تحلیل مواضع و فرآیند بسیج منابع اپوزیسیون چپ و سلطنت طلب: مطالعه موردی سازمان راه کارگر و شورای ملی ایران

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی دانشگاه شاهد

2 دانشیار علوم سیاسی/ دانشگاه شاهد تهران

3 دانشیار علوم سیاسی دانشگاه شاهد

چکیده

این مقاله بر آن است تا مواضع و فرآیند بسیج شورای ملی ایران و سازمان راه کارگر را که به ترتیب از مهم‌ترین گروه‌های سلطنت‌طلب و چپ مارکسیست مخالف جمهوری اسلامی هستند، بررسی کند. چارچوب نظری مقاله پیش رو مبتنی بر نظریه بسیج سیاسی چارلز تیلی است که در آن براساس متغیرهای کنش جمعی، سازمان، منافع، بسیج منابع، فرصت/تهدید و سرکوب/تسهیل، فرآیند بسیج منابع این دو گروه را به‌صورت تطبیقی موردبررسی قرار داده و تفاوت‌ها و شباهت‌های آن‌ها را ارائه خواهد داد. همچنین مواضع این دو گروه نسبت به جمهوری اسلامی در بررسی تطبیقی مدنظر قرار خواهد گرفت. این پژوهش در پی پاسخ به این سؤال اصلی است که فرآیند مواضع و بسیج منابع سازمان راه کارگر و شورای ملی ایران نسبت به نظام جمهوری اسلامی ایران چگونه است. یافته‌های این تحقیق با استفاده از روش کیفی از نوع تحلیل اسنادی، حاکی از آن است که مواضع و فرآیند بسیج سیاسی دو گروه دارای تفاوت‌های عمده‌ای است به‌نحوی‌که امکان هرگونه ائتلاف و همکاری نزدیک با توجه به اختلافات مبنایی بین آن‌ها منتفی است؛ لیکن هر دوی آن‌ها به یک میزان خواهان براندازی نظام جمهوری اسلامی و جایگزینی آن با نظام سیاسی مدنظر خود هستند.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Examining the positions and process of resource mobilization of the left and monarchist opposition

نویسندگان [English]

  • Maliheh Salem 1
  • Abbas Keshavarz Shokri 2
  • Zahed Ghaffari Hashjin 3
1 Ph.D student at political science departmen/ Shahed University
2 Associate Professor of political science / university of shahed
3 Associate Professor of political science / university of shahed
چکیده [English]

