جرم سیاسی (ارجاف) در فقه اسلام

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای فقه و مبانی حقوق اسلامی ، گروه الهیات ، دانشکده علوم انسانی ، واحد خمین ، دانشگاه آزاد اسلامی ، خمین ، ایران

2 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، اراک، ایران

3 استادیارگروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ساوه، ساوه، ایران

چکیده

از آن جا که در مورد سیاست کیفری فقه اسلام در زمینه جرم سیاسی ارجاف تحقیقی جامع و کامل صورت نگرفته است از این رو هدف در این تحقیق، بررسی نظرات فقهای اسلامی در مورد سیاست کیفری اسلام در قبال جرم سیاسی ارجاف است و مهمترین سوال این است که: فقه اسلامی چه تدابیری برای جرم سیاسی ارجاف اتخاذ کرده است؟که با روش جمع آوری کتابخانه ای و روش توصیفی و تحلیلی به این نتایج دست یافته است: ارجاف به نص قرآن کریم چه در زمان جنگ و چه غیر از آن، حرام است و یک نوع جرم سیاسی محسوب می شود چون اقدام بر علیه حکومت و امام معصوم علیه السلام است. از این رو در جامعه باعث جنگ روانی، به مخاطره افتادن انتظام اجتماعی و حکومت، تضعیف روحیه افراد و ... می شود، لذا مرتکبین ارجاف به خاطر صدماتی که به جامعه و مسلمانان می رسانند مسئولیت کیفری دارند و شارع آنها را به مجازات قتل یا تبعید محکوم کرده است البته این حکم در مورد کسانی که از مصادیق محاربه و بغی محسوب شوند(مجازات حدی) و در غیر این صورت بخاطر قاعده التعزیر فی کل معصیه و قاعده التعزیر بید حاکم، شخص مستحق تعزیر است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The political crime of arjaf in Islamic jurisprudence

نویسندگان [English]

  • Mansur Torkashvand 1
  • Abbas Ali Heidary 2
  • Mahmood Gauomźadeh 3
1 PhD Student in Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Department of Theology, Faculty of Humanities, Khomein Branch, Islamic Azad University, Khomein, Iran.
2 Assistant Professor, Department of Jurisprudence and Fundamentals of Islamic Law, Islamic Azad University, Arak Branch, Arak, Iran
3 Assistant Professor of Law, Islamic Azad University, Saveh Branch, Saveh, Iran
چکیده [English]

Since no comprehensive research has been done on the criminal policy of Islamic jurisprudence in the field of political crime of Arjaf, the purpose of this study is to examine the views of Islamic jurists on the criminal policy of Islam in relation to the political crime of Arjaf and this is the most important question What: Islamic jurisprudence has taken measures for the political crime of Arjaf? Which has achieved the following results through the method of library collection and descriptive and analytical methods: Arjaf to the text of the Holy Quran, whether during war or otherwise, is forbidden. And it is considered a kind of political crime because it is an action against the government and the Infallible Imam (as). Therefore, in the society, it causes psychological warfare, endangering the social order and government, weakening the morale of individuals, etc., so the perpetrators of Arjaf are criminally responsible for the harm they inflict on the society and Muslims, and the Shari'ah punishes them with murder. Or he has condemned exile. Of course, this sentence is for those who are considered as examples of moharebeh and fornication (limit punishment), and otherwise, due to the rule of ta'zir in all sins and the rule of ta'zir of the ruling will, the person deserves ta'zir.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Arjaf
  • political crime
  • hadd
  • ta'
  • zir
  • criminal policy of jurisprudence

