نقش آزادی در کارآمدی نظام سیاسی با تاکید بر قرآن کریم

نوع مقاله : علمی-پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه سیاست پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

2 استادیار علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بافت.

چکیده

چکیده
کارآمدی یکی از مفاهیم مهم در ارزیابی کارکرد و میزان موفقیت نظام‌های سیاسی است. عوامل درونی و برونی بسیاری می‌تواند بر کارآمدی نظام‌های سیاسی تاثیرگذار باشد، یکی از مهم‌ترینِ این عوامل آزادی سیاسی است. این مقاله در پی بررسی نقش آزادی در کارآمدی نظام سیاسی در چارچوب نظریۀ ساختار ـ کارگزار است و با طرح پرسشی در همین زمینه این فرضیه را مطرح کرده که با تاکید بر ادبیات و منطق قرآن کریم، هرچه میزان آزادی شهروندان در نظام سیاسی بالاتر باشد، موفقیت و کارآمدی آن نیز افزایش می‌یابد و به میزان بیشتری به هدف‌های خود خواهد رسید، توجه و اهتمام به شاخصه‌های آزادی سیاسی مانند مشارکت سیاسی، حق انتخاب، گفتگوی انتقادی و شفاف‌سازی اندیشه‌ها، انتخاب برتر و شایسته سالاری، می‌تواند به کارآمدی هر چه بیشتر نظام سیاسی منجر شود. نوآوری نوشته تمرکز بر نقش آزادی در کارآمدی نظام سیاسی با توجه به شاخص‌های آن است. روش این مقاله، توصیفی ـ تحلیلی است..

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

The role of freedom in the efficiency of the political system With emphasis on the Holy Quran

نویسندگان [English]

  • Seyed Kazem Seyed Bagheri 1
  • Mehdi Hosni Bagheri 2
1 Associate Professor, Department of Politics, Research Center for Islamic Culture and Thought
2 Assistant Professor of Political Science,, Islamic Azad University, Bafat Branch.
چکیده [English]

