درآمدی بر گونه شناسی گفتارهای سیاسی در بحبوحه ی انقلاب اسلامی تبیین مولفه های نظری و مفهومی گونه گفتاری پدیدارساز

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار علوم سیاسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

10.30465/cps.2022.39565.2934

چکیده

انقلاب اسلامی 1357ه.ش ، زمینه ی بروز و ظهور انواع اندیشه ها و آرمان های سیاسی و اجتماعی درقالب "متن" بود به گونه ای که امروزه محققین انقلاب اسلامی با انبوهه ای از متون در قالب بیانیه ، سخنرانی ،اعلامیه،گزارش ،مصاحبه و...مواجه اند که نیاز به دسته بندی و تحلیل محتوا دارند . یکی از مهمترین چالش های رژیم پهلوی ، بحران مشروعیت بود که از زمان تاسیس تا سقوط، همزاد آن بود . دسته ای از متون دوره انقلاب به طور مشخص با هدف بازنمایی ،برجسته سازی و تاکید بر این نامشروع بودن تولید شدند که در این مقاله "گونه ی گفتاری پدیدارساز" نامیده خواهند شد . هدف این مقاله تببین مختصات نظری و مفهومی این گونه ی گفتاریسیت. از رهگذر این تبیین ،معین میگردد انقلابیون چگونه از طریق کاربست زبان و انواع مکانیسم های گفتاری ،نامشروع بودن حاکمیت رژیم پهلوی را به نمایش گذاردند و موضع خود را در مبارزه علیه شاه تقویت نمودند .حسب موضوع تحقیق ، از روش/نظریه تاریخی-گفتمانی استفاده شده و متون بسیاری مورد تحلیل واقع شده اند که در اینجا یک نمونه موردی برای تشریح مختصات کلام پدیدارساز آورده خواهد شد . نتیجه آنکه گونه ی گفتاری "پدیدارساز" شکلی از گفتارسیاسی مشروعیت زدایانه از حکومت جور است که کارکرد آن شکل دهی به یک هویت سیاسی مبتنی بر سنت اسلامیست که با دنیای نوسازگار است و تولیدکنندگان این گونه گفتاری صاحب سرمایه عظیم دینی ،سیاسی و اجتماعی اند .

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

An Investigation of Typology of Political Discourse in the Time of Iranian Islamic Revolution: Explanation of Theoretical and Conceptual Components of Emergent Discourse Genre

نویسنده [English]

  • Fatemeh Taherkhani
Assistant Professor of Political Science, Institute For Humanities And Cultural Studies
چکیده [English]

The Iranian Islamic revolution in 1979 provided an impetus for the emergence of various political and social ideas and ideals in the form of texts so that today, researchers studying Islamic revolution are facing a welter of texts in the form of manifestos, speeches, reports, interviews, etc., that need to be categorized and analyzed in terms of content. One of the main challenges facing the Pahlavi regime was the legitimacy crisis following the regime from the date it was established to the date it collapsed. A group of political texts was created for representing and emphasizing such a legitimacy crisis, called the "emergent discourse genre" in this paper. This paper aims at explaining the theoretical and conceptual characteristics of this genre. By so doing, it becomes clear how revolutionists used language and different discourse mechanisms to cast light on the illegitimacy of the Pahlavi regime to fortify their position against Shah. In line with the purpose of the study, the discourse-historical approach was adopted and various texts were analyzed. One text is presented here as an example to explain the characteristics of the emergent discourse. The results of the analysis reveal that the emergent discourse genre is a type of political discourse that is capable of depriving oppressive tyrannies of legitimacy. This genre can forge a political identity based on the Islamic tradition that is compatible with the modern world; the producers of such a discourse genre have enormous religious, political, and social potentials.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Genre
  • discourse"
  • legitimacy"
  • historical-discourse "
  • "
  • analysis"
منابع ومآخذ:
فارسی:
_انسار، پیر(1374 ). ایدئولوژی ها ، کشمکش و قدرت ، ترجمه ی مجید شریف ، تهران : قصیده سرا.
_الگار، حامد (1360). انقلاب اسلامی در ایران، ترجمه‌ی مرتضی اسعدی و حسن چیذری، تهران: قلم.
_بیرد ، آدریان (1384 ). تحلیل زبان شناختی زبان سیاست ، ترجمه ی جلیل الله فاروقی و خلیل قاضی زاده ، مشهد: مرندیز،   نی نگار.
_پارسونز، آنتونی (1363). غرور و سقوط؛ خاطرات سفیر سابق انگلیس در ایران ، ترجمه‌ی منوچهر راستین، تهران، نشر هفته.
_ چامسکی ، نوام (1380). دانش زبان؛ ماهیت، منشا و کاربرد آن ، ترجمه ی علی درزی ، تهران: نشر نی.
_چلونگر، محمد علی(1382). کاپیتولاسیون در تاریخ ایران، تهران: نشر مرکز.
_حاج سید جوادی، علی‌اصغر(1356). نامه‌ها، تهران: انتشارات مدرس.
_ خمینی،روح الله (1361). صحیفه نور؛ مجموعه رهنمودهای امام خمینی(ره)، تهران: شرکت سهامی چاپخانه وزارت ارشاد اسلامی.
_فیرحی، داوود (1393). فقه و سیاست در ایران معاصر؛ تحول حکومت داری و فقه حکومت اسلامی، تهران: نشر نی.
_کریمی والا، محمدرضا (1387). وظایف متقابل مردم و حکومت در حاکمیت علوی ، قم: بوستان کتاب.
_ محمدی، منوچهر(1397). تحلیلی بر انقلاب  اسلامی ، تهران: امیرکبیر
_مکی، حسین (1380). تاریخ بیست‌ساله‌ی ایران؛ آغاز دیکتاتوری پهلوی، جلد چهارم، چاپ چهارم، تهران: علمی.
-نجفی، موسی (1376). بنیاد فلسفه سیاسی در ایران (عصر مشروطیت) ، تهران : مرکز نشر دانشگاهی.
_نجفی، موسی (1398). فلسفه انقلاب اسلامی و آینده ما ، اصفهان: آرما.
_همایون کاتوزیان، محمدعلی (1372). اقتصاد سیاسی ایران از مشروطه تا پایان سلسله پهلوی، ترجمه‌ی محمدرضا نیلسی و کامبیز فریدنی، تهران: نشر مرکز.
_ هویدا، فریدون  (1365). ،سقوط شاه، ترجمه ح.ا. مهران، تهران : انتشارات اطلاعات.