This article intends to examine the positions and process of resource mobilization of the National Council of Iran and the Rah-e Kargar Organization, which are respectively the most important monarchist and left-wing Marxist groups opposed to the Islamic Republic. The theoretical framework of the present article is based on Charles Tilly's theory of political mobilization, in which, based on the variables of collective action, organization, interests, resource mobilization, opportunity / threat and repression / facilitation, the resource mobilization process of these two groups is comparatively examined And will present their similarities. Also, the positions of these two groups towards the Islamic Republic will be considered in a comparative study.
This study seeks to answer the main question of what is the process of positions and mobilization of resources of the Labor Organization and the National Council of Iran towards the system of the Islamic Republic of Iran. The findings of this study, using a qualitative method of documentary analysis, indicate that the positions and process of political mobilization of the two groups have major differences in such a way that the possibility of any alliance and close cooperation is ruled out due to fundamental differences between them; However, both of them equally want to overthrow the Islamic Republic and replace it with their own political system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • oppsition"
  • the way of worker "
  • national council"
  • stands"
  • "
  • functions"
بهروز، مازیار (۱۳۸۰)، شورشیان آرمان­خواه، ترجمه مهدی پرتوی، تهران: انتشارات ققنوس
پناهی، محمد حسین (1389)، نظریه­های انقلاب، وقوع، فرایند و پیامدها، تهران: سمت.
تیلی، چارلز (1385)، از بسیج تا انقلاب، ترجمه علی مرشدی زاد، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
جمعی از پژوهشگران (1387)، جنبش چپ به روایت اسناد ساواک: حزب دموکرات کردستان ایران، تهران: مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
جعفریان، رسول (1392)، جریانها و سازمانهای مذهبی سیاسی ایران، تهران: نشر علم.
جمعی از پژوهشگران (1387)، حزب توده از شکل گیری تا فروپاشی، تهران: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسی.
حسن زاده، اسماعیل (1384)، «دیدگاه و موضع گیری های سازمان چریک های فدایی خلق در قبال انقلاب اسلامی ایران»، پژوهشنامه متین، شماره 26، صفحه 70 تا 45.
رنجبران، داود (1385)، جریان های مارکسیسم دانشجویی در ایران، تهران: ساحل اندیشه تهران(سات).
شمس، وحید (1395)، بررسی اطلاعاتی احزاب و گروه های سیاسی مخالف جمهوری اسلامی ایران، تهران: دانشگاه اطلاعات و امنیت ملی.
صدرشیرازی، محمدعلی (1395)، سازمان چریک های فدایی خلق، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
طالبان، محمدرضا، (1393)، روش شناسی مطالعات انقلاب؛ با تاکید بر انقلاب اسلامی ایران، تهران: پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی.
قوامی، زینب، غفاری هشجین، زاهد، مرشدی زاد، علی (1395)، «انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا»، پژوهشنامه انقلاب اسلامی (دانشگاه همدان)، سال ششم، شماره 3، صفحه 40-21.
نجاتی، غلامرضا (1380)، نگاهی از درون به جنبش چپ ایران، تهران: شرکت سهامی انتشار
سایت سازمان راه کارگر (8/4//1396)، معرفی نامه کوتاه سازمان راه کارگر، آخرین بازدید 07/10/1399، قابل دسترسی در https://www.rahkargar.com/index.php/divers/2018-09-28-00-40-12
سایت سازمان راه کارگر (28/10/1397)، دلالت های دموکراتیک دی ماه 96، آخرین بازدید 08/10/1399، قابل دسترسی در https://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1097&Id=21
سایت سازمان راه کارگر (13/2/1398)، الزامات تقویت جنبش مطالباتی علیه «آرایش جنگی» دیکتاتوری، آخرین بازدید 29/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (29/8/1398)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) پیرامون خیزش شکوهمند مردم ایران، آخرین بازدید 27/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (16/8/1397)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) پیرامون موج بازداشت ها  و احضارهای فعالان مدنی و بویژه کنشگران جنبش زنان، آخرین بازدید 16/11/1399، قابل دسترسی در https://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1091&Id=51
سایت سازمان راه کارگر (28/8/1398)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) از حق شهروندی هموطنان بهائی مان قاطعانه دفاع کنیم، آخرین بازدید 11/11/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (16/8/1398)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) قطب دراویش و دراویش زندانی، جان هایشان را بر دست گرفته اند! از حق شهروندی شان دفاع کنیم، آخرین بازدید 18/11/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (15/8/1397)، تحریم اقتصادی، کشتاری خاموش، آخرین بازدید 09/11/1399، آخرین بازدید 09/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (22/2/1398)، هویت و تصاحب، آخرین بازدید 07/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (22/11/1397)، به مناسبت فرارسیدن چهلمین سالگرد انقلاب ضد سلطنتی مردم ایران، آخرین بازدید 19/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (24/11/1397)، سرنوشت ۵۰ شرکت بعد از واگذاری، آخرین بازدید 08/10/1399، آخرین بازدید 07/11/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (26/3/1397)، ایده‌هایی درباره‌ی دولت مدرن ایرانی و آینده‌ی آن، آخرین بازدید 11/11/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (31/5/1394)، قطعنامۀ کنگره بیستم سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) در باره ضرورت مبارزه برای تشکل سراسری مستقل کارگران، آخرین بازدید 05/11/1399، قابل دسترسی در https://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1081&Id=2
سایت سازمان راه کارگر (19/4/1398)، اکنون هجده تیر، آخرین بازدید 06/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (19/4/1397)، ثبات و سرنگونی، آخرین بازدید 07/11/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (21/5/1390)، سند سیاسی مصوب کنگره شانزدهم سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)، آخرین بازدید 14/11/1399، قابل دسترسی در
برنامه سازمان کارگران انقلابی ایران، برای چه مبارزه می کنیم، بی جا، آخرین بازدید 04/1/1399، قابل دسترسی درhttps://www.rahekargar.net/programme/2019-04-12_10_barname.pdf
سایت سازمان راه کارگر (5/8/1398)، فراخوان عمومی به سندیکاهای کارگری در سراسر جهان به نهادهای مدافع حقوق کارگران به همه تشکل های مدافع حقوق شهروندی توطئه جدید رژیم جمهوری اسلامی برای سندیکاسازی فرمایشی را افشاء و خنثی کنیم، آخرین بازدید 08/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (7/12/1390)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) پیرامون نهمین دوره ی انتخابات مجلس شورای اسلامی، آخرین بازدید 13/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (30/5/1398)، اساسنامه سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)، آخرین بازدید 11/10/1399، آخرین بازدید 19/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (بی تا)، تلویزیون راه کارگر، آخرین بازدید 24/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (5/10/1397)، گفتمان سلطنت طلبی، آخرین بازدید 28/10/1399، قابل دسترسی درhttps://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1096&Id=323
سایت سازمان راه کارگر (8/10/1396)، اعلامیه  هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) پیرامون حرکت های گستردۀ مردمی در مشهد ، نیشاپور ، شاهرود و چند شهر دیگر، آخرین بازدید 17/11/1399، قابل دسترسی در https://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1090&Id=66
سایت سازمان راه کارگر (27/6/1398)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) در محکومیت سرکوب حرکت کارگران هپکو اراک، آخرین بازدید 19/11/1399، آخرین بازدید 12/10/1399، قابل دسترسی در https://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1092&Id=28
سایت سازمان راه کارگر (14/9/1395)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر)، آخرین بازدید 08/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (13/7/1395)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) درباره اعتراضات صنفی معلمان، کارگران و دانشجویان، آخرین بازدید 11/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (13/7/1397)، تشکل سراسری همه کارگران  حمل و نقل، راهی برای دستیابی به خواست های صنفی، آخرین آخرین بازدید 08/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (15/5/1381)، اسناد کنگره هفتم راه کارگر، باز هم خانه تکانی کنیم، آخرین بازدید 23/10/1399،آخرین بازدید 19/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (19/7/1396)، بیانیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران ( راه کارگر) چرا از" شورای همکاری نیروهای چپ و کمونیست" خارج شدیم!، آخرین بازدید 27/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (7/4/1382)، در دفاع از قطعنامه فروم دموکراتیک مصوبه کنگره هفتم، آخرین بازدید 18/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (1/7/1396)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) در اعتراض به سرکوب وحشیانه حرکت های کارگری، آخرین بازدید 04/10/1399، قابل دسترسی در
سایت سازمان راه کارگر (11/10/1388)، اعلامیه هیئت اجرائی سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) در گرامی باد  ۱۱ دی، روز تجدید عهد با جان باختگان سازمان، آخرین بازدید 08/11/1399، قابل دسترسی در https://www.rahekargar.net/browsf.php?cId=1016&Id=1