Abstract
Efficiency is one of the key concepts in evaluating the performance and success of political systems. Many internal and external factors can affect the efficiency of political systems, one of the most important of which is political freedom. This article seeks to examine the link between the freedom and efficiency of the political system and proposes the question that the higher the degree of political freedom of citizens in Islamic society, the greater its success and efficiency. More will reach its goals. The research method of this article is descriptive-analytical and finally the authors conclude that attention is paid to the indicators of political freedom such as political participation, right to vote, expansion of dialogue space and clarification of ideas, providing the basis for top choice. And meritocracy can lead to greater efficiency of the Islamic system.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Political freedom
  • efficiency
  • political participation
  • right to vote
  • meritocracy
قرآن کریم
اخوان کاظمی، بهرام (1386)، درآمدی بر کارآمدی در نظام سیاسی اسلام، چاپ سوم، تهران، دانش و اندیشه معاصر.
آبرکراسی، نیکلاس، استفن هیل، برایاناسترنر؛ فرهنگ جامعه شناسی (1367)، ترجمه حسن پویان، تهران، چاپخش.
بحرانی، سیدهاشم (1416 ه.ق)، البرهان فی تفسیر القرآن، تهران، بنیاد بعثت.
بشیریه، حسین(1380) تاریخ اندیشه­های سیاسی در قرن بیستم اندیشه­های مارکسیستی، جلد اول، چاپ سوم، تهران، نشر نی.
تجلیل، ابوطالب (1379)، التعلیقة الاستدلالیة على تحریر الوسیلة، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
جوادی آملی، عبدالله (1378)، ولایت فقیه ولایت فقاهت و عدالت، چاپ دوم، قم، نشر اسراء.
حاکم نیشابوری(1411)، المستدرک على الصحیحین؛ تحقیق: مصطفى عبد القادر عطا؛ بیروت، دار الکتب العلمیة، الطبعة الأولى
حقیقت، سیدصادق(1389) «مسالۀ ساختار و کارگزاردر علوم اجتماعی» روش شناسی در علوم انسانی، سال 16، شماره 64و65، پاییز و زمستان، صص 166-147.
داعی نژاد، سیدمحمدعلی (1386)، ایمان و آزادی در قرآن، تهران، کانون اندیشه جوان.
درستی، احمد(1379) «دیدگاه­های مختلف جامعه­شناسی درباره مسالۀ کارگزار و ساختار» فصلنامۀ علوم سیاسی، شمارۀ12، زمستان، صص 244-230. 
ذوعلم، علی (1386)، تجربه کارآمدی حکومت ولایی، چاپ چهارم، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
زهیری، علیرضا(1397) درآمدی بر مسالۀ کارآمدی در جمهوری اسلامی ایران، تهران، پژوهشکدۀ علوم و اندیشۀ سیاسی.
سبحانی تبریزی، جعفر (1421 ه.ق)، مفاهیم القرآن، قم. مؤسسة الإمام الصادق (علیه السلام).
سیدباقری، کاظم و مهدی حسنی باقری(1398)« حق انتخاب و آزادی سیاسی از منظر قرآن کریم» سیاست متعالیه، سال 7، شماره 26،پاییز، صص 26-7.
سیوطی، جلال الدین (1401 ه.ق)، جامع الصغیر، چاپ اول بیروت، دار الفکر.
شفیعی، احمد و عبدالعزیز نیک­بین (1394)، «کارآمدی نظام دینی در اندیشه مقام معظم رهبری»، جستارهای سیاسی معاصر، سال 6، شماره 1، بهار، صص 75- 97.
صدر، سیدمحمدباقر (1428) موسوعة الشهید الصدر (المدرسة الاسلامیه)، قم، مرکز الابحاث و الدراسات التخصصیة للشهید صدر.
صدر، سیدمحمدباقر (1390)، فلسفتنا، قم، پژوهشگاه علمی تخصصی شهید صدر.
الصفار، حسن (1368)، چندگونگی‌ و آزادی‌ در اسلام، ترجمه‌ حمیدرضا آژیر، تهران، نشر بقیع.
طالقانی، سیدمحمود (1362)، پرتوى از قرآن، چاپ چهارم، تهران، شرکت سهامى انتشار.
طباطبایی، سیدمحمدحسین (1381)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم، مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
فضل الله، سیدمحمد حسین (1419)، تفسیر من وحی القرآن، چاپ دوم، بیروت، دار الملاک للطباعة و النشر.
فولادوند، عزت الله (1383)، کانت، روشنگری و جامعه مدنی، تهران، نشر طرح نو.
قمی، علی ابن ابراهیم (1367)، التفسیر القمّی: تحقیق: سیدطیب موسوى جزایرى، چاپ چهارم، قم، دار الکتاب.‏
کاشانی، مجید (1383)، «کارآمدی نظام و رویکردهای نظری آن»، مطالعات معرفتی در دانشگاه اسلامی، شماره 23 و 24، پاییز و زمستان، صص 11-30.
کرایپ، یان(1381) نظریۀ اجتماعی مدرن از پرسونز تا هابر ماس، ترجمۀ عباس مخبر، چاپ دوم، تهران، آگه.
کلانتری، ابراهیم (1394)، «کارآمدی نظام سیاسی مبتنی بر نظریه ولایت فقیه و ابزارهای آن»، فصلنامه سیاست، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دوره 44، شماره 3، پاییز، صص 456-481.
کواکبى، عبدالرحمن (1362) طبایع‏الاستبداد، ترجمه عبدالحسین قاجار به کوشش و تصحیح محمدجواد صاحبى، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
لاریجانی، محمدجواد(1373) حکومت؛مباحثی در مشروعیت و کارآمدی، تهران، سروش.
لیپست، سیمور مارتین (1374) «مشروعیت و کارآمدی»، ترجمه رضا زیـب، فرهنـگ توسـعه، شماره 18 خرداد و تیر، صص 10-11.
لیثی واسطی، علی بن محمد (1376)، عیون الحکم و المواعظ، تحقیق: حسین حسنی بیرجندی، قم، دار الحدیث.
مارش،دیوید و جری استوکر(1384) روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمۀ امیرمحمد حاجی یوسفی، چاپ دوم، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
مجلسى، محمدباقر (1392 ه.ق)، بحارالانوار، تهران، المکتبة الاسلامیه.
مدرسى، سیدمحمدتقى (1419 ه.ق)، من هدى القرآن، تهران، دار محبی الحسین.
مصفا، نسرین (1375)، مشارکت سیاسی زنان در ایران، تهران، وزارت امور خارجه.
معینی علمداری، جهانگیر(1385) روش­شناسی نظریه­های جدید در سیاست(اثبات­گرایی و فرا اثبات­گرایی)، تهران، دانشگاه تهران.
مطهری، مرتضی (1379)، مجموعه آثار،، چاپ سوم تهران، صدرا.
نبوی، مرتضی(1397) جمهوری اسلامی ایران و چالش­های کارآمدی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشۀ اسلامی.
نوروزی، محمدجواد (1395)، «شاخص کارآمدی نظام سیاسی اسلام در ساحت مشروعیت»، پژوهش­های انقلاب اسلامی، سال 5، شماره 17، تابستان، صص 183-204
هاشمی، سیدمحمد (1374) حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اول، تهران، دانشگاه شهید بهشتی..
هانتینگتون، ساموئل (1373)، موج سوم دموکراسی در پایان سده بیستم، ترجمه احمد شهسا، تهران، نشر روزنه.