بررسی تطبیقی سیاست‏های مربوط به زنان سرپرست خانوار در ایران معاصر ( قاجار، پهلوی و جمهوری اسلامی ایران)

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسنده

استادیار دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

10.30465/cps.2024.48370.3368

چکیده

مقاله حاضر به بررسی سیاست‏های حمایتی از زنان سرپرست خانوار به عنوان یک گروه آسیب‏پذیر، در سه نظام سیاسی ایران معاصر یعنی قاجاریه، پهلوی و جمهوری اسلامی ایران پرداخته‏ است. سوال اصلی این است که در هر یک از این نظام‏ها، چه رویکرد حمایتی در سیاستگذاری‏های عمومی تعقیب شده است؟ پاسخ به این پرسش، خود تابعی است از وجود سیاستگذاری‏هایی که صرفا در چارچوب نهاد دولت و سیاست‏های رفاهیش محقق می‏شوند. نتیجه پژوهش نشان داد که در فقدان دولت مدرن در عصر قاجار، اصولا از گروه‏های اجتماعی آسیب‏پذیر تعریفی وجود ندارد. با تشکیل دولت-ملت در عصر پهلوی، اولین سیاستگذاری رفاهی در راستای نهادینه ساختن تامین اجتماعی به وجود آمد، هرچند گروه زنان سرپرست خانوار به صورت یک گروه خاص شناسایی نشد. اما در سومین دوره یعنی جمهوری اسلامی ایران، به دلیل برخاستن از متن مطالبات انقلابی از دولت و نیز رشد گفتمان توانمندسازی زنان، سیاستگذاری‏های حمایتی کامل‏تری نسبت به نظام‏های قبلی شکل‏ گرفته است. بررسی سیاست‏های مربوطه، با توجه به مقتضیات سه دوره زمانی مورد بحث و به خصوص سطح مطالبات اجتماعی در گفتمان‏های غالب هر دوره نوآوری پژوهش حاضر می‏باشد. این مقاله به شیوه کتابخانه‏ای و به روش توصیفی-تحلیلی گردآوری شده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

A comparative study of the policies related to women heads of households in contemporary Iran (Qajar, Pahlavi and Islamic Republic of Iran)

نویسنده [English]

  • zahra ghanbarimaleh
Assistant Professor Payam Noor University, Tehran, Iran
چکیده [English]

This article examines the policies supporting women heads of households as a vulnerable group in three contemporary Iranian political systems, namely Qajar, Pahlavi and Islamic Republic. The main question is that in each of these systems, what support approach has been pursued in public policies? The answer to this question is a function of the existence of policies that are realized only within the framework of the government institution and its welfare policies. The result of the research showed that in the absence of a modern government in the Qajar era, there is basically no definition of vulnerable social groups. With the formation of the nation-state in the Pahlavi era, the first welfare policy was created in order to institutionalize social security, although the group of female heads of the household was not identified as a specific group. But in the third period, i.e. the Islamic Republic of Iran, due to the emergence of revolutionary demands from the government as well as the growth of women's empowerment discourse, more complete support policies have been formed than the previous regimes. Examining the relevant policies, according to the requirements of the three time periods under discussion and especially the level of social demands in the dominant discourses of each period of innovation, is the present research. This article has been compiled in a library and descriptive-analytical way.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Women head of the household
  • women with unfit providers
  • social security
  • support policies
  • Qajar era
  • contemporary Iran