کرونا؛ چالشِ سکولاریسم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی

چکیده

با اپیدمی کرونا، آنچه که جهانی شد، نه جهانی شدنِ مناسبات دنیوی شده مادی غربی یا الگوی مواجهه اخلاقی و انسانی غرب با بیماری مخصوصاً در سایه بیم و هراس فراگیر آن در اوان داستان، بلکه «همه جهان گیرشدنِ» یک ویروس برای پرده برداشتن از مناسبات تخیلی پایان یافتگی تاریخ و فسون خوانده شدن آن بود. در زمینه و بستری که برای رویکرد انتقادی و پرسش از هنجارهای به چالش فراخوانده شده در عصر پساکرونایی فراهم آمده است، سوال این مقاله به طور مشخص این بود که: اپیدمی و پاندمی ویروس کرونا، چه چالش یا چالش هایی را برای «سکولاریسم» به عنوان ایده و هنجار مرکزی تمدن هژمون غربی ایجاد کرده است؟ در بستر مطالعات انتقادی کنونی و با کاربست نظریه «معرفت دینی» و درونداشت های پشتیبان از آن، و طی مطالعه ای اسنادی به دست آمد که با بحران کرونا، هنجارهای الهیاتی و به استضعاف کشیده شده ی «خداپایه» و معنوی، دوباره به عرصه توجهات شناختی آمده اند. در ساحت زندگی بشر امروزی و در چارچوب معناجویی انسانِ به تنگ آمده و مستأصل شده و بهت زده از شرایط پساکرونایی، تأملات نظری در سطوح معرفت شناسی، جهان شناسی، انسان‌شناسی، اخلاق شناختی و جامعه شناسی جدی تر از پیش و با نوعی هنجارگرایی همراه شده است. تأمل در بستر آنها در شرایط پساکرونا، «سکولاریسم» را نیز با چالش ها و پرسش هایی مواجه کرده است، پرسش ها و چالش هایی که به بنیان «معرفت شناختی» قابل ارجاع هستند و دست کم اعتبارِ استدلال ها و استیلای سکولاریسم و فلسفه سیاسی و اجتماعی غرب مبتنی بر آن را مخدوش و قابل نقد و جرح نشان می دهند و از سوی دیگر، قوت و اعتبار استدلال های معرفتی، جهان شناختی، اخلاقی و اجتماعی -سیاسی رقیب یا معارض آن از جمله اصحاب معرفت و سیاست دینی را آشکار می سازند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Corona “Challenge of Secularism”

نویسندگان [English]

  • Mojtaba Zaree 1
  • S.Ebrahim Sarparastsadat 2
1 Assistant Professor of Political Science, Tarbiat Modares University
2 Assistant Professor of Political Science, Allameh Tabatabai University
چکیده [English]

