the Study of War”. Dec 6 ,2012
http://www.understandingwar.org/backgrounder/syrian-kurds-and-democratic-union-party-pyd
Cole , Isabel, “ kurds fight out internal rivalries in Iraq vote ” Reuters,Apr29,2014:
DYER, GWYNNE “WILL THE US BETRAY THE SYRIAN KURDS?”January 20, 2018
https://www.jpost.com/Opinion/Will-the-US-betray-the-Syrian-Kurds-5392
Iddon, Paul (2017). Analysis:” Can Syrian Kurds defend and consolidate their‌ quasi-autonomous territory?” Website Alaraby, 11 July 2017.
Lund‌, Aron‌ (Jan. 22, 2016). Origins of the Syrian Democratic Forces: A Primer.
https://www.newsdeeply.com/syria/articles/2016/01/22/origins-of-the-syrian-democratic-forces-a-primer
Natali,Denise “Iraqi kurds maneuver between Maliki and Mosul”Al-monitor,june13,2014
Sabio‌, Oso‌ (2015).” Rojava‌: An‌ Alternative‌ to Imperialism, Nationalism, and Islamism in‌the‌ Middle East”. Publisher: lulu.com.
Washingtonpost “Most Yazidis have been resued from a besieged mountain in northern Irag” August 14 , 2014
https://www.washingtonpost.com/world/yazidis-still-reported-trapped-on-mountain-in-northern-iraq-despite-us-assessment/2014/08/14/d85337fb-c5d2-4b82-b53a-410467e0db9.