آرشیو اسناد اپوزیسیون ایران (20/8/1387)، اسامی جانباختگان کشتار سال 1367 در زندانهای جمهوری اسلامی (لیست جدید آبان 1387)، آخرین بازدید 14/10/1399، قابل دسترسی در
https://www.iran-archive.com/sites/default/files/sanad/edamiha_1367_ettehade_fadaiian.pdf
تریبون زمانه (23/3/1392)، اعلامیه سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) در محکومیت هک سایت سازمان کارگران انقلابی ایران (راه کارگر) توسط نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی، آخرین بازدید 04/11/1399، قابل دسترسی درhttps://www.tribunezamaneh.com/archives/25692
بی بی سی فارسی (8/2/1392)، برگزاری نشست 'شورای ملی ایران' در پاریس، آخرین بازدید 01/10/1399، قابل دسترسی در
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (7/6/1396)، بخش یک اساسنامه، آخرین بازدید 16/10/1399، قابل دسترسی درhttps://irannc.org/1396/68753
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (6/8/1397)، روز کوروش بزرگ گامی باد، آخرین بازدید 09/10/1399،قابل دسترسی درhttps://irannc.org/1397/69208
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (17/10/1397)، از هفتم تا هفدهم دی ماه، از کشف حجاب تا آزادی پوشش، آخرین بازدید 28/11/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1397/69220
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (1/12/1396)، در محکومیت سرکوب دراویش گنابادی، آخرین بازدید 24/11/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1396/69077
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (15/12/1394)، بیانیه شورای ملی ایران: حمایت حکومت جمهوری اسلامی از تروریسم، آخرین بازدید 19/11/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1394/66425
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (22/2/1395)، بیانیه: اهدای جایزه یادبود هولوکاست به ریاست شورا و گزارش جهت دار یکی از رسانه ها، آخرین بازدید 17/11/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1395/66862
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (7/5/1394)، بیانیه مطبوعاتی: نکوهش دخالت در امور داخلی کشورهای منطقه توسط رژیم جمهوری اسلامی، آخرین بازدید 13/10/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1394/63356
رادیو فردا (20/9/1398)، پهلوی:‌ سازمان ملل از تمام امکانات برای «پایان دادن به قتل عام» در ایران استفاده کند، آخرین بازدید 12/10/1399، قابل دسترسی در
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (بی تا)، منشور شورای ملی ایران، آخرین بازدید 10/10/1399، قابل دسترسی در https://bit.ly/2yCle2f
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (بی تا)، کمیسیون های شورای ملی ایران، آخرین بازدید 09/11/1399، قابل دسترسی در https://bit.ly/3gwJIuT
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (6/8/1398)، روز کوروش بزرگ در راه است، آخرین بازدید 10/10/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1398/69423
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (21/5/1398)، نه به حضور جواد ظریف در اروپا، آخرین بازدید 07/09/1399، قابل دسترسی در https://irannc.org/1398/69305
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (21/2/1396)، کارزار انگشت پاک، آخرین بازدید 10/10/1399، قابل دسترسی درhttps://irannc.org/1396/68508
سایت شورای ملی ایران برای انتخابات آزاد (بی تا)، آخرین بازدید 13/11/1399، پیوستن به شورا، قابل دسترسی در https://bit.ly/36zKl2p
تلویزیون افق ایران (بی تا)، آخرین بازدید 17/11/1399، قابل دسترسی در
رادیو فردا (22/5/1395)، پلیس ایتالیا مهدی خسروی را آزاد کرد، آخرین بازدید 14/11/1399، قابل دسترسی در
 
Dailami, Pezhman (1992) The Bolshevik revolution and the genesis of communism in Iran, 1917–1920, Central Asian Survey, 11:3, 51-82, DOI: 10.1080/02634939208400780
Franzén, J. (2017). Communism in the Arab World and Iran. In N. Naimark, S. Pons, & S. Quinn-Judge (Eds.), The Cambridge History of Communism (The Cambridge History of Communism, pp. 544-569). Cambridge: Cambridge University Press.
Newsweek (2019/12/12) , Iranians Understand Trump Sanctions, Obama Nuclear Deal Was 'Disastrous,' Shah's Son Says, available in
The Washington Institute for Near East Policy (2018/12/18), Forty Years of the Islamic Republic: What Next?, available in https://www.washingtoninstitute.org/policy-analysis/view/forty-years-of-the-islamic-republic-what-next
POLITICO (2018/12/13), Son of deposed Iranian Shah calls for U.S.-backed regime change, available in https://www.politico.com/story/2018/12/13/trumps-anti-iran-push-boosts-a-royal-outcast-1063441
Youtube (2013/5/12), Êware We Xeyr Kurdistan, available in