مطالعه اندیشه و عملکرد جنبش های سلفی و پیامدهای سیاسی و امنیتی آنها

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه یاسوج

چکیده

ریشه افراط گرایی در جهان اسلام را می توان در رشد تفکرات سلفی و وهابیت یافت که موجب تربیت نیروها و جریانات تندرو با حمایت غرب در منطقه شده است.پس از ظهور وهابیت در نیمه دوم قرن هیجدهم و سپس گسترش و نفوذ آن و در پی تحولاتی که به ویژه در قرن بیستم در اوضاع اجتماعی و سیاسی کشورهای مسلمان رخ داد چهره سیاسی، اجتماعی و فرهنگی اسلام در منطقه خاورمیانه،شمال آفریقا،آسیای جنوبی و جنوب شرقی آسیا نیز تغییر کرد. گذار از اسلام صلح طلب و ناب علوی به اسلام افراط گرا،تندرو و وابسته به غرب مهم ترین تغییر در چهره اسلام در جهان اسلام در دو قرن اخیر می باشد. پژوهش حاضر در پی پاسخ به این پرسش است که جریانات سلفی بر اساس بنیادهای فکری به چند جریان تقسیم می شوند و پیامدهای سیاسی و امنیتی ظهور و گسترش جریانات فکری سلفی در سطح منطقه ای و جهانی چیست.یافته های پژوهش نشان می دهد سلفی های سنتی،نقل گرا،جامی یا علمی، صوفی و جهادی -تکفیری قادر به تشکیل حکومت دموکراتیک و فراگیر در کشورهای اسلامی نیستند و فاقد توانائی لازم برای ایجاد الگوی سیاسی بدیل در جهان اسلام و امنیت پایدار و همه جانبه هستند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Study of thought and performance of salafi movements and theirs political and security consequences

نویسنده [English]

  • Reza Eltiaminia
Faculty member of department of political science of yasouj university
چکیده [English]

Extremism roots in the Islam world could be found in growth of salafism and wahabism that caused to creation of extremism currents and forces with the west support in the region. After appearance of wahabiat in the second half of 18centur and its spread and influence and changes happened in the 20century in the political and social conditions of Muslim countries , the political, social and cultural faces of Islam has changed in the region of middle east, north Africa, south Asia and southeast Asia. In addition to growth of Muslim religious awareness, gradually, some of theirs political and cultural attributes have transformed. salafi movements based on their epistemology, religious, jurisprudence and its theological principles classified into traditional or limitation salafi, narrations, scientific, Sufi, jihadi and takfiri salafi. How prioritize three epistemology mean religion, narration and reason has in their interpretation of religion principles because prioritize to three principle of epistemology support especial kind of political system .findings of this research shows that traditional, narration, scientific, Sufi and takfiri-jihadi salafi are not successful in spread of political development and resolve of the five crisis and could not provide consistent political development and security in this countries.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Salafi
  • Security
  • Political thought
  • performance
  • movements

مراجع

ابو طه، انور عبدالهادی (2015). السلفیه الجهادیه و مسأله الدوله، بحث منشور فی موقع معهد الدراسات الدینیه و الفلسفیه.
المندلاوی، محمد محمود (1390)، الارهاب عبر  التاریخ، (The Terrorism Through History) ترجمه محمد رضا میرزاجان، تهران، انتشارت موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت.
آقاجانی، نصرالله (1389) «پیشگامان بیداری اسلامی درمصر»، »فصلنامه معرفت، سال نوزدهم، شماره 151، صص 89-110.
پرویز، محسن (1392) «جنبش های اسلامی معاصر، نظریه های سیاسی» ،26 اردیبهشت  1392،قابل دسترس در: http://siasatzadegi.blogfa.com
جودکی، حجت الله، عباس برومند اعلم، و زهیر صیامیان (1392) «جنبش های سیاسی خاورمیانه از سلفی گری تا نوسلفی گری» مجله: کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، شماره 185، صص 4 تا 15.
حدادی، علی (2011). «صفات الخوارج والتحذیر منهم». موقع الإمام الآجری، الرابط:http://www.ajurry.com/vb/showthread.php?t=1674
حسینی­زاده، سید محمد علی (1386). اسلام سیاسی در ایران. تهران: نشر دانشگاه مفید.
ذوالفقاری، سیدمحمد، (1392)، «درآمدی بر جنبش سلفی در مصر، پیش و پس از انقلاب 25 ژانویه 2011 م»، مجله پژوهش های منطقه­ای، سال اول، شماره 10، ص 205 تا 240. 
سید نژاد، سید باقر (1389)، «سلفی گری در عراق و تأثیر آن بر جمهوری اسلامی ایران»، مجله مطالعات راهبردی، شماره 47، صص 95 تا 122.
سید نژاد، سید باقر (1390)، «رویکرد شناسی فلسفی و معرفتی جریان سلفی گری»، مجله فلسفه دین، شماره 11، صص 131 تا 160.
عماد، عبدالغنی (2013). موسوعه الحرکات الإسلامیه فی العالم العربی. بیروت: مرکز الدراسات الوحده العربیه
فاضلی، محمد (1383) «گفتمان انتقادی»پژوهش­نامه علوم اجتماعی، سال چهارم، شماره 40.
فوزی، یحیی (زمستان1389) «گونه شناسی فکری جنبشهای اسلامی معاصر و پیامدهای سیاسی- امنیتی آن در جهان اسلام»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال سیزدهم، شماره چهارم.
لیا، برونیار (1388). جمعیت اخوان­المسلمین مصر، ترجمه سید عبداله فرهی، تهران: انتشارات پژهشکده تاریخ اسلام.
محمودیان، محمد (1391). «جنبش اخوان­المسلمین و آینده سیاسی مصر».  فصلنامه مطالعات راهبردی، سال پانزدهم، شماره اول، صص140-100.
مطهری، مرتضی(1384)، نهضت­های اسلامی در صد ساله اخیر، قم، انتشارات اسلامی.
موثقی، سید احمد (1371)، استراتژی وحدت در اندیشه سیاسی اسلام. جلد2، تهران: دفتر تبلیغات اسلامی
میشل، ریچارد (1387)، تاریخ جمعیت اخوان المسلمین از آغاز تاکنون. ترجمه خسرو دولت شاهی، تهران: مرکز اسناد وزات امورخارجه.
نیاکویی، امیر (1391)، کالبد شکافی انقلاب­های معاصر در جهان عرب، تهران: نشر میزان.
 
Al-Fahad, Abdulaziz (2004), From Exclusivism to Accommodation: Doctrinal and Legal Evolution of Wahhabis, New York University Law Review, vol 79, no 2, may
blog, George Washington and madsen, Wayne (2016) isis is us, ProgressivePress.com, San Diego, Calif.
Dallal, ahmad (2017) the political theology of isis, prophets, messiahs, and the extinction of the grayzone, by Alicia and kylie Broderick.
Fadaei Mehrabani, Mahdi, (2017), Religion In Itself Or Exclusivist Interpretation: Is Religion Inherently Violent? University Of Tehran, Iran.
Kinnvall, C. (2004) Globalization and religious nationalism: Self, identity, and the search
for ontological security. Political Psychology 25(5): 741–767.
Mark, Tomass, (2017).The ideological origins of ISIS, Fighting terror with common sense.
Schaefer, Robert W, (2010), the insurgency in Chechnya and the North Caucasus: from gazavat to jihad /Praeger
Warren,roger(2020)Terrorist Movements and the Recruitment of Arab Foreign Fighters, London, British Library

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار