مسئولیت بین‌المللی دولت‌ها در قبال نقض حقوق محیط زیست

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی- تهران جنوب

چکیده

یکی از ابزارهای که می‌توان از محیط زیست در عرصه بین‌المللی حفاظت کرد، ایجاد مسئولیت برای دولت‌ها است.امروزه از مهمترین دغدغه های جامعه بین المللی محیط زیست و صدمات وارده بر آن است.در این پژوهش بدنبال پاسخ به این سوال که چگونه با استفاده از یکی از ابزارهای مورد توجه در این خصوص«مسؤولیت بین المللی» می‌توان راهکارها ی ثمربخش برای کاهش خسارات بپردازیم ؟که برای جمع آوری اطلاعات از روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای و الکترونیکی، مسئولت کیفری دولت‌ها در زمینه محیط زیست را تحلیل می‌کنیم. براساس حقوق مسؤولیت بین-المللی، کشوری که فعل یا ترک فعل مغایر با قوانین و مقررات بین‌المللی به او منتسب است باید خسارت وارد به کشور یا کشورهای متضرر را جبران نماید. امروزه رهبران جهان به طور فزاینده‌ای مسائل محیط زیست را از بخش‌های حاشیه‌ای و جانبی به دستور کار اصلی سیاسی منتقل کرده‌اند. همچنین تأسیس دیوان کیفری بین-المللی به‌عنوان یکی از اقدامات قابل توجه بین‌المللی در حمایت کیفری غیرآشکار از محیط زیست محسوب می‌شود اما علی‌رغم این که موضوع مسئولیت بین‌المللی در حقوق بین‌الملل جایگاه قابل توجهی یافته، در حقوق بین‌الملل محیط زیست و جبران خسارات، بحث مسئولیت بین‌المللی به‌صورت اجمالی و مبهم باقی مانده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

International responsibility of governments for environmental violations

نویسنده [English]

  • Ali Faghih Habibi
Associate Professor , Faculty of Law and Political Science, Islamic Azad University, South Tehran
چکیده [English]