مراجع

قرآن کریم، تر جمه ناصر مکارم شیرازی.
ابن اثیر، مبارک(1418 ق). النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، جلد 1، چاپ 1، قم: مؤسسه مطبوعاتى اسماعیلیان.
ابن ادریس حلّى،  محمد (1410 ه‍ ق). السرائر الحاوی لتحریر الفتاوى، جلد 3، چاپ 2، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن براج، قاضى عبد العزیز(1406ق). المهذب، جلد2، چاپ 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
ابن فارس بن زکریا، احمد(1404ق). معجم مقائیس اللغة، جلد 1، چاپ 1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
ابن فراء(1359). احکام السلطانیه، قاهره: بی نا.
ابن منظور، محمد بن مکرم(1414 ه‍ ق). لسان العرب، جلد 1، چاپ 3، بیروت: دار الفکر للطباعة و النشر و التوزیع.
آلوسى، محمود (1415 ه.ق). روح المعانی فی تفسیر القرآن، جلد 11، چاپ 1، بیروت: دار الکتب العلمیه.
تبریزی، جواد(1417 ق). اسس الحدود و التعزیرات، جلد 1، چاپ 1، قم: دفتر مولف.
جمعى از محققان در پژوهشگاه تحقیقات اسلامى(1428 ه‍ ق). جهاد در آینه قرآن، جلد 1، چاپ 1، قم: انتشارات زمزم هدایت.
حرعاملی، محمد بن حسن (1376). وسائل الشیعه، جلد 17، عبدالرحیم ربانی شیرازی، چاپ 1، تهران: اسلامیه.
حرعاملی، محمد بن حسن(1403 ق). الفوائد الطوسیة، در یک جلد، چاپ 1، قم: چاپخانه علمیه.
حسین نژاد، یاور(1380). جرم سیاسی در فقه و حقوق ایران، جلد 1، چاپ1، بی جا، بی نا.
حسینی همدانی، سید محمد حسین(1404ه.ق). انوار درخشان، جلد 13، چاپ 2، تهران: لطفی.
حلبی، ابوصلاح(1390). الکافی فی الفقه، جلد 1، چاپ 1، قم: مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.
حلّى، شمس الدین (1424 ه‍ ق). معالم الدین فی فقه آل یاسین، جلد 1، چاپ 1، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
حمیرى، نشوان بن سعید(1420 ه‍ ق). شمس العلوم، جلد 2 و 4، چاپ 1، بیروت: دار الفکر المعاصر.
راغب اصفهانى، حسین بن محمد(1412ق). مفردات ألفاظ القرآن، جلد 1، چاپ 1، لبنان: دار العلم.
رضایى اصفهانى، محمدعلى(1387). تفسیر قرآن مهر، جلد 3، چاپ1، قم: پژوهشهاى تفسیر و علوم قرآن.
زبیدى، سید محمد مرتضى حسینى(1414ق). تاج العروس من جواهر القاموس، جلد 12، چاپ 1، بیروت: دارالفکر للطباعة.
سمرقندی، محمد(بی تا). تحفةالفقهاء، بی جا: بی نا.
سید قطب(1425 ه.ق). فى ظلال القرآن،جلد 5، چاپ 35، بیروت: دار الشروق.
شاهرودى، سید محمود هاشمى ( 1423 ه‍ ق). موسوعة الفقه الإسلامی طبقا لمذهب أهل البیت علیهم السلام، 1 و 9، چاپ 1، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
شاهرودى، سید محمود هاشمى(1423ق). قراءات فقهیة معاصرة، جلد 1، چاپ 1، قم: مؤسسه دائره المعارف فقه اسلامى.
شاهرودى، سید محمود هاشمى(1426 ه‍ ق). فرهنگ فقه ، جلد 3، چاپ 1، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى.
شهید اول، محمد بن مکى(1410 ه‍ ق). اللمعة الدمشقیة فی فقه الإمامیة، در یک جلد، چاپ1، بیروت: دار التراث - الدار الإسلامیه.
شهید ثانى، زین الدین بن على (1419 ه‍ ق). فوائد القواعد، در یک جلد، چاپ 1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
شهید ثانى، زین الدین بن على(1410ق). الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (المحشّٰى - کلانتر)، جلد 2، چاپ 1، قم: کتابفروشى داورى.
شیخ طوسى، محمد بن حسن (1387ق). المبسوط، جلد 8 و 21، چاپ 1، تهران: مرتضویه.
شیخ طوسى، محمد بن حسن(بی تا). التبیان فی تفسیر القرآن، جلد 2 و 8، چاپ 1، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
شیخ مفید، محمد بن نعمان(1404ق). المقنعه، جلد 1، چاپ 1، قم: نشر اسلامی.
صاحب بن عباد، اسماعیل بن عباد(1414ق).المحیط فی اللغة، جلد 7، چاپ 1، بیروت: عالم الکتاب.
طباطبایی، محمد حسین(1375). تفسیرالمیزان، ترجمه ی محمد باقر موسوی همدانی، جلد 2، چاپ 1، قم: اسلام.
طباطبایى حائرى، سید على بن محمد(1418). ریاض المسائل، جلد 1، چاپ 1، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
طباطبایى، محمدحسین(1390 ه.ق). المیزان فی تفسیر القرآن، جلد 13، چاپ 2، لبنان: مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
طبرسی، فضل بن حسن(1362). تفسیر مجمع البیان، ترجمه ی گروه مترجمان، جلد 8 و 20، چاپ 1، تهران: فراهانی.