With the Corona epidemic, what became global was not the globalization of Western materialized secular relations or the pattern of the Western moral and human confrontation with disease, especially in the wake of its pervasive fear at the outset, but the "globalization" of a virus to expose the imaginary relations of the ended history and its being legend. In the context provided for the critical approach and questioning the challenged norms in the post-Corona era, the present study asks: What are the challenges or challenges to "secularism" in the Corona virus epidemic and pandemic? Has the title created the central idea and norm of Western hegemonic civilization? In the context of current critical studies, with the application of the theory of "religious knowledge" and its supporting inputs, and during a study, documents were obtained that with the Corona crisis, the theological norms and the weakened "God-based" and spiritual, re-entered into Cognitive attention. In the field of modern human life, and in the context of the spiritual human being, desperate and bewildered by the post-Corona conditions, theoretical reflections at the levels of epistemology, cosmology, anthropology, ethics and sociology are more serious than before and accompanied by a kind of normativeness.
Reflection on their context in the post-Corona context has also posed challenges and questions to "secularism", questions and challenges that can be referred to on the basis of "epistemology" and at least has distorted and criticized the validity of the arguments and domination of secularism and political philosophy. On the other hand, they reveal the strength and validity of the epistemological, cosmological, moral, and socio-political arguments of its rivals or opponents, including those of knowledge and religious politics.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Corona
  • COVID 19
  • Secularism
  • Religious Norms
  • Religious Knowledge
اسد، طلال و دیگران(1395)آیا نقدسکولار است؟ کفرگویی، جراحت و آزادی بیان، ترجمه آلما بهمن پور، چاپ دوم، تهران: نی.
برزگر،ابراهیم(1389)«ساختار فهم اندیشه سیاسی اسلام»، دانش سیاسی، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان: 72-43.
بیگی،محسن، جهانگیر معینی علمداری(1398)«پیامدهای نظریه شناسایی اکسل هونت برای رادیکالیسم معاصر»، رهیافت های سیاسی و بین المللی، دوره10،شماره4، پیاپی58، تابستان: 123-102.
خلیلی،محسن(1399)«برساختن گمینشافت مجازی در روزگار کرونا»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره نهم، شماره33، تابستان 1399: 191-157.
دانیالی،عارف، خدیجه آقایی(1399)«جوهرزدایی: تقلیل دین به عرفان‌های نوظهور(مطالعه موردی: تحلیل گفتمان انتقادی برنامه‌های پرگار از شبکه بی‌بی‌سی فارسی)»، مطالعات فرهنگ و ارتباطات، دوره21،شماره 49،پیاپی81، بهار: 92-67.
زارعی،مجتبی،سیدابراهیم سرپرست سادات(1398)« «فطرت» و «مهدویت» در نظم نوین پساکرونایی دهکده جهانی»، مطالعات قدرت نرم، دوره9،شماره2،پیاپی21، پاییز و زمستان: 209-175.
زین العابدین، مسعود، امیرحسین منصوری، عارفه پوشیان جویباری، عین الله خادمی(1399)«بیماری کوید19(کرونا) به مثابه شر ادراکی و مواجهه با آن بر اساس باور به خدا»، پژوهش های فلسفی، سال 14،شماره31، تابستان: 194-173.
رفیعی،محمود(1395) نقد و تحلیل کرامات اولیا در اسرارالتوحید و مثنوی معنوی، تهران: دانشگاه علامه طباطبایی.
رومی، فرشاد، احسان کاظمی(1399)«کرونا ویروس؛ متغیری نوین در تحلیل کلان تحولات سیاسی و بین‌المللی»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره نهم، شماره 33، تابستان: 89-63.
سربخشی،محمد(1398)«عینیت دین و اخلاق و برتری اخلاق دینی بر اخلاق سکولار»، پژوهشنامه اخلاق، سال12،شماره44،تابستان: 68-57.
سلمانیان، حسنعلی(1399)«تحلیل انتقادی اندیشه سیاسی غرب مدرن در منظومه معرفتی اقبال لاهوری»، معرفت سیاسی، سال دوازدهم، شماره اول، پیاپی 23، بهار و تابستان1399: 120-103.
شجاعی زند،علیرضا(1381)عرفی شدن در تجربه مسیحی و اسلامی، تهران: باز: مرکز بازشناسی اسلام و ایران.
شفیعی سیف آبادی،محسن، علی باقری دولت آبادی(1399)«بررسی تأثیر بحران کووید19 بر گفتمان جهانی شدن و آینده پیش روی آن»، پژوهش های راهبردی سیاست، دوره نهم، شماره33، تابستان 1399: 263-223.
صدرا،محمد(1398) «آسیب شناسی مفهوم وحدت اسلامی در قالب دوگانه فرقه گرایی و سکیولاریسم»، سیاست، دوره49،شماره2، تابستان: 430-413.
فضلی نژاد، احمد(1397)گسترش جهانی مرگ سیاه در اواخر سده های میانه، شیراز: دانشگاه شیراز.
قرائتی،محسن(1383)تفسیر نور، جلدهفتم، چاپ یازدهم، تهران: مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن.
گنج­علیخانی، احد، یارعلی کردفیروزجایی(1399)«پیش فرض ها و مبانی سکولاریستی علوم طبیعی نوین»، معرفت فلسفی، سال هفدهم، شماره چهارم، پیاپی68، تابستان: 132-115.
لواسانی، سیدسعید(1396)«هویت علوم انسانی قرآن بنیان»، در: حمیدرضا بصیری، مجموعه مقالات همایش علوم انسانی قرآن بنیان، تهران:دانشگاه علامه طباطبایی:34-13.
محمودپناهی، سیدمحمدرضا(1398)«سکولاریسم یا پست سکولاریسم؛ بررسی نسبت دین و سیاست از دیدگاه هابرماس و مطهری»، پژوهش های علم و دین، سال دهم، شماره دوم، پاییز و زمستان: 237-261.
مصباح یزدی،محمدتقی(1391)«نقشه راه برای تولید علوم انسانی اسلامی»، در: مبانی فلسفی علوم انسانی، جلد نخست،گفتگوها، موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مصباح یزدی،علی(1393) «نگاهی گذرا به علم، دین، و علم دینی از دیدگاه  آیت‌الله مصباح»، ارایه شده در «کارگاه دانش افزایی اعضای هیات علمی» با عنوان «نظریه معرفت دینی آیت الله مصباح یزدی»: Mehrnews.com/xrH8g & https://mesbahyazdi.ir/node/5235
مصباح یزدی،محمدتقی(1392) رابطه علم و دین، تحقیق و نگارش:علی مصباح،  قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
موسی زاده، ابراهیم(1398)«مردم سالاری دینی راهکار حقوقی جهان اسلام برای گذر از جریان‌های سکولار و بنیادگرایی سلفی»، مطالعات بنیادین و کاربردی جهان اسلام، سال اول، شماره دوم، زمستان: 15-1.