One of the tools through which the environment can be protected internationally is to create accountability for governments. Under international liability law, a country to which an act or omission is contrary to international law and regulation must compensate the country or countries affected by it, in effect a breach of any obligation under international law. A noteworthy point about international environmental law is its various dimensions and elements and the breadth of its issues, especially that part of environmental issues that is of a "cross-border" nature, such as border pollution and the destruction of the international environment. Today, world leaders are increasingly shifting environmental issues from the margins to the political agenda. Researchers in international law, on the other hand, have established rules regarding the responsibilities and obligations of governments, especially in responding to border demolition and pollution. On the other hand, the establishment of the International Criminal Court can be considered as one of the significant international measures in the criminal protection of non-overt environmental protection, but despite the fact that the issue of international responsibility has found a significant place in international law. In international environmental law and compensation in this area, the issue of international responsibility remains brief and vague, although in recent years its development has been better than before. The present article has investigated the criminal responsibility of governments in the field of environment using descriptive-analytical method and library and electronic resources.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environment
  • International Law
  • Criminal Liability
  • Governments
  • violations
برانلی، ایان،(1383)، حقوق بین الملل در واپسین سالهای قرن بیستم، ترجمه صالح رضایی پیش رباط، نشر وزارت امور خارجه .
پورنوری، منصورو حبیبی، محمد (1385). حقوق بین الملل دریاها، مرکز ملی اقیانوس شناسی .
پورهاشمی، سید عباس و موسوی، مریم السادات(1390). « مسؤولیت بین المللی دولت ها در حقوق محیط زیست» دانشنامه حقوق و سیاست شماره 15 ، بهار و تابستان.
حبیبی ، حسن (1382). حقوق بین الملل عمومی، جلد دوم ، انشارات اطلاعات
حبیبی، محمد حسن(1392). حقوق محیط زیست ،تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
دفتر حقوقی و امور مجلس(1383). مجموعه قوانین و مقررات حفاظت محیط زیست، جلد دوم، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست.
زمانی ، سید قاسم،(1381). «توسعه مسئولیت بین المللی در پرتو حقوق بین الملل محیط زیست» فصلنامه پژوهش های حقوقی، شماره ١، بهار و تابستان.
زمانی، سید قاسم (1384). حقوق سازمان های بین المللی، شخصیت، مسئولیت، مصونیت، مؤسسه پژوهش های حقوقی شهر دانش، چاپ اول.
ساعد، نادر(1389). حقوق زیست محیطی بشر، نشر دادگستر، چاپ اول، تهران.
ضیاء بیگدلی، محمدرضا (1384)، حقوق بین الملل عمومی، چاپ پانزدهم، انتشارات گنج دانش ،تهران،
فرشا سعید، پرویز و عیسی­زایی، مه لقا (1394)، «مسئولیت بین المللی دولتها در پیشگیری و جبران خسارات ناشی ازآلودگی های فرامرزی»، کنفرانس بین المللی پژوهش های نوین در علوم کشاورزی و محیط زیست.
فقیه حبیبی، علی (1395). « مسئولیت بین المللی دولتها ناشی از خسارت زیست محیطی از جنگ»، فصلنامه علمی- ترویجی مطالعات بین المللی پلیس، سال ششم ، شماره ۲۶ ، تابستان .
کاتوزیان، ناصر (1387)،« مسئولیت ناشی از خسارت های زیست محیطی» فصلنامه حقوق، دوره ٣٨، شماره ٢، تابستان
کرافورد ،جیمز و دیگران (1382). «نقدی بر طرح مواد کمیسیون حقوق بین الملل در مورد مسئولیت بین المللی دولتها برای اقدامات متخلفانه بین المللی» ، ترجمه زهرا کسمتی ، مجله پژوهش های حقوقی ، شماره2.
مستقیمی، بهرام، طارم سری، مسعود (1377) مسئولیت بین المللی دولت با توجه به تجاوز عراق به ایران، چاپ اول، انتشارات دانشگاه تهران.
موسوی، سید فضل الله (1380)، حقوق بین الملل محیط زیست، چاپ اول انتشارات میزان.
موسوی، مهدی و موسوی، فضل الله (1387). « نقد و بررسی مقاله تحول تدریجی حقوق محیط زیست بین المللی و مسئولیت دولتها»، فصلنامه حقوق، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی. تابستان
موسوی ، سید فضل ا... (1384) ، حقوق بین الملل محیط زیست، نشر میزان.
موسوی ، سید فضل ا... (1385). تحولات حقوق بین الملل محیط زیست، نشر میزان.
میرعباسی، سید باقر و نظری ، حمید (1384). مقدمه ای بر دیوان بین الملل کیفری. تهران: انتشارات جنگل.
والاس، ربکا (1382). حقوق بین­الملل، ترجمه دکتر سید قاسم زمانی و مهناز بهراملو، موسسه مطالعات و پژوهش­های حقوقی شهر دانش.
ولفروم، رودیگر (1381) ،« مسئولیت بین­المللی مدنی در قبال خسارات زیست محیطی وسیله ای برای اجرای قواعد حقوق بین المللی محیط زیست» ترجمه و تحقیق ساعد، نادر، فصلنامه محیط زیست، شماره ٣
 
Brikell; Berndt ;(1992),The Norms of the Basel convention Environment Justice and legal process”
Crawford, James,(2002), The ILC s Articles on Responsibility of States for Internationally Wrongful Acts”: a Retrospect, Published online by Cambridge University Press: 27 February 2017, Available at: www.asil.org/ajil 024 .pdf.
Draft Articles on Responsibility of states for internationally wrongful Acts, Adopted by International law Commission of United Nations Organization at 2001.
Hao -Nhien Q. Vu ,(1994),"The law of treaties and the export of hazardous waste", UCLA Journal of Environmental Law and Policy, 12(2)
Institute of International and Comparative Law(ICLQ) ,No.39,1990
International Court of Justice Reports, 1969-1999.
Soyland; Svend and Prabhu; Mohan,(1998); “Criminal law and its administration in international environmental conventions”, Summary Proceedings of a Regional Workshop Co-organised by UNICRI, Commonwealth Secretariat and South Pacific Regional Environmental [sic] Programme (SPREP) : Apia, Samoa 22/26 June
The Basel Convention-Article four1989.