طبرسى، فضل بن حسن(1372ش). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، جلد 8، چاپ 3، تهران: ناصر خسرو.
طبرى، محمد بن جریر(1412ه.ق). جامع البیان فى تفسیر القرآن، جلد 22، چاپ 1، لبنان: دار المعرفه.
طبسى، نجم الدین ( 1390). النفی و التغریب فی مصادر التشریع الإسلامی، جلد 1، چاپ 1، قم: مرکز تحقیقات نور.
طبسى، نجم الدین(1420ق). موارد السجن فی النصوص و الفتاوى، جلد 1، چاپ 1، قم: حوزه علمیه قم.
طریحى، فخر الدین(1416ق). مجمع البحرین، جلد 5 و 6، چاپ 3، تهران: کتابفروشى مرتضوى.
طیب، سید عبدالحسین(1378). اطیب البیان فی تفسیر القرآن، جلد 10، چاپ 1، تهران: اسلام.
علامه حلّى، حسن بن یوسف ( 1413ق). تذکره الفقها، چاپ 1، قم: جامعه مدرسین.
علامه حلّى، حسن بن یوسف ( 1413ق). قواعد الأحکام فی معرفة الحلال و الحرام، جلد 1، قم: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
علامه حلّى، حسن بن یوسف ( 1414ق). تذکرة الفقهاء (ط - الحدیثة)، جلد 9، چاپ 1، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1408ق). إرشاد الأذهان إلى أحکام الإیمان، جلد 9، چاپ 1، قم: موسسه ی اسماعلیان.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1413ق). مختلف الشیعه، چاپ 1، قم: حوزه ی علمیه ی قم.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (1420 ه‍ ق). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة، چاپ 1، قم: مؤسسه امام صادق علیه السلام.
علامه حلّى، حسن بن یوسف (بی تا). تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیه (ط - القدیمه)، جلد 1، چاپ 1، مشهد: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
علامه حلّى، حسن بن یوسف(1412 ه‍ ق). منتهى المطلب فی تحقیق المذهب، جلد 14، چاپ 1، مشهد: مجمع البحوث الإسلامیه.
علی آبادی، عبدالحسین(بی تا). حقوق جنایی، جلد 1، چاپ 1، تهران: فردوسی.
عمید زنجانی، عباسعلی(1386). فقه سیاسی، جلد 1، چاپ 1، تهران: امیر کبیر.
فخر المحققین حلی، محمد(1387 ه‍ ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد، جلد 1، جلد 1، چاپ 1، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
فیض، علیرضا(1385). فقه مقارنه و تطبیق حقوق جزای عمومی اسلام، چاپ 1، تهران: صدرا،.
فیومی، احمد بن محمد مقرى(بی تا). المصباح المنیر، جلد 2، چاپ 1، قم: منشورات دارالرضی.
قرائتى، محسن(1388). تفسیر نور، جلد 1، چاپ 1و 7 و 9، تهران: مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن.
قرشى، سید على اکبر (1377). تفسیر احسن الحدیث، جلد 3، چاپ 1، تهران: بعثت.
قرشى، سید على­اکبر(1412ق). قاموس قرآن، جلد 2، چاپ 6، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
کاشف الغطاء، جعفر بن خضر مالکى(1422 ه‍ ق). کشف الغطاء عن مبهمات الشریعه الغراء، جلد 4، چاپ1، قم: انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم.
محقق حلّى، جعفر (1410ق). مختصرالنافع، جلد 1، چاپ 1، قم: حوزه ی علمیه قم.
محقق حلّى، جعفر(1408 ه‍ ق). شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، جلد 3، چاپ 1، قم: مؤسسه اسماعیلیان.
محقق کرکى، على بن حسین(1414 ه‍ ق). جامع المقاصد فی شرح القواعد، جلد 3، چاپ 1، قم: مؤسسه آل البیت علیهم السلام.
مدنی، جلال الدین(1395). حقوق اساسی در جمهوری اسلامی ایران، جلد 1، چاپ 1، تهران: انتشارات سروش.
مصطفوى، حسن(1402ق). التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، جلد 2 و 4، چاپ 1، تهران: مرکز الکتاب للترجمه و النشر.
مغنیه، محمدجواد(1378). ترجمه تفسیر کاشف، جلد 2، چاپ 1، قم: بوستان کتاب.
مکارم شیرازی، ناصر ( 1426 ه.ق). نفحات القرآن، جلد 5، چاپ1، قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه السلام).
مکارم شیرازی، ناصر ( 1428 ه.ق). مختصر الامثل، جلد 5، قم: مدرسة الإمام علی بن أبی طالب (علیه السلام).
مکارم شیرازی، ناصر(1421ق). الأمثل فی تفسیر کتاب الله المنزل، جلد، چاپ 1، قم: مدرسة الإمام علی.
مکارم شیرازى، ناصر(1371). تفسیر نمونه، جلد 17، چاپ10، تهران: دار الکتب الإسلامیه.
نجفى، محمد حسن (1404ق). جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، جلد 21 و 41، چاپ 7، بیروت: دار إحیاء التراث العربی.
هاشمی، سید محمد امین (1388). «قاعده التعزیر دون الحد»، فقه اهل بیت، شماره57